ظلم از دل وز دین ببرد نیرو را

عدل است که او قوی کند بازو را

با معدلت ارچه کافری بدکاری

تا حشر به طبع می ستایند او را

عدل است که ملک برقرار آید ازو

حصن دل و دولت استوار آید ازو

در دامن عدل دست زن ظلم مکن

تا سروری تو پایدار آید ازو

ای دل اگرت بصیرت حق بین است

پیوسته براق همّتت در زین است

چون مور میان ببند در خدمت خلق

کان ملک سلیمان که شنیدی این است

ار پیش روی زکبر محروم شوی

حاکم گردی اگر تو محکوم شوی

ای خادم مخدوم صفت خدمت کن

کز خدمت خادمانه مخدوم شوی

در دهر هر آنک تخم خدمت پاشد

رخسار دلش به خار غم نخراشد

مخدوم شدی از آنک خادم بودی

مخدوم شود کسی که خادم باشد

درویشان را کم آمدن افزونی است

با ناموزون بساختن موزونی است

دریا صفت آی تا مکدّر نشوی

دون القلتینی همه جای دونی است

کوچک بودن بزرگ را کوچک نیست

آن کوچکی از کمال باشد شک نیست

گر زانک پدر زبان کودک گوید

عاقل داند که آن پدر کودک نیست

صاحب نظران آینهٔ یکدیگرند

در منزل خود چو آینه بی خبرند

گر روشنیی می طلبی آینه وار

در خود منگر تا همه در تو نگرند

از علم همه حلم و تواضع زاید

وز جهل همه گَند دماغ افزاید

بگذار دماغ اگر که علمت باید

پوسیده دماغ علم را کی شاید

هر کس که زمام نفس محکم گیرد

باید که شراب وصل آن دم گیرد

آن کس که بزرگ جمع خواهد خود را

باید که زجمله خویش را کم گیرد

شادی طلبی برو گدای همه باش

بیگانه خویش و آشنای همه باش

خواهی که تو را چو دیده بر سر دارند

دست همه بوس و خاک پای همه باش

چون باد به کوی دوست تازان می باش

در آتش عشق او گدازان می باش

خواهی که به اثر پای یاران برسی

خاک کف پای بی نیازان می باش

پاک آمده ای در طلب پاکی باش

رَوشاد بزی بر سرِ غمناکی باش

تو آتش و باد را به خود راه مده

خواهی که تو را آب بود خاکی باش

از علم اگر دل تو را هست چراغ

هان تا ننهند علم تو را بر دل داغ

چون علم آمد دماغ لایق نبود

از خود تو خود انصاف بده علم و دماغ

در راه تواضع ار سرافکنده شوی

سردار سلاطین شوی اربنده شوی

گر زنده دلی به دستت افتد روزی

در پاش بمیر تا مگر زنده شوی

مردم زفروتنی قرین می گردد

در خاتم انبیا نگین می گردد

گر آدمیی کبر زسر بیرون کن

کز کبر فرشته ای لعین می گردد

در عشق حمول و حمله کش می باشم

وندر صف عاشقان کش می باشم

با نیک و بد جهان مرا کاری نیست

با آنک خوش [است] و نیک خوش می باشم

زین گونه که نعمت تو فرماید کرد

هر لحظه هزار شکر می باید کرد

بر هر مویی هزار نعمت دارم

آن شکر بدین زمان کجا شاید کرد

شکرانهٔ آنک خواجهٔ بنده نئی

وندر پی رزق خود پراکنده نئی

چون خواهندت بده که ملکی است عظیم

آخر تو چو او نیز تو خواهنده نئی

دلداری کن اگر دلی داری تو

هر دل که به تو رسد نگه داری تو

صد سال اگر طواف آن کعبه کنی

زان به نبود دلی به دست آری تو