بخش ۱۵ - در بیان امر فرمودن حقتعالی فرشتگان را که آدم را سجود کنند که و اذقلنا للملائکة اسجدوا لادم فسجدوا الا ابلیس ابی و استکبر و کان من الکافرین و سجده کردن فرشتگان و اعراض ابلیس که من جز تو خدا را نمی‌پرستم و سجود نمیکنم و جواب حق تعالی ابلیس را که خداوندگار تو آنگاه باشم که امر مرا بشنوی و بجا کرده آری چنانکه عقل را آفریدم و امر کردم امر را بجا آورد و از آن ابا نکرد که ان الله لما خلق العقل قال له اقعد فقعد ثم قال له قم فقام ثم قال له اقبل فاقبل ثم قال له ادبر قادبر ثم قال له تکلم فتکلم ثم قال انصت فانصت ثم قال له انظر فنظر ثم قال له انصرف فانصرف ثم قال له افهم ففهم ثم قال له بعزتی و جلالی(و عظمتی) و کبریائی و استوائی علی عرشی ماخلقت خلقاً اکرم علی منک و لا احب الی منک بک اعرف و بک اعبد و بک اطاع و بک اعطی و ایاک اعتب لک الثواب و علیک العقاب.
نشنیدی حکایت ابلیس
که چرا دور گشت از تقدیس
زانکه حق با فرشتگان فرمود
که بادم کنند جمله سجود
همه کردند سجده از دل و جان
گشت ابلیس سرکش از فرمان
گفت هستی مرا چو از نار است
پیش گل سجده کردنم عار است
کی روا باشد اینکه نیک ببد
پست گردد چو بنده سر بنهد
نکنم هرگز ای یگانه خدا
گر کشندم سجود غیر ترا
گفت او را سجود بی امرم
پشت کردن بود از این کم رم
پشت با امر من سجود بود
روی بی امر من جحود بود
چون ملایک سجود آدم کن
ور نه بر جان خویش ماتم کن
امر را پاس دار و ژاژ مخا
هرچه جز این کنی بداست وخطا
آنکه مأمور امر ما گردد
عاقبت شاد و پیشوا گردد
بی عدد زین نسق ز حق بشنید
جز که بر تار معصیت ن تنید
امر را چون شکست شد ملعون
قهر حق کردش از جنان بیرون
گشت از آن حضرت معلا دور
رفت در خون خویش آن مغرور
همچنین داد با صحابه خبر
از زبان خدای پیغمبر
عقل را چون بیافرید خدا
امر کردش که روی آر بما
روی آورد سوی حق بصفا
بار فرمود پشت کن بر ما
پشت را کرد سوی حق در حال
گفت بنشین نشست بی اهمال
چونکه بنشست باز گفتش خیز
عقل برخاست بی توقف ت یز
بازگفتش سخن بگوی بگفت
چونکه گفتش خموش حرف نهفت
گفت بنگر نگاه کرد آندم
گفت رو رفت شادمان بی غم
فهم کن گفت فهم کرد سخن
کرد از جان هر آنچه گفتش کن
پس بفرمود عقل را بحقم
چون تودر نیست بی بها بحقم
بحق کبریا و عزت من
بحق بیشمار رحمت من
بحق استوای من بر عرش
بحق ساکنان عالم فرش
که به از تو نیافریدستم
زان سبب بر همه ات گزیدستم
همه عالم بتو پرستندم
از تو باشند خلق در بندم
بتو باشد عناب من آخر
بر تو باشد عقاب من آخر
بتو خواهد رسید گنج ثواب
چون ثواب است اجر راه صواب
یک شود از تو در نعیم مقیم
یک رود از تو تا بقعر جحیم
گفتگویم همیشه با تو بود
غیر تو امر من کجا شنود
همچنین صد هزار مدحش گفت
صد هزار دگر بماند نهفت
پشت کردن بامر روی انست
روی بی امر پشت گردانست
برد رحمت هر آنکه امر گزید
هرکه بی امر رفت دست گزید
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر به روایت داستان ابلیس و سرکشی او از فرمان خداوند پرداخته می‌شود. زمانی که خدا به فرشتگان دستور سجده بر آدم را داد، ابلیس که خود را از آتش آفریده شده بود، از انجام این فرمان خودداری کرد و سجده کردن را برای خود عار دانست. او به خدا گفت سجده‌اش برای کسی که از خاک آفریده شده است، ناپسند است.
خداوند به او یادآوری کرد که نافرمانی از دستور او، نوعی کفر و جحود است. به همین دلیل، ابلیس از رحمت الهی دور و از بهشت طرد شد. در ادامه، داستان آفرینش عقل و دستورات خدا به او نیز بیان شده است. عقل به دستورات خدا توجه کرده و به درستی عمل کرده و لذا مورد محبت و رحمت خدا قرار گرفته است.
شعر بر اهمیت اطاعت از دستورات خدا و توجه به امر او تأکید دارد و به عواقب نافرمانی و کاهش مقام ابلیس اشاره می‌کند. در نهایت، شاعر به برکات و ثواب‌هایی که از اطاعت خداوند به دست می‌آید، اشاره می‌کند.
هوش مصنوعی: آیا داستان ابلیس را نشنیده‌ای که چرا از عبادت و ستایش دور شد؟
هوش مصنوعی: زیرا خداوند به فرشتگان دستور داد که همه در برابر آدم سر تعظیم فرود آورند.
هوش مصنوعی: همه به خاطر دل و جانشان سجده کردند، اما ابلیس به خاطر سرکشی‌اش از فرمان الهی سر باز زد.
هوش مصنوعی: او می‌گوید که وقتی وجودم به آتش می‌ماند، هیچ‌گاه برای گل (زیبایی) فروتنی یا سجده کردن جایز نیست.
هوش مصنوعی: آیا اجازه داده می‌شود که انسان خوب به خاطر بدی‌ها پست و حقیر شود، وقتی که دیگران به او بی‌احترامی کنند و سرش را به زیر بیاندازد؟
هوش مصنوعی: هرگز نمی‌خواهم، ای خدای یگانه، که در برابر غیر تو سجده کنم، حتی اگر جانم را بگیرند.
هوش مصنوعی: او گفته است که بی‌اجازه من، عقب‌نشینی کردن از زمین سجده است، پس از این به آن کم رمید.
هوش مصنوعی: به این معناست که وقتی من با فرمانم به چیزی اذعان می‌کنم، آن چیز به احترام من در برابر من سر فرود می‌آورد، اما زمانی که بدون دستور من باشد، نشان‌دهنده انکار و نافرمانی است.
هوش مصنوعی: اگر فرشتگان به آدم سجده کردند، تو نیز باید او را احترام گذاری کنی، وگرنه باید برای خودت سوگواری کنی.
هوش مصنوعی: کارها را با دقت انجام بده و از حرف‌های بی‌معنا بپرهیز؛ اگر غیر از این عمل کنی، دچار اشتباه و ضرر خواهی شد.
هوش مصنوعی: آن کس که در کارهای ما دخالت کند، در نهایت خوشبخت و رهبر خواهد شد.
هوش مصنوعی: تنها آنچه که از حقیقت شنیدم، به جز اینکه بر تار معصیت نیفتادم، عددی نیست.
هوش مصنوعی: زمانی که فرمان الهی زیر پا گذاشته شود، لعنت بر آن شخص نازل می‌شود و قدرت حق او را از بهشت بیرون می‌راند.
هوش مصنوعی: از آن شخص برتری دور شد و در خون خود غرق گردید، او که به خود می‌بالید و مغرور بود.
هوش مصنوعی: او همچنین به یاران خود خبر داد که این پیام به زبان خداوند از جانب پیامبر است.
هوش مصنوعی: زمانی که خداوند عقل را آفرید، به او دستور داد که به سوی ما نگاه کند و به ما توجه داشته باشد.
هوش مصنوعی: به سوی حقیقت و پاکی رو کن، و از ما دوری اختیار کن.
هوش مصنوعی: به سوی حق روی کرد و در حین این تغییر حالت، گفت که بنشیند و بی‌تأمل نشسته است.
هوش مصنوعی: زمانی که او نشسته بود، دوباره به او گفت: بلند شو! عقل به سرعت و بی‌درنگ به پا خاست.
هوش مصنوعی: او دوباره گفت که صحبت کن، اما وقتی که حرف زدی، ساکت شو و حرفت را پنهان کن.
هوش مصنوعی: گفت نگاه کن، وقتی که نگاه کرد، گفت برگرد و به آرامی رفت و خوشحال و بی‌غم شد.
هوش مصنوعی: متوجه شو که وقتی سخنی گفته می‌شود، درک کن و از عمق وجود به آن پاسخ بده. هر آنچه می‌گوید را با جان و دل بپذیر.
هوش مصنوعی: پس عقل را به حق خود فرمان دادم، چون تو به حق من وجودی بی‌پایان و ارزشمند نیستی.
هوش مصنوعی: به حق بزرگی و عظمت من، و همچنین به حق بی‌نهایت رحمت من.
هوش مصنوعی: حق به استواری و قدرت من بر عرش (عرش خدا) است و به درستیکه ساکنان عالم (مخلوقات) زیر پای من مانند فرشی هستند.
هوش مصنوعی: من هیچ چیزی بهتر از تو خلق نکردم؛ به همین دلیل بر روی همه چیز تو تأکید می‌کنم.
هوش مصنوعی: تمام جهان به تو احترام می‌گذارند و من به خاطر تو، مخلوقات در گرداب وابستگی‌اند.
هوش مصنوعی: تو برای من همچون عنابی هستی که در نهایت، عذاب و عاقبتم به تو بازمی‌گردد.
هوش مصنوعی: اگر به درستی و نیکی عمل کنی، به پاداش و گنجی عظیم خواهی رسید، زیرا هر عمل صالحی در مسیر درست، پاداش خود را دارد.
هوش مصنوعی: از تو یک عیش جاودانه به وجود می‌آید و مثل یک رود به عمق عذاب دوزخ می‌رسد.
هوش مصنوعی: من همیشه با تو صحبت می‌کنم، اما غیر از تو چه‌کسی به کارها و خواسته‌های من گوش می‌کند؟
هوش مصنوعی: او درباره‌ی زیبایی‌ها و فضائل او هزاران شعر و مدح گفته است، اما هنوز هزاران دیگر از آنها باقی مانده که ناگفته مانده‌اند.
هوش مصنوعی: وقتی به خواسته و اراده کسی پشت کنیم، نشان‌دهنده‌ی بی‌اعتنایی به اوست. اگر برعکس، به او پشت کنیم بدون اینکه دلیلی برای این کار داشته باشیم، به این معناست که به خواسته‌اش اهمیت نمی‌دهیم.
هوش مصنوعی: هر کس که طبق فرمان و هدایت عمل کند، مورد رحمت و لطف قرار می‌گیرد؛ اما هر کس بی‌خبر و بدون دستور حرکت کند، به دردسر و مشکل دچار می‌شود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.