تا کرد قبای ناز را بر تن گل

در پایش ریخت رنگ از دامن گل

آن موی میان بر آن سرین دانی چیست

موری است که گشته صاحب خرمن گل

تا بنده شدم، چو مهر تابنده شدم

فارغ ز غم رفته و آینده شدم

در مسلک فقر، پادشاهم کردند

فانی گشتم ز خویش و پاینده شدم

تنها نه به هجر آشنا گردیدم

اندر ره آشنا چها گردیدم

از آن نفسی که دورم از همدمیت

چون نی بالله بینوا گردیدم

گر دل گویم تو را ز جان می ترسم

ور جان خوانم هم از جهان می ترسم

ای جان و جهان هر دو به قربان سرت

حق می گویم نه زین نه زان می ترسم

یک سو شادی است در جهان یک سو غم

یک سو زخم است جمع و یک سو مرهم

در پلهٔ میزان عدالت دیدم

شیطان یک سو نشسته یک سو آدم

من خانهٔ آن ماه جبین می دانم

گاهی به گمان گه به یقین می دانم

عمرم همه در راه یقین شد از دست

اما نرسیدم به یقین می دانم

من گرچه ز عشق، گفتگو نتوانم

قطع طلب روی نکو نتوانم

هر چند سیاه بختم اما چون زلف

دوری ز رخش یک سر مو نتوانم

گر بادهٔ تو رسد به من مل چه کنم

چون روی تو بینم هوس گل چه کنم

تو من نشوی من تو شوم نیست عجب

هرگز تو نمی کنی تنزل چه کنم

هر ذره مدان ز خود کمش می بینم

هر مور به دست، خاتمش می بینم

هر قطرهٔ شبنمی که بر روی گل است

بالله که من جام جمش می بینم

شوخی که بری ز عالمش می بینم

معنی است ولی در آدمش می بینم

تا جای به چشم خویش دادم او را

چون مردمک دیده گمش می بینم

چشمی که از او دو عالمش می بینم

روزش حیران و شب نمش می بینم

خاصیت چرخ را گرفته چشمم

دایم به لباس ماتمش می بینم

دنیا که وفایش و بقایش معلوم

دردش معلوم و هم دوایش معلوم

زنهار مشو کشتهٔ این بدحرکات

خونریزش معلوم و خونبهایش معلوم

ما دلق ریای خویشتن سوخته ایم

تا طرز طریق فقر ‌آموخته ایم

نی توشهٔ امروز نه فردا داریم

چشم از دو جهان بر کرمش دوخته ایم

تا مشعل دید عیب خامش کردیم

فکر بد و نیک را فرامش کردیم

ز آرایش دهر خوش نیامد چیزی

الا ز میانه خلق را خوش کردیم

جز ناله کسی همنفس خویش ندیدیم

جز درد کسی محرم این ریش ندیدیم

بی جاذبهٔ خار گلی بوی نکردیم

نوشی نچشیدیم که صد نیش ندیدیم

ما منتهییم و مبتدا هم ماییم

جام می و جام جم نما هم ماییم

آن جوده و گندمی نما هم ماییم

بیگانه نمای و آشنا هم ماییم

بیرون و درون برو بیا هم ماییم

اشکسته و سنگ و مومیا هم ماییم

گر پردهٔ غفلت از نظر برداری

دانی که من و تو و شما هم ماییم

آدم یک آدم است و یک صورت و جان

لیکن تفریق در مقام است و مکان

در کعبه چو رفت شیخ می گویندش

در دیر چو شد برهمن است و رهبان

ای بسته میان تو کمر بر دل و جان

بادا دو جهان فدای آن موی میان

یک دل بی زخم تیغ ابروی تو نیست

در دست تو یک کمان و عالم قربان

عالم جسم و محمدش آمده جان

چو جان گفتم چو روح گردید روان

حقا که چنان گشته به جانان یکسان

ننگ از دو جهان [و] عار دارد از جان