عیدِ جم شد ای فریدون‌خو بت ایران‌پرست

مستبدی خوی ضحاکی است این خو نِهْ ز دست

حالیا کز سَلْم و تور انگلیس و روس هست

ایرجِ ایران سراپا، دستگیر و پای‌بست

این همان ایران که منزلگاه کیکاووس بود

خوابگاهِ داریوش و مأمنِ سیروس بود

جای زال و رستم و گودرز و گیو و طوس بود

نی چنین پامالِ جورِ انگلیس و روس بود

این وطن رزم‌آوری مانند قارن دیده است

وَقعهٔ گرشاسب و جنگ تَهَمتَن دیده است

هوشمندی همچو جاماس و پَشوتَن دیده است

شوکتِ گشتاس و داراییِ بهمن دیده است

رنج‌های اردشیر بابکان بر باد رفت

زحمت شاپورِ ذوالاکتاف حال از یاد رفت

شیوهٔ نوشیروانی رسمِ عدل و داد رفت

آبروی خاکِ ما بر بادِ استبداد رفت

آخر ای بی‌شور مردم عِرقِ ایرانی کجاست؟

شد وطن از دست، آیین مسلمانی کجاست؟

حشمتِ هُرمُز چه شد؟ شاپور ساسانی کجاست؟

سنجر سلجوق کو؟ منصور سامانی کجاست؟

ای خوش آن روزی که ایران بود چون خُلدِ بَرین

وسعتِ این خاکِ پاک از روم بودی تا به چین

بوده از حیثِ نکویی جنّتِ روی زمین

شهریاران را بر این خاک از شرف بودی جبین

شد ز دستِ پارتی این مملکت بی‌بوی و رنگ

پارتی زد شیشهٔ ناموسِ ایران را به سنگ

پارتی آورد نامِ نیکِ ایران را به ننگ

پارتی بنمود ما را بندهٔ اهلِ فرنگ

خواهی از توضیح عالم ای رفیقِ هم‌وطن

گوشِ خود بگشا و توضیحات آن بشنو ز من

تا نگویی علم باشد منحصر در لا و لن

یک فلزی کان مساوی هست در قدرِ ثَمَن

ور ز من خواهی تو حسن و اتفاق و اتحاد

جنگ ژاپونی و روسی را سراسر آر یاد

تا بدانی دولتی بی‌قدر و جاهی با نژاد

خانهٔ شاهنشهی چون روس را بر باد داد

گر ز باد کبر و نار جهل برتابیم روی

شاید آبِ رفتهٔ این خاک باز آید به جوی

لیک با این وضعِ ایران مشکل است این گفت‌وگوی

چون که ما کردیم اکنون بر دو چیزِ زشت خوی

گَهْ به مُلکِ ری به فرمانِ جوانی با شتاب

کعبهٔ آمالِ ملت را کنیم از بُن خراب

گاه اندر یزد با عنوان شور و انقلاب

انجمن سازیم و نندیشیم از این ارتکاب

این وطن در حالِ نَزع و خَصمَش اندر پیش و پس

وَهْ چه حالِ نَزع کاو را نیست بیش از یک نفس

داروی او اتحاد و همتِ ما هست و بس

لیک این فریادها را کی بود فریادرس

تا که در ایران ز قانونِ اساسی هست نام

تا دهد مشروطه آزادی به خیلِ خاص و عام

تا ز ظالم می‌نماید عدل سَلبِ احترام

هر زمان این شعر می‌گویم پیِ ختمِ کلام

خود تو می‌دانی نِیَم از شاعرانِ چاپلوس

کز برای سیم بنمایم کسی را پای‌بوس

یا رسانم چرخ ریسی را به چرخ آبنوس

من نمی‌گویم تویی درگاه هیجا همچو طوس