دستِ دل ما هر چه تهی تر خوش تر

و آزادی دل زهرچه خوش تر خوش تر

عیش خوش مفلسانه یک چشم زدن

از مملکت هزار قیصر خوش تر

شاهان همه دولت از فقیران طلبند

صحبت همه از نشست پیران طلبند

تو بر سر و پا برهنگی شان منگر

گنج از همه خانه های ویران طلبند

آزادی مرد هر چه خواهی ارزد

و این حال زماه تا به ماهی ارزد

افسوس که از دست بدادی به هوس

آن درویشی که پادشاهی ارزد

هرگه که تو آوری بیانی از فقر

در حال تو را دهند جانی از فقر

تا ترک وجود هر دو عالم نکنی

معلوم نگرددت نشانی از فقر

درویش همیشه بی نوا اولی تر

نزل ره درویش بلا اولی تر

آنجا که نشان جان نباشد لایق

گر ترک کنی کار تو را اولی تر

در راه طلب خدمت درویشان کن

بیگانه مباش یاری خویشان کن

با خود مکن آن جنگ که نامردمی است

و آن صلح که با خود است با ایشان کن

در درویشی کار به صدق است و یقین

در درویشی کار نه کفر است و نه دین

درویش کسی بود که بیزار بود

از کفر و زاسلام و زدنیا و زدین

در فقر اگر دمی تو با حق داری

سرمایهٔ عاشقان مطلق داری

گر بوی وصالش به مشام تو رسد

منصور شوی بانگ اناالحق داری

تا ظن نبری که غمخوری درویشی است

یا بی کسی و مختصری درویشی است

تو پنداری که مفلسان درویشند

سرمایهٔ هر توانگری درویشی است

در عالم فقر ار سر هر پر هوسی

سرمست همی دوند هر نیک و خسی

در فهم فرو شدند از وهم بسی

وز وهم نیامده است در فهم کسی

خود دمدمه ای است آدمی از دم او

عالم همه سایه است از عالم او

تاج سر کیقباد و جمشید ارزد

خاک قدم سوختگانِ غم او

امروز چو ناصر فقیران باشی

فردا زقبیل دستگیران باشی

خاک کف پای جمله درویشان شو

تا تاج سر جمله امیران باشی

دردی است طمع که نیستش درمانی

گنجی است یقین که نیستش پایانی

خاک در فقر توتیایی است بزرگ

کان حیف بود به چشم هر سلطانی

درویشان را عار بود محتشمی

در دیده شان نار بود محتشمی

او را که رسد از گل درویشی بوی

بر خاطر او خار بود محتشمی

با فقر نشین اگر تو همدم خواهی

فقر است اگر ملک مُسلَّم خواهی

خاک کف پای این گدایان را خواه

گر افسر سروران عالم خواهی

درویش ز درویشی از آن می نرهد

کاین دهر درم به جای خود می ننهد

آن را که دل است هیچ درویشی نیست

و آن را که به دست است دلش می ندهد

گر مرکب عشق نیکوان خواهی تاخت

با سوختگان چو شمع می باید ساخت

دانی زچه شد شاهدی شمع به جمع

آسایش جمع جست و خود را در باخت

جانی که زمهر زیر میغش داری

باید که همیشه زیر تیغش داری

جان و دل تو که هردوان بخشش اوست

خود آن ارزد کزو دریغش داری

تا تو نشوی فرد به فردی نرسی

در راه یگانگی به مردی نرسی

تا تو غم نام و ننگ خواهی خوردن

هرگز به مقام هیچ مردی نرسی

در کعبهٔ دل اگر تو حاضر باشی

مانندهٔ کعبه سخت ظاهر باشی

از خود نفسی اگر مجرّد گردی

به زانک همه عمر مجاور باشی