ذات رومی محرم آمد پاک دل کرباس را
امتحان واجب نیامد سفتن الماس را
تو کمان راستی را بشکنی در زیر زه
تیر مقصود تو کی بیند رخ برجاس را
موج دریا کی رسد در اوج صحرای خضر
در بیابان راه کمتر گم کند الیاس را
گر هوا را مینخواهی دیبه را بستر مکن
دانهها را می نسنگی سنگ بر زن طاس را
از یکی رو ای اخی پیش ریاست میروی
وز دگر سو ای ولی میپروری ریواس را
بر مخندان بر درر آب رخ لبلاب را
بر مگریان بر خرد چشم سر سیواس را
از برای پاکبازی چاک بر زن پیله را
وز برای خاکبازی خاک برزن پاس را
تا گران حنجر شوی در صومعهٔ تحقیق باش
چون سبکسر تر شوی لاحول کن خناس را
گر هوا را چون سکندر سد همی سازی چه سود
چون سکندر هر زمان در سینه کن احواس را
بی بصر چون نرگس اندر بزم نااهلان مشو
رتبت مردم نباشد مردم اجباس را
رو آن داری که از بر بربیاری یک زمان
آن گروه بد که غارت میکنند انفاس را
رنگرز را گر کمال جهد و جد باشد رواست
که به کوشش مدتی احمر کند الماس را
چون ضمانی میدهی در حق خود مشهور ده
و آنچه ثابت میکند حجت بود قرطاس را
از برای کشتنی میکند بینی پای را
وز برای خوشه دزدی تیز داری داس را
تا تهی باشد به پیش پردلان خالی مباش
آتش افزایی چو خالی میکشی دستاس را
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بیان نکات اخلاقی و اجتماعی پرداخته و به حال و هوای روحانی و معنوی انسان اشاره دارد. شاعر از محرم و پاکی دل صحبت میکند و بیان میکند که امتحان و آزمایش در زندگی ضروری است. او بر لزوم صداقت و راستی تأکید میکند و به خطرات گمراهی و فریبندگی دنیا اشاره میکند.
شاعر از ارزش تلاش و کوشش در رسیدن به کمال صحبت میکند و میگوید که صرف داشتن نیت خوب کافی نیست؛ بلکه باید در عمل نیز جدی و کوشا بود.
همچنین به خطرات ناپاکی و نادرستی در جامعه اشاره دارد و بر اهمیت خودشناسی و حفظ ارزشهای اخلاقی تأکید میکند. در پایان، شاعر به مفاخر انسانی و پرهیز از ظواهر دنیوی تأکید میکند و هشدار میدهد که انسان باید مراقب تاثیرات منفی محیط بر روی خود باشد.
هوش مصنوعی: مرد رومی که دارای روحی پاک و بیآلایش است، به محافل وارد میشود. در اینجا، نیاز و واجبی برای بررسی و آزمایش حقیقت وجود سنگهای قیمتی یا ارزشها وجود ندارد، زیرا میداند که ارزش واقعی در دل پاک و صداقت است.
هوش مصنوعی: اگر تو کمان راستی را بشکنی، تیر هدف تو دیگر نمیتواند چهرهی زیبای مقصودت را ببیند.
هوش مصنوعی: موج دریا هرگز به اوج بیابان نمیرسد و در دل صحرای خضر، الیاس هم کمتر راه را گم میکند.
هوش مصنوعی: اگر به دنبال آرامش و خوشی هستی، نباید به چیزهای بیاهمیت و ناپایدار تکیه کنی. اگر به چیزهای با ارزش نپردازی، در نهایت به مشکلات و سختیها برخورد خواهی کرد.
هوش مصنوعی: تو از یک طرف به سمت رهبری میروی و از طرف دیگر در حال پروراندن ریواس هستی.
هوش مصنوعی: این بیت به تصویرسازی زیبایی از طبیعت و احساسات انسانی میپردازد. به نوعی نمایانگر شادابی و زیبایی است که در چهرهها و درختان مشاهده میشود. در این تصویر، لطافت و سرزندگی موجودات زنده و زیبایی آنها به وضوح به چشم میآید، که یادآور ارتباط عمیق انسان با طبیعت و زیباییهای پیرامونش است.
هوش مصنوعی: برای اینکه در کار پاکی و صداقت پیشه کنی، چاک (دوخت) پیله را بزن و برای خاک بازی و لذت بردن، خاک بر زمین بپاش.
هوش مصنوعی: برای اینکه بتوانی به بالاترین سطح دانش و تجربه در زمینهٔ تحقیق و مطالعه دست یابی، باید عمیق و جدی کار کنی. اما زمانی که ذهنات از مسائل حاشیهای و بیاهمیت پر شود، دچار سردرگمی خواهی شد و از مسیر اصلی دور خواهی افتاد.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی همچون سکندر (اسکندر مقدونی) به تسلط بر جهان بپردازی و بر هوا و فضا کنترل پیدا کنی، چه فایده دارد وقتی هر لحظه باید احساسات و اندیشههای خود را در درونت مدیریت کنی؟
هوش مصنوعی: در جشنی که افراد بیلیاقت و نالایق حضور دارند، مانند یک نرگس که نمیتواند ببیند، نباید به مقام و جایگاه انسانها اعتبار قائل شود، چرا که اجباس (بیصلاحیتها) در آنجا حاضرند.
هوش مصنوعی: آیا میخواهی گروهی را که نفسها را غارت میکنند، یک لحظه از خود دور کنی؟
هوش مصنوعی: اگر رنگرزی تلاش و کوشش زیادی کند، این حق اوست که بتواند با زحمت کمی، الماس را به رنگ قرمز درآورد.
هوش مصنوعی: هرگاه که ضمانت و تعهدی درباره کار خود میکنی، بهتر است مشهور و معروف باشی، و همچنین هر چیزی که بر درستی حرف تو گواهی میدهد، باید با سند و مدرک معتبر باشد.
هوش مصنوعی: به خاطر کارهایی که باید انجام دهی، پاهایت را آماده میکنی و برای چیدن خوشهها، داس را تیز میکنی.
هوش مصنوعی: تا زمانی که در برابر دلیران و شجاعان هستی، سعی کن خالی و بیهدف نباشی. مانند آتشی که در یک دستاس (آسیاب) میافروزند، باید سرگرم و فعال باشی تا نتیجهای به دست آوری.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای که ناورد دلیران را ندیدی در نبرد
چهرهات از جمله شیران نگردیده زرد
خواهی ار بینی به دوران سپهر لاجورد
کیست هنگام جدل در وقعه ابطال مرد
بین به جنگ قوم کوی مردی عباس را
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.