بخش ۵۱ - باز رجوع کردن به قصهٔ شیخ صلاح الدین عظم اللّه ذکره و شنیدن او عداوت منکران را و فرمودن که ایشان ابلهند و جاهل، من در خیر ایشان می کوشم و در حق ایشان سعادت ابدی می‌خواهم، بایستی که جان فدا کردن، به شکرانهٔ آن خود عوض عداوت می‌نمایند
گفت من نیکخواه ایشانم
مهربان با همه چو خویشانم
« این سزای من است و کردارم
عوض گل خلند چون خارم
وای بر قوم اگر کنم نفرین
همه را مال و سر رود هم دین »
راستین شیخ همچو سر باشد
غیر او قالب بشر باشد
زنده بی سر کسی کجا ماند ؟
پای بی سر ره از کجا داند ؟
دست و پایی که شد جدا از تن
گرچه جنبد ولی ندارد فن
جنبش از وی رود شود ساکن
عضو مرده یقین بود ساکن
خلق بی‌دین بدان جدا ز سرند
نقش‌شان چون بشر ولیک خرند
زندگی‌شان دراز خود نکشد
ملک الموت جمله را بکشد
سر بریده اگر شود جنبان
تو در آن حال ساکنش می‌دان
زانکه هر جنبشی که بی‌مدد است
زود ساکن شود چو بیصدد است
وقت جنبش ورا تو ساکن بین
هرچه مقدور گشت کائن بین
اهل دل را حیاتشان باقی‌ست
جانشان هم شراب و هم ساقی‌ست
مرگ ایشان چو نقل از خانه است
رفتن از جان به سوی جانانه است
صدر جنت شده است جای همه
حق در آن گشته کدخدای همه
مدتی بود خانه شان دنیا
مرگشان باز برد در عقبی
اینچنین مرگ را مگوی تو مرگ
بلکه گو بینوا رسید به برگ
خشمگین شد از آن گروه لئیم
گشت واقف ز راز شیخ علیم
هر دو با هم ز قوم گردیدند
صحبت جمله را چو گردیدند
ره ندادند دیگر ایشان را
آن لئیمان کور بیجان را
مدتی چون بر این حدیث گذشت
جمله را خشک گشت روضه و کشت
مدد از حق بدو بریده شد آن
لاجرم بر نرست در بستان
همه گشتند سرد از آن گرمی
رویشان سخت شد ز بی‌شرمی
معرفتشان نماند و بسته شدند
همگان دل‌فکار و خسته شدند
روزشان گشت همچو شب تاریک
گردن جمله شد ز غم باریک
روزها شیخ را نمی‌دیدند
همه شب خواب بد همی‌دیدند
آخر کار جمله دانستند
همچو ماتم زده بهم شستند
هر یکی دست خود همی‌خایید
از دلش غصه ها همی‌زایید
گفته با هم « اگر چنین ماند
چه شود حال ما خدا داند ؟
پیش از آنکه رویم جمله ز دست
چاره سازیم تا رهیم ز شست
سوی ایشان رویم توبه کنان
وصل جوییم تا رود هجران »
همه جمع آمدند بر در او
می‌نهادند بر زمین سر و رو
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، گویا شاعر به توصیف حال و احوال قوم خود می‌پردازد و بیان می‌کند که چقدر خیرخواه و مهربان است. او در ادامه توضیح می‌دهد که اگر کسی حق را نادیده بگیرد و به دین پایبند نباشد، زندگی‌اش بی‌هدف و مانند موجودی بدون سر می‌ماند. مرگ در اینجا به معنای عبور از دنیای فانی به دنیای جاویدان است و از آن به عنوان انتقال به جانانه یاد می‌شود.
شاعر به وضعیت قومش اشاره می‌کند که پس از دوری از شیخ و بزرگی که هدایتشان می‌کرده، دچار سردرگمی و غم شده‌اند. آنها از این غم و تنگنایی که بر آنها تحمیل شده، هفته‌ها در فکر و اندیشه هستند و به در خانه شیخ آمده‌اند تا از او طلب آمرزش و هدایت کنند. در نهایت، آنها تصمیم می‌گیرند تا توبه کرده و دوباره به یاری و هدایت شیخ برگردند.
هوش مصنوعی: گفت من به فکر خوب بودن برای آنها هستم و با همه مثل اعضای خانواده‌ام مهربانم.
هوش مصنوعی: این نتیجه و پاداش من است و به دلیل اعمالی که انجام داده‌ام، مانند گلی زیبا نیستم و همانند خاری دچار درد و رنج هستم.
هوش مصنوعی: آه بر حال آن ملت که اگر نفرین کنم، همه چیزشان از جمله مال و جانشان از بین می‌رود و حتی دینشان نیز از دست می‌رود.
هوش مصنوعی: شیخ واقعی مانند روح است، در حالی که غیر از او تنها جسم انسانی به حساب می‌آید.
هوش مصنوعی: کسی که بی‌سر زندگی می‌کند، چگونه می‌تواند وجود داشته باشد؟ و پای بدون سر چگونه می‌تواند راه را بشناسد؟
هوش مصنوعی: اگر دست و پای انسان از بدنش جدا شود، هرچند که حرکت کند، اما توانایی و کارایی ندارد.
هوش مصنوعی: حرکت و جنبش از او ناشی می‌شود، اما اگر عضوی بی‌حرکت و مرده باشد، به‌طور حتم ثابت و بی‌تحرک خواهد بود.
هوش مصنوعی: آفرینش بی‌ایمان را به‌خوبی از هم تشخیص می‌دهند؛ نقش و ظاهرشان شبیه انسان است، اما در واقعیت مانند خرند.
هوش مصنوعی: زندگی آنها به طول نمی‌انجامد و در نهایت، ملک الموت همه را خواهد گرفت.
هوش مصنوعی: اگر سر بریده‌ای را ببینی که حرکت می‌کند، بدان که در آن لحظه، ساکت است و هیچ حرفی نمی‌زند.
هوش مصنوعی: هر حرکتی که بدون کمک و پشتیبانی باشد، به سرعت متوقف می‌شود و بی‌فایده می‌گردد.
هوش مصنوعی: در زمان حرکت و تلاش او را ایستاده و ساکن ببین، هر چیزی که در دنیا ممکن شد را مشاهده کن.
هوش مصنوعی: افراد دلدار همچنان زنده‌اند و زندگی‌شان به عشق و شوری که دارند وابسته است. جان آنها هم پر از لذت و شادی است و هم به واسطه‌ی خوبی‌هایی که از آنها می‌چشند.
هوش مصنوعی: مرگ آنها مانند خروج از خانه است؛ عبور از زندگی به سوی محبوب واقعی است.
هوش مصنوعی: بهشتی که به عنوان اوج و بهترین مکان شناخته می‌شود، محل حضور تمام حقیقت‌ها شده و در آنجا، یکی از بزرگ‌ترین شخصیت‌ها به عنوان سرپرست و رئیس همه آن‌چه وجود دارد، قرار دارد.
هوش مصنوعی: مدتی بود که خانه‌ی آنها به دنیا تعلق داشت و حالا مرگشان آنها را به دنیای دیگری منتقل کرده است.
هوش مصنوعی: اینطور نگو که مرگ، مرگ است؛ بلکه بگو که کسی بیچاره به پایانی رسید.
هوش مصنوعی: از آن دسته افراد بدجنسی که باعث عصبانیت او شدند، آگاه و مطلع شد از اسرار فرد دانشمند و باخبر.
هوش مصنوعی: هر دو از یک قوم شدند و وقتی با هم صحبت کردند، همه چیز به گرد هم آمد.
هوش مصنوعی: آن افراد بی‌غیرت و بیجان اجازه ندادند که دیگران به مسیر خود ادامه دهند.
هوش مصنوعی: مدتی که از این ماجرا گذشت، همه چیز به حالت بی‌حالی و خشک شدن درآمد و زیبایی‌ها و زندگی‌ها از بین رفتند.
هوش مصنوعی: کمک از جانب خداوند به او قطع شده است و بنابراین، او در باغستان (زندگی) موفق نخواهد شد.
هوش مصنوعی: همه به خاطر زیبایی و جذابیت چهره‌اش تحت تأثیر قرار گرفتند و از خجالت و بی‌شرمی او سرد و بی‌روح شدند.
هوش مصنوعی: دانش و آگاهی آنها از بین رفت و همه دچار سردرگمی و خستگی شدند.
هوش مصنوعی: روز آنها به تاریکی شب تبدیل شد و در اثر غم، همه‌ی آنها به حالت ضعف و ناتوانی درآمدند.
هوش مصنوعی: در طول روزها، کسی شیخ را نمی‌دید، اما در شب، همه به خواب‌های ناخوشایند مبتلا بودند.
هوش مصنوعی: در نهایت همه به یک نتیجه رسیدند و همچون کسانی که در حال عزاداری هستند، به همدیگر نگاه کردند و زخم‌های خود را شستند.
هوش مصنوعی: هر کس به نوعی از دلش غم و اندوهی را بیرون می‌آورد و به دنبال راهی برای رهایی از آن است.
هوش مصنوعی: اگر اوضاع این‌گونه ادامه پیدا کند، نمی‌دانیم چه بر سر ما خواهد آمد و فقط خداست که از آن آگاه است.
هوش مصنوعی: پیش از اینکه از دست بروم، همه تلاش کنیم تا از این وضعیت رهایی یابیم.
هوش مصنوعی: به سمت آنها می‌روم و در حالی که توبه می‌کنم، به دنبال وصل و پیوستگی می‌گردم تا از جدایی و دوری رها شوم.
هوش مصنوعی: همه اطرافیان جمع شده بودند و بر در او به احترام او سر و صورت به زمین می‌ساییدند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.