... گیهان هنر کان ظفر بحر کرامت

خورشید خرد چرخ ادب لجه تدبیر

از بس چو قضا گشته قدر تابع قدرش ...

... زانست که دوزخ کشد زفیر

نه چرخ ز سهمش چنان نفور

کز هستی خود می کشد نفیر ...

... بی سعی زبان وصفش از ضمیر

ای چرخ به عون تو مستعین

ای دهر به لطف تو مستجیر ...

... ز فرط شهوت حمدانم آنچنان برخاست

که میل قامتش آمد ستون چرخ اثیر

دو ترک بر سر من تاختند با دو عمود ...

... ز قل اعوذ برب الفلق دمد زنجیر

بر آن مبین که چو خورشید چرخ عریانم

بر آن نگر که جهان را دهم لباس حریر ...

... خجسته خواجه اعظم جمال دولت و دین

که کمترین اثر قدر اوست چرخ اثیر

به دل رؤوف و به دین کامل و به عدل تمام ...

... شنیده ام که پرندوش از سیاست تو

کشیده راوی اشعار من به چرخ نفیر

ز زهر قهر تو رنجور گشته گنجورت ...

... نه این همان قمرست آنکه پیش طلعت او

سجود می برد از چرخ آفتاب منیر

نه این همان صنم است آن که آیت رخ او ...

... ممود پای ترا در فلک که تا زین پس

زنی به همت او پشت پا به چرخ اثیر

وجود تست چو می روح بخش و بر می ناب ...

... چنانکه سرو ببالد به باغ ملک ببال

چنانکه ماه بنازد به چرخ مجد بناز

... اقطار ز من جمله به بوک و مگر انداز

بس غلغله در طارم چرخ کهن افکن

صد سلسله از مشک به جرم قمر انداز ...

... خوشست وقت حریفان باده خوار امروز

بگیر جام ز ساقی که چرخ مینایی

ز فیض نامیه دارد به سر خمار امروز ...

... نمود از پس عمری که بود بیهده گرد

یکی مسیر بحق چرخ بیقرار امروز

نشست صاحب مسندفراز مسندحق ...

... به چشم از چه زنی بیشمار خار امروز

به روز رزم تو چرخ برین خیال کند

که آشکار شود شورش شمار امروز ...

... شدست از در طیبت همی شکار امروز

به فضل گردن چرخ برین بپیچانم

ولی نیارم با سفله گیرودار امروز ...

... ز چاه دلو برون شد دو اسبه یوسف مهر

به رغم اخوان در مصر چرخ گشت عزیز

سحاب گشت ز تقطیر ژاله گوهربار ...

... به روز رزم لگدکوب قهر او چنگیز

به نزد شوکت او چرخ در حساب طسوج

به نزد همت او بحر در شمار قفیز ...

... دودی از مطبخ عطای ویست

اینکه گویند چرخ دوارش

تیغ ا و دوزخیست تفتیده ...

... جمال چهره هستی ضمیر عالم افروزش

کمال اوست چرخ و نقطه اوجش بود قبضه

دوگوشه او دو قطب زه مجره جرم خور توزش ...

... بود چنگال عزراییل شمشیر جهانسوزش

معاذالله اگر زی چرخ گردد ناوکش پران

به مغز نه فلک تا پر نشیند تیر دلدوزش ...

... به شاخ گاو و ماهی ساید از اوج فلک پوزش

زمین و چرخ شایستیش بودن بنده درگه

گر آن نه در شکم حرصش گر این نه برکتف فوزش ...

... تهمتن وار در ساعت بگیری تخت تورانش

وگر چو بینه وش بهرام چرخت کینه آغازد

فرستی دوکدان و چرخه چون هرمز به ایوانش

نیی چون اردشیر بابکان کز طالع کرمی

گریزاند دو نوبت هفتواد از ملک کرمانش

تو آن شیری که گر با هفتواد چرخ بستیزی

بیندازی چو لاش مرده اندر پیش کرمانش ...

... ثنای اوست عروسی که دهر کابینش

سرای اوست بهشتی که چرخ رضوانش

ذلیل تر بود از خاک جسم بدخواهش ...

... عقاب وادی مرگست تیر پرانش

غبار معرکه چرخست و آفتاب ملک

سهیل چرخ به کف خنجر درخشانش

ز هم بریزدش ار آسمان بود خصمش ...

... مرا با آنچنان قد باغ نفریبد به شمشادش

مرا با آنچان خد چرخ نشکیبد به پروینش

شکر خیزد دمادم تنگ تنگ از لعل جانبخشش ...

... که نون یک ح رف در صورت ولی معنیست خمسینش

به نزدش چرخ صفری لیک از چرخش فزاید فر

ز یک صفر آری آری پایه گردد سبع سبعینش ...

... غیاث الملک و المله فلک فر حشمت الدوله

که بر نه چرخ و هفت اختر بود نافذ فرامینش

جهان آشفته دل روز نبرد از برق صمصامش ...

... عطای اوست آن مطبخ که مهر آمد عقاقیرش

سخای اوست آن مصنع که چرخ آمد طواحینش

چو بر ختلی گذارد کام باج آرند از رومش ...

... الا تا نار نبود فعل جز تجفیف و تسخینش

ملک پیوسته با چرخ برین انباز اورنگش

کیان همواره با مهر فلک همراز گرزینش

... فلک نهاده به تارک فرشته هشته به مفرق

تویی که چرخ ترنجی درین سرای سپنجی

ز شکل طا ق رواقت دهان م شاده چو فسنق ...

... طعین تیغ مصیقل نشان سهم مفوق

اگر نه مرکز چرخستی ای بنای مشید

چرا به گرد تو می گردد این دوازده جوسق ...

... مگر تو مقصد ایجادی ای رواق معظم

که هست هستی نه چرخ از وجود تو مشتق

مگر سراچه عدلی که در هوای تو تیهو ...

... آنکه از ثقل بار خدمت او

شده نه چرخ خاضع الاعناق

مرگ بر روی خنجرش مفتون ...

... بود از فرط ناله بیم خناق

بهر نومیدی خصامش چرخ

گوید الیوم ما لهم من واق ...

... ارکضوا بالعشی و الاشراق

چرخ مانند بندگان بستست

کمر از بهر خدمتش ز نطاق ...

... ماه تابنده است یا خورشید

چرخ گردنده است یا آفاق

گفت اینان نیند محرم راز ...

... راست بنشین و بخور باده به آهنگ عراق

گفتم ای مه گله ها دارم از چرخ و زمین

که تفو باد برین نه فلک و هفت طباق ...

... باکف جود تو آفاق بجست از املاق

خنگ اقبال ترا چنبر چرخست رکاب

جیش اجلال ترا ساحت عرش است یتاق ...

... نه گنبد گردون سزدش کفه ی نارنگ

آسیمه شود چرخ چو خنگ توکند خوی

دیوانه شود عقل چوکوس توکشد غنگ ...

... با این همه از دور دهد چهر توام نور

چون مهر که از چرخ به یاقوت دهد رنگ

ابری تو و من خاک که با بعد مسافت ...

... گمان بری بهم آمیختند باده و بنگ

ز زخم تیر شود طاس چرخ پالاون

به یال مرگ نهد خم خام پالاهنگ ...