سرزدم از خواب صبحی کز نسیم عنبرین

شبنمی از عنبر اشهب نشستی بر زمین

بادمیبردی بعالم فوج فوج و موج موج

کاروان در کاروان منزل بمنزل مشک چین

نکهت جان عالم اندر عالم و پنداشتم

[...]

آن شهنشاهی که ملک دین مسخر ساخته

آفتاب روی او عالم منور ساخته

دست قدرت صیقل روی زمین آراسته

تبع سلطان شاه اسماعیل حیدر ساخته

ملک هر دو عالم از لطف و کرامت لطف اوست (کذا)

[...]

کس عزیز من نشد واقف بر اسرار خدا

یوسف مصری بود حیران بازار خدا

نور خورشیدی از شراری بنگری گر واقفی

زانکه از هر ذره تابان است انوار خدا

بگذر از رنگ یقین و چون صبا بیرنگ شو

[...]

این همه خشم تو ای عاشقکش بی باک چیست

دل ز خشمت خاک شد این زهر بی تریاک چیست

جر دل غیر از نگاه دیده بی باک چیست

دیده را گر با تو کار افتاد دل غمناک چیست

مرغ عاشق میشود پیراهن گل چاک چیست

[...]

ای لییمان چه میگویید عیب مزبله

زانکه در اصل است خاک او همان خاک شما

گر ملوث گشته، اوث او نه از بطن خودست

ظاهرش آلوده گشت از باطن پاک شما

در حقیقت دیده حق بین نبیند غیر حق

پیش ارباب نظر غیر از یکی منظور نیست

خلق در کثرت بسی اما بوحدت یک کسند

کثرت و وحدت اگر حق دانی الحق دور نیست

رشته های شمع دور ازهم بود صد نور خاص

[...]

ای هنرور مال عالم هست دست‌افزار کار

تیشه‌ای می‌بایدت گر پیشه‌ات کان کندن است

جان به دشواری کند دست تهی در کار دهر

کار بی‌افزار کردن غایت جان کندن است

مظهر حقند اشیا جملگی و اندر ظهور

هر یکی راز اقتضای طبع خود خاصیتی است

سیر آب اندر نباتات چمن یکسان بود

لیک در هر میوه یی آبی و رنگ و لذتی است

هر که شد دنبال دنیا ترک کرد آسودگی

ترک دنیا کردن و آسودگی خوش دولتیست

صبر کن با محنت فقر و ز کس راحت مخواه

زانکه هر راحت که باوی منتست آن محنتیست

گرچه مرهم از جراحت میبرد زحمت ولی

[...]

ایکه همچون عشق پیچان همتی داری بلند

جز بنخل میوه دار نیک اصلان در مپیچ

دولت بداصل ناکس همچو نخل مومی است

صورتش خوب است اما معنیش هیچ است هیچ

گرچه بر ارباب دانش خرمن عالم جوی است

لیک از جور فلک صاحب هنر غم میخورد

مزرع دنیا بآدم سیرتان یکجو نداد

هر که حیوان مشرب آمد ملک عالم میخورد

ذره خاکی که دست قدرت او را برگرفت

آدم از سیر و سلوک و گردش اطوار شد

قطره آبی ز دریا برد ابرش در هوا

چو بدریا باز آمد گوهر شهوار شد

گر کسی از عشق صورت جان گدازد چون هلال

آفتاب حسن معنی حلقه اش بر در زند

تا تو نگدازی چو زر در بوته عشق مجاز

کی شه عشق حقیقت سکه ات بر زر زند

زندگی شاخی است سبز و با رفیقان است خوش

هر که ماند بی رفیقان شاخ بی برگی بود

با فراق دوستان یارب خضر چون زنده است

زندگی بی‌دوستان هر ساعتی مرگی بود

کلک اهلی همچو مژگانش در افشان دایم است

این نه بهر آن بود کو صاحب دفتر شود

صد هزاران قطره بارد همچو ابر نوبهار

بر امید آنکه باشد قطره‌ای گوهر شود

پیر بی دندان ندارد لذتی از هیچ قوت

گرچه گردد قوت او هضم و به تن قوت دهد

آدمی گر گندم باغ بهشت آرد بدست

تا نسازد زیر دندان خرد کی لذت دهد

اینهمه جانی که مسکین کوهکن در عشق کند

وینهمه سعیی که او برد از پی شیرین که برد

خسروست از لعل شیرین مست و او مخمور غم

جان سکندر کند و آب زندگانی خضر خورد

مست خوبان خون خورد از دل بجای می بلی

عشق ورزیدن بخوبان خون دل خوردن بود

عاشقی شمعیست کافروزد چراغ دل ولی

اولش سوز و گداز و آخرش مردن بود

گر ترقی همچو ماه نو کند حال کسی

در تنزل عاقبت افتد ز جور روزگار

شاد زی اهلی بهر حالی که پیش آید ترا

زان که غیر از حق نماند حال کس بری کقرار

با وجود پادشاهان سخن کز لطف نظم

بر حدیث هر یکی واجب بود صد آفرین

عقل و فهم شاعران در عجز و حیرت آورند

سعدی معجز نما و حافظ سحرآفرین