بخش ۱۸ - در بیان آنکه ملک‌الموت آیینه صافی است که هر کس روی خود در او می‌بیند اگر دیو است دیوش می‌بیند و اگر فرشته است فرشته الی مالانهایه
ملک الموت چون بر او آید
تا که روحش ز جسم برباید
قهر بیند از او چو غافل بود
لطف بیند هر آنکه عاقل بود
ملک الموت چون فرشته بود
جنس او شو که با تو یار شود
چون ملک طاعت و نماز گزین
منشین غافل و نیاز گزین
زانکه خُلق مَلَک چو گیری تو
از ورود ملک نمیری تو
بلکه جانت به وی بیاساید
قوتت از ورودش افزاید
ز آب مر آب را هم افزونی است
قوّت و ازدیاد و موزونی است
جنس مر جنس را یقین مدد است
جنس را یک بدان گرچه عدد است
چون فرشته شوی به خُلق نکو
برپری از سفول سوی علو
مرگ آن را بود که پُر ریو است
در لباس بشر نهان دیو است
ملک و دیو هر دو ضدانند
همدگر را به طبع می‌رانند
تو ز دیوی فرشته شو اکنون
تا که گردی ز جنس خود افزون
ملک الموت با تو یار شود
در بد و نیک غمگسار شود
ور نگردی مَلَک شوی مقهور
می بمانی ز وصل حق مهجور
زانکه با هر یک آن دگرگون است
بر یکی آب و بر دگر خون است
لایق هر کسی نماید رو
وای بر هر که او بود بدخو
ملک الموت آینه است بدان
جمله رخسار خویش دیده در آن
بر یکی خوش مثال حور آید
بر یکی هم چو دیو بنماید
بر یکی مهربان و یار شود
بر یکی هم چو ذوالفقار شود
بر یکی گردد او پدر مادر
بر یکی دوزخی پر از آذر
نسیه بگذار هین به نقد ببین
در دل هر یکی چو گشت دفین
در یکی غصّه در یکی شادی
یک خرابست و یک در آبادی
یک بود پُر ز درد مویه‌کنان
یک ز راحت روانه جلوه‌کنان
نی تجلی هوست هرچه که هست ؟
در بد و نیک و در بلندی و پست ؟
می‌نماید به هر کسی حق رو
بی حجابی و لیک لایق کو ؟
بر یکی شوق و ذوق و وصل و تلاق
بر یکی جور و رنج و درد و فراق
چون به نقد ای پسر بدیدی این
نسیه را همچنین بدان و ببین
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به موضوع مرگ و ملک الموت (فرشته مرگ) می‌پردازد و به تفسیر و تعابیر مختلف انسان‌ها از این موجود و تجربه مرگ می‌پردازد. ملک الموت در دو وضعیت مختلف دیده می‌شود: برای غافلان، او ترس و قهر به همراه دارد، اما برای عاقلان و نیکوکاران، او به عنوان لطف و یاری نمایان می‌شود.
شاعر تأکید می‌کند که هر فرد بسته به ویژگی‌های خود و اعمالش، مواجهه‌اش با ملک الموت متفاوت خواهد بود. اگر کسی روح خود را به خوبی پرورش دهد و از دیو درون فاصله بگیرد، ملک الموت به او یاری می‌رساند. برعکس، اگر کسی بدخو و غافل باشد، با عواقب ناخوشایندی مواجه می‌شود.
در این شعر، ملک الموت به عنوان آئینه‌ای معرفی می‌شود که چهره خود را به هر کس با توجه به اعمال و نیت‌هایش نشان می‌دهد؛ به کسانی که نیکوکارند به شکل حور، و به بدکاران به شکل دیو و عذاب. در نهایت، شاعر به شنونده توصیه می‌کند که به اصل وجود خود، شادی‌ها و غم‌های درونش توجه کند و بداند که تجربیات متفاوت از مرگ برای هر فرد بر اساس اعمال و روحیات او شکل می‌گیرد.
هوش مصنوعی: زمانی که فرشته مرگ بر او فرود آید و روحش را از بدنش جدا کند،
هوش مصنوعی: هر کسی که نادان باشد، از او بیزار می‌شود و در مقابل، آنکه عاقل باشد، همواره لطف و محبت را درک می‌کند.
هوش مصنوعی: برای اینکه ملک الموت به تو نزدیک شود و با تو همراهی کند، باید مانند یک فرشته باشی.
هوش مصنوعی: وقتی به سوی خدا و بندگی می‌روی، از غفلت دوری کن و به نیازهای روحی خود توجه کن و آنها را برگزین.
هوش مصنوعی: اگر صفات فرشته را در خود پرورش دهی، دیگر از ورود شیطان به دل خود در امان خواهی بود و نمی‌مردی.
هوش مصنوعی: اگر جانت آرامش یابد، نیروی تو نیز از ورود او بیشتر خواهد شد.
هوش مصنوعی: آب دارای نیروی افزایشی و تعادل است و از آن می‌توان به خوبی بهره‌برداری کرد.
هوش مصنوعی: جنس مشابه همدیگر را بهتر درک می‌کند و به هم کمک می‌کنند، حتی اگر تعدادشان کم باشد.
هوش مصنوعی: زمانی که از اخلاق نیکو برخوردار شوی، مانند فرشته‌ای پاک و بالدار خواهی بود و به مقام‌های بالا دست خواهی یافت.
هوش مصنوعی: مرگ، آن چیزی است که در درون لباس انسان، دیو پنهان است و تنها در زمان مناسب نمایان می‌شود.
هوش مصنوعی: آدم‌های خوب و بد هر کدام مخالف هم هستند و به طور طبیعی از یکدیگر دوری می‌کنند.
هوش مصنوعی: همین حالا از حالت پلیدی خارج شو و به سمت نیکی و فضیلت برو تا بیشتر از جنس خوب و فرشته‌وار خودت پیشرفت کنی.
هوش مصنوعی: فرشته مرگ در هر شرایطی با تو همراه خواهد بود و در شادی‌ها و غم‌ها یار و پشتیبان تو می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر به مقام ملکوت نرسی و حکومت پروردگار را درنیابی، در اسارت و بندگی می‌مانی و از وصل و ارتباط با حقیقت دور خواهی بود.
هوش مصنوعی: چون هرکدام از آنها ویژگی‌های متفاوتی دارند، یکی مانند آب است و دیگری مانند خون.
هوش مصنوعی: هر کسی شایستگی خود را نشان می‌دهد و متأسفانه بر هر کسی که بدرفتار باشد، باید حسرت خورد.
هوش مصنوعی: فرشته مرگ، مانند آینه‌ای است که چهره خود را در آن می‌بیند.
هوش مصنوعی: برخی افراد به زیبایی و نیکویی مشهورند و می‌توانند مانند پری‌ها ظاهر شوند، در حالی که دیگران ممکن است رفتار و ظاهری ناخوشایند داشته باشند.
هوش مصنوعی: برخی از افراد مهربان و دوستدار هستند، در حالی که برخی دیگر مانند شمشیر ذوالفقار، تند و سختگیر می‌شوند.
هوش مصنوعی: برخی افراد به یکدیگر نزدیک می‌شوند و مانند والدین برای همدیگر می‌شوند، در حالی که برخی دیگر به دشمنی می‌رسند و زندگی‌شان پر از درد و آتش می‌شود.
هوش مصنوعی: با این که قرض و بدهی به آینده سپرده شده است، ولی حالا نگاهی به دل هر کس بینداز و ببین که دارای چه چیزهای پنهانی هستند.
هوش مصنوعی: در یک جا غم وجود دارد و در جای دیگر خوشحالی؛ جایی خراب و ویران است و جایی دیگر آباد و سرسبز.
هوش مصنوعی: یک چیز پر از درد و ناله وجود دارد و چیز دیگری که از راحتی برخوردار است و به نمایش گذاشته می‌شود.
هوش مصنوعی: نی تجلی هستی تویی که در تمام جنبه‌های زندگی، چه خوب و چه بد، چه در بالا و چه در پایین، قابل مشاهده است.
هوش مصنوعی: هر کسی می‌تواند به راحتی ظاهر حقیقت را ببیند و از آن صحبت کند، اما در واقع، چه کسی واقعاً شایسته درک عمیق آن است؟
هوش مصنوعی: در زندگی، برخی افراد از عشق و وصال و شادی برخوردارند، در حالی که برخی دیگر با غم، درد و جدایی مواجه هستند.
هوش مصنوعی: وقتی که پسرم، این اصل را به وضوح فهمیدی، همان‌طور که توجه به قرض و بدهی می‌کنی، درک کن و ببین.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.