نخست از فکرِ خویشم در تحیّر

چه چیز است آن که خوانندش تفکّر

چه بود آغازِ فکرت را نشانی

سرانجامِ تفکّر را چه خوانی

چه خواهد اهل معنی زان عبارت

که سوی چشم و لب دارد اشارت

چه جوید از سر زلف و خط و خال

کسی که اندر مقامات است و احوال

حی و قیوم آن سمیع بصیر

که ندارد مثال و شبه و نظیر

این معانی بسی است در قرآن

رو ببین و به اعتقاد بخوان

رو تن و جان خویش را بشناس

تا به قرآن رسی ز روی قیاس

سرّ قرآن تو آنگهی دانی

که ببینی جمال انسانی

این صفت​های هفت گانه که رفت

دائماً ذات را بود هر هفت

همه چون ذات وی قدیم الذّات

متبرا ز کثرت و هیئات

از مقولاتت اگر پرسد کسی ای شیردل

در جواب او بگو فی الحال ای چون جان و دل

جوهر است و کم و کیف است و اضافت بامتی

باز وضع و این و ملک، اَنْ یفعل و اَنْ ینفعل

اول ز مکوَّنات عقل و جان است

وندر پی آن، نُه فلک گردان است

زین جمله چو بگذری چهار ارکان است

پس معدن و پس نبات و پس حیوان است

ای نسخۀ نامۀ الهی که تویی

وی آینۀ جمال شاهی که تویی

بیرون ز تو نیست هر چه در عالم هست

از خود بطلب هر آنچه خواهی که تویی

جان مغز حقیقت است و تن پوست ببین

در کسوت روح، صورت دوست ببین

هر چیز که آن نشان هستی دارد

یا پرتو نور اوست یا اوست ببین

موجود حقیقی بجز از ذات خدا نیست

مائیم صفات و صفت از ذات جدانیست

هر جا که تو انگشت نهی آیت حق است

زان نیست معین که کجا هست و کجا نیست

مقصود وجود جن و انس آینه است

منظور نظر در دو جهان آینه است

دل آینۀ جمال شاهنشاهی است

این هر دو جهان غلام آن آینه است

ای کرده غمت غارت هوش و دل ما

درد تو شده خانه فروش دل ما

سری که مقدّسان از او محرومند

عشق تو فرو کوفت به گوش دل ما

اینجا که منم نه بامداد است و نه شام

نه ترس نه امید نه جا و نه مقام

آنگاه تخلّقوا باخلاق اللّه

یک نقطه بود چودایره گشت تمام

گر نماند از دیو و از مردم اثر

از سر یک قطره باران درگذر

هشت جنّت نیز اینجا مرده است

هفت دوزخ همچو یخ افسرده است

ناپخته ز سوز معرفت خامی چند

بدنام کنندۀ نکونامی چند

بگرفته به طامات الف لامی چند

نارفته ره صدق و صفا گامی چند

در راه خدا دو کعبه آمد حاصل

یک کعبۀ صورت است و یک کعبۀ دل

تا بتوانی زیارت دلها کن

کافزون ز هزار کعبه آمد یک دل