گنجور

حاشیه‌ها

حامد در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۱۱:۳۳ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » هیچ است [۱۰۷-۱۰۱] » رباعی ۱۰۵:

خیام در این رباعی میخواهد به ما بگوید: ای مردم، از خواب همانندپنداری با دنیای اشکال و صورت ها بیرون بیایید. که دنیا خواب و خیالی بیش نیست. دنیا همانند "فانوس خیال" سایه ای از اشباح است. و به تعبیر قرآن کریم در آیه 20 سوره حدید:
اعْلَمُواْ أَنَّمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِینَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَ تَکَاثُرٌ فِی الْأَمْوَ الِ وَالْأَوْلاَدِ کَمَثَلِ غَیْثٍ أَعْجَبَ الْکُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ یَهِیجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرّاً ثُمَّ یَکُونُ حُطَاماً وَفِی الْأَخِرَةِ عَذَابٌ شَدِیدٌ وَ مَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَ انٌ وَمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَآ إِلَّا مَتَاعُ الْغَرُورِ (سوره حدید آیات 20)
بدانید که زندگانی پستِ دنیا، چیزی جز بازی و سرگرمی و زینت ‏طلبی و فخر فروشی در میان خود و افزون‏ طلبی در اموال و اولاد نیست، همانند بارانی که گیاه آن، کشاورزان را به شگفتی وا دارد، سپس خشک شود و آن را زرد بینی، سپس کاه شود و در آخرت، عذابی شدید و مغفرت و رضوانی از جانب خداوند است و زندگانی دنیا جز کالای غرور نیست. به قول حضرت مولانا:
صورت از بی صورت آید در وجود
آنچنانک از آتشی زادست دود
گر ز صورت بگذرید ای دوستان
جنت است و گلسِتان و گلسِتان
اما در همین خواب و خیال دنیا حقیقتی نهفته است. گرچه دنیا خواب و خیال است اما هدفمند است. به قول ابوسعید ابوالخیر:
سوفسطایی که از خرد بی خبر است
گوید عالم خیالی اندر گذر است
آری عالم همه خیالی است ولی
پیوسته حقیقتی در او جلوه گر است
بودائیان جمله ای مشابه دارند که میگوید: "روشن بینی از درون توهمات آشکار می شود" یا "اگر توهم نباشد، روشن بینی وجود نخواهد داشت"
بنابراین ما اینجاییم تا هدف مقدس آشکار شود. باطن تنها ازطریق شما و دنیا، خودشرا می شناسد. (کتاب قدرت حال، اکهارت توله)
و آن هدف مقدس چیزی نیست جز "درک یگانگی با خداوند"و "پایان توهم جدایی از او"
به قول حضرت سعدی
دوست نزدیکتر از من به من است
وین عجب تر که من از وی دورم
چه کنم با که توان گفت که او
در کنار من و من مهجورم
و نحن أقرب الیه من حبل الورید
و چه خوش گفت حضرت مولانا
از نیستان تا مرا ببریده اند
در نفیرم (رو گردانی) مرد و زن نالیده اند.
دوستان هدف نهایی ما در این دنیا، تلألؤ واقعیت الهی و برتر ما در هر لحظه در این کالبد جسمانی است.
به راستی که عده کمی به این هدف راستین رسیده اند. افرادی همچون محمد، عیسی، بودا، مولانا، حافظ، سعدی، خیام، عطار و ...
"مانا باشید"

 

alipur در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۱۱:۲۲ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی یزدگرد بزه‌گر » بخش ۱۴:

ز پنجاه بازآوریدند سی
ز ایرانی و رومی و پارسی
یعنی ایرانی ها فارس نیستند.

 

علیرضا در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۱۱:۱۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۹۱:

سه بیت اول این غزل روی مزار هایده حک شده ومن اولین بار این شعر بسیار زیبا رو اونجا دیدیم و خیلی خوشم اومد

 

حامد در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۱۰:۵۹ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » هیچ است [۱۰۷-۱۰۱] » رباعی ۱۰۵:

فانوس خیال
وسیلۀ سرگرمی و هنری قدیمی. کاربرد این وسیله از دو قرن پیش از‌میان رفته و اصطلاح‌های مربوط به آن نیز فراموش شده است؛ وسیله‌ای که در فاصلۀ شمع یا چراغ و پردۀ فانوس آن، اشکالی رنگین قرار می‌گرفت تا سایۀ آن بر‌اثر نور شمع یا چراغ بر پردۀ فانوس نمودار شود و به‌سبب تعبیۀ چند اسباب دیگر شکل‌ها به گردش درمی‌آمدند و سایۀ آن‌ها بر روی فانوس دیده می‌شد. چنین وسیله‌ای از قرن 6ق، و احتمالاً سال‌ها پیش از آن، تا 200 سال قبل، در ایران شناخته و معروف بوده و شاعران و فرهنگ‌نویسان در شعرها و فرهنگ‌های خود بارها بدان اشاره کرده‌اند. کهن‌ترین اشاره‌ای که در اشعار و نوشته‌های فارسی تاکنون دیده شده رباعی منسوب به خیام است که وجود و استفاده از این وسیلۀ سرگرمی را در قرن 6ق در ایران مدلل می‌دارد: این چرخ فلک که ما در او حیرانیم/ فانوس خیال از او مثالی دانیم. خورشید چراغ دان و عالم فانوس/ ما چون صوریم کاندرو گردانیم.
از قرون 11 و 12ق به‌بعد در شعرها و نوشته‌های فارسی، اشاره به «فانوس خیال» تقریباً رو‌به تزاید گذاشت و فرهنگ‌نویسان آن را در فرهنگ‌های خود وارد کرده، ضمن توضیح و تشریح آن، نمونه‌هایی از شعرهای شاعران را نیز دربارۀ این وسیلۀ نمایش به گواه آوردند و از این شعرها و نوشته‌ها است که ساختار و عمل «فانوس خیال» معلوم می‌شود؛ مثلاً در فرهنگ برهان قاطع (تألیف 1062 ق) «فانوس خیال» چنین تعریف شده است: «فانوسی باشد که در آن صورت‌ها کشند و ‌آن صورت‌ها به هوای آتش چراغ به گردش درآید.» و در فرهنگ رشیدی (تألیف 1064ق) نوشته شده است: «فانوسی است که در او صورت‌ها کشند و آن صورت‌ها به زور دود فتیله بگردد.»؛ اما دقیق‌ترین توصیف از «فانوس خیال»، در فرهنگ غیاث اللغات (تألیف 1242ق) آمده که می‌نویسد: «فانوس خیال و فانوس خیالی، فانوسی باشد که اندرون آن گرد شمع یا گرد چراغ بر چیزی حلقه‌ای، تصاویر از کاغذ تراشیده وصل کنند و آن چیز را به گردش آرند، عکس تصاویر از بیرون فانوس با یک گونه لطف می‌نماید». آنچه از مجموع مطالب فرهنگ‌ها و مفهوم شعرها به‌دست می‌آید این است که این وسیلۀ سرگرمی یا چراغ نمایش، «فانوس خیال، فانوس خیالی و فانوس سرگردان» نام داشته و سایه‌ها بر روی پردۀ بیرونی آن، به وسیلۀ نور شمع یا چراغ منعکس می‌شده است و در دور جدار استوانه یا حلقه داخلی، اشکال سبک وزن مختلفی همچون صورت‌های زیبا، رقاصان در‌حال رقص، صورت پروانه و غیره نقاشی یا بریده و نصب می‌شده، و این استوانه بر‌اثر جریان هوا به دور منشأ نور می‌گردیده و سایۀ صورت‌های رنگین از بیرون فانوس (خارج جدار دوم) مانند پر طاووس، رنگارنگ، دیده می‌شده و اشکالی خیال‌انگیز را به‌وجود می‌آورده است.

 

مهدیار در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۱۰:۲۸ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۰۵:

مصراع دوم بیت دوم به نظر می رسد که اینگونه درست باشد:
شمایل تو بدیدم نه صبر ماند و نه قرارم

 

جعفر عسکری در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۰۹:۳۴ دربارهٔ فروغی بسطامی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۵۱:

سلام
@علی آقا
این مصرع کاملا درسته
فقط باید این جور نوشته بشه:هیچ آگاهی ام از ...

 

جعفر عسکری در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۰۹:۲۶ دربارهٔ فروغی بسطامی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۵۰:

سلام
در مصرع دوم بیت ششم،"صف"غلطه و"صفت"درسته

 

جعفر عسکری در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۰۹:۲۰ دربارهٔ فروغی بسطامی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴۹:

سلام
در مصرع اول بیت هفتم،قطعا "سالی" غلطه و "سوالی" درسته..!
این غزل با صدای زیبای روانشاد بهرام سارنگ شنیدنی تره

 

حسین نعمتی در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۰۸:۳۵ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۲۶:

این شعر زیبا را می توانید در آلبوم "عشق آمد" از استاد اصغر وفایی بشنوید که بسیار زیبا اجرا شده است

 

رضا در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۰۴:۴۲ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۵۵:

در بیت آخر کلمه ی کنج فقر اومده که مشخص میکنه در نبود شاه شجاع، حافظ برای مدتی از دریافت حقوق و وظیفه محروم بوده. چون ترکیب "درس قرآن" به کار رفته میشه اینطور تفسیر کرد که حافظ در این ایام درس قرآن به کودکان یا سایر افراد میداده و پولی دریافت میکرده. دعای شب در کنج خلوتهای تار و درس قرآن در کنج فقر. میگه تا درس قرآن و دعای شبانه برای بهبود اوضاع هست غمی نیست و روز و شب میگذره. وگرنه اگه غیر از این باشه، درس قرآن ربطی به کنج فقر نمیتونه داشته باشه. ضمن اینکه به جای درس از ده ها کلمه دیگه میتونست استفاده کنه که معطوف به خود قرآن باشه.

 

حمیدرضا در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۰۳:۱۲ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴:

در کتاب رندی هویت معمائی ایرانی
پروفسورمنوچهرجمالی
بیت 4که براساس نسخ خطی مطرح شده این گونه ست
به حُسن و لطف ، توان کرد صید اهل نظر
به بند و دام نگیرند مرغ دانا را
شاد باشید

 

حمیدرضا در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۰۳:۰۷ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴:

در کتاب

 

رسول در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۰۰:۵۱ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » دم را دریابیم [۱۴۳-۱۰۸] » رباعی ۱۳۸:

خیام بزرگوار دراین رباعی زیبا و بی نظیر ...به حقیقت زندگی و زندگی حقیقی اشاره کرده.... و برای تغییر و رسیدن به شراب ناب زندگی حقیقی... ادمها را فرا خوانده به همراهی و دست به دست هم دادن و با نشاط بر غمها چیره شدن...زیرا اول باید احساس خوشبختی کنی تا بعد بقیه ی چیزها بیاید و نه اینکه اول چیزها بیایند تا بعد احساس خوشبختی کنیم.... و بعد با اشاره به عمر ادمی.... می خواهد که پیش از دم صبح...سحر... زمان معاشقه با معشوق... که به هر حال هر کس رادمعشوقی هست... بعضی هم خالق را عاشقند... دمی زنیم با معشوق .... حال که عمری هست و صبحی.... که بعد مرگ ما... این صبحهای فراوان روزگار می دمد و ما نیستیم و دمی نمی زنیم.... گروه کامکارها به زیبایی این رباعی را اجرا نموده اند... پس... خیزیم و دمی زنیم پیش از دم صبح...

 

بهمن شریف در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۰۰:۱۶ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم » بخش ۷۶ - حکمت نظر کردن در چارق و پوستین کی فلینظر الانسان مم خلق:

با درود در مورد بیت پنجم دوستان توضیح دادند اما تا کنون اصلاح نشده تمن دارم که اصلاح فرمائید .

 

یاسین در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۰۰:۰۱ دربارهٔ فرخی سیستانی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۹۱ - در مدح یمین الدوله سلطان محمود غزنوی:

واقعا حیف است که اکثریت علاقه مندان به ادبیات این قبیل اشعار را فقط به خاطر اینکه نام مدح روی آن ها هست را مطالعه نمی کنند واقعا بعد از حکیم فردوسی فرخی بزرگ ترین شاعر در سبک خراسانی است

 

حسین،۱ در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، دوشنبه ۸ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۲۳:۲۵ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۲۴۶:

مسجود /masjud/
فرهنگ فارسی عمید
(صفت) کسی یا چیزی که بر آن سجده می‌کنند.

 

مه زاد در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، دوشنبه ۸ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۲۲:۵۶ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳:

در بیت 6 منظورش از ترساننده خداست؟ یعنی میخواد بگوید ترسی که از جرم ایجاد شده را خدا به وجود اورده و چرا (لطف) او را نمی بینی؟

 

حسین در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، دوشنبه ۸ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۲۲:۱۱ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » هرچه باداباد [۱۰۰-۷۴] » رباعی ۸۶:

دوستان اگر چیزی به اسم وزن در شعر کلاسیک پارسی نمیشناسید، مستدعیست پیشنهاد ندهید. این گونه حداقل بیسوادی‌تان نزد خودتان می‌ماند.

 

سعیدی در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، دوشنبه ۸ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۲۱:۳۱ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۰۳:

ابراهیم پورداود درباره ریشه دفتر می نویسد:واژه ی « دفتر» از یونانی به فارسی رسیده است. «دیفترَ» diphthera در یونانی به معنی « پوست » است. به مناسبت اینکه درقدیم روی پوست کتابت می شد. هرودت می نویسد:
کتاب را یونانی ها به رسم قدیم دیفترَ diphthera ( پوست) خوانند زیرا در قدیم کاغذ ( پاپیروس) کمیاب بوده ، روی پوست بز و میش می نوشتند.
منبع:یافته های ادبی ، نصراله احمدی مهر- زینب بیات ،ص 91

 

۸ در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، دوشنبه ۸ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۲۰:۲۲ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۲۶:

فسوس و دریغ هردو رنگی از پشیمانی دارند
" دلتنگی " چه ایراد و اشکالی دارد؟؟

 

۱
۲۳۲۲
۲۳۲۳
۲۳۲۴
۲۳۲۵
۲۳۲۶
۵۰۶۴
sunny dark_mode