چنان بایدت زیستن در جهان
که بعد از تو گویند حیف از فلان
نه چون مدت عمرت آید به سر
بگویند ای کاش از این زودتر
به دنیا مشو غره کاین پیره زال
گهی زال گشت و گهی پورزال
دلیران نام او را جنگجو
امیران گردنکش تند خو
حریف اجلشان چو شد هم مصاف
نمودند شمشیر خود در غلاف
ندیدند دستی برای ستیز
نجستند پائی برای گریز
کمند قضاشان چنان تنک بست
که در جسشمان استخوانها شکست
ببین خاک ره سروران را سریر
مقام دبیر و مکان وزیر
سر فیلسوفان ز حکمت تهی
پر از خاک و گل خالی از آگهی
ز هر کان و معدن ز هر بار و برگ
دوائی نجستند از بهر مرگ
گمان کن که از مال قارون شدی
بحکمت فزون از فلاطون شدی
گمان کن سلیمانی و آن حشم
بدست تو افتاده از بیش و کم
گمان کن خود اسکندری در جهان
جهان را گرفتی کران تا کران
گمان کن که خود رستمی در مصاف
ز بیمت گریزند دیوان قاف
اجل بر تو آنی نبخشد امان
نگوید که هستی فلان یا فلان
چو آنان که از غیر بشنیدهئی
چو اینان که از چشم خود دیدهئی
برفتند و آثارشان شد عدیم
بجز مشت عظمی که آنهم رمیم
مشو غره بر جاه و بر مال خویش
بکن فکریام روز بر حال خویش
که فردا تو را نیست دیگر مجال
نداری بجز حسرت و انفعال
غرض بهر رفتن تدارک بگیر
بغفلت مکن عمر طی چون صغیر
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این متن به انسانها توصیه میکند که بهگونهای زندگی کنند که پس از مرگشان دیگران بر نبودشان افسوس بخورند، نه اینکه از پایان زندگیشان زودتر از انتظار خوشحال شوند. او با اشاره به گذر عمر و سرنوشت افرادی چون زال و رستم، به ما میفهماند که هیچکس نمیتواند از مرگ بگریزد و جایگاههای اجتماعی و ثروت در برابر مرگ بیمعنی هستند. شاعر تأکید میکند که عمر را بیفکر گذراندن به هدر میرود و باید به حال و آینده خود فکر کنیم، زیرا فرصت برای جبران و تغییر باقی نمیماند. در نهایت، او ما را به تدبیر و تفکر در زندگی دعوت میکند و هشدار میدهد که غفلت از این موضوع، به حسرت و عقبماندگی منجر میشود.
هوش مصنوعی: باید در زندگیات به گونهای رفتار کنی که پس از رفتنت، دیگران از تو یاد کنند و بگویند چه آدمی ارزشمندی بود.
هوش مصنوعی: زمانی که عمرت به پایان میرسد، دیگر نمیگویند کاش زودتر از این میرسید.
هوش مصنوعی: به دنیا فریب نخور، زیرا این جهان متغیر و ناپایدار است؛ گاهی انسان جوان و شاداب است و گاهی پیر و فرسوده میشود.
هوش مصنوعی: دلیران او را به عنوان فرماندهای جنگجو و سرسخت میشناسند.
هوش مصنوعی: وقتی زمان مرگشان فرا رسید، با آنکه باید با او مبارزه میکردند، سلاحهای خود را به حال خود گذاشتند و به سرنوشتشان تسلیم شدند.
هوش مصنوعی: هیچ دستی برای مقابله نیامد و هیچ پایی هم برای فرار نرفت.
هوش مصنوعی: سرنوشت آنها چنان تنگ و سخت بود که در چنگال آن، استخوانهایشان خرد شد.
هوش مصنوعی: به تماشای خاک راه محبوبان بنشین، چرا که نشیمنگاه دبیران و جایگاه وزرا نیز از آن خاک است.
هوش مصنوعی: سر فیلسوفان از حکمت و دانش خالی است و فقط پر از گرد و خاک و گلهای بیفایده است، به طوری که هیچ آگاهی و دانشی در آن وجود ندارد.
هوش مصنوعی: از هر نقطه و منبع و از هر درخت و برگ دارویی برای مرگ نیافتند.
هوش مصنوعی: تصور کن که با داشتن ثروت قارون، حکمت و دانش تو از فلاطون نیز بیشتر شده است.
هوش مصنوعی: تصور کن که تو مانند سلیمان هستی و تمام نیروها و قدرتهای اطراف تو تحت کنترل و تسلط تو قرار دارند، بینیاز از کم و زیادی.
هوش مصنوعی: تصور کن که تو مانند اسکندر در دنیا هستی و توانستهای تمام زمین را از یک سوی آن تا سوی دیگرش تسخیر کنی.
هوش مصنوعی: تصور کن که خود رستم در میدان نبرد از ترس تو فرار کند و دیوان و موجودات قاف نیز از تو وحشت کنند.
هوش مصنوعی: مرگ به تو اجازه نمیدهد که فرصتی برای فکر کردن به داشتههایت داشته باشی. در واقع، هیچکس نمیداند که چه زمانی به پایان میرسد و چه کسی و چه چیزی مهم است.
هوش مصنوعی: مثل کسانی که از دیگران شنیدهاند، نیستی؛ تو مانند کسانی هستی که با چشمان خود دیدهاند.
هوش مصنوعی: آنها رفتند و هیچ نشانی از خود به جا نگذاشتند، جز یک مشت خاک که آن هم پراکنده است.
هوش مصنوعی: به خود نبال و به مقام و ثروتت مغرور نشو، بهتر است که به وضعیت فعلی خود فکر کنی.
هوش مصنوعی: فردا فرصتی برایت نخواهد بود و جز حسرت و ناامیدی چیزی نصیبت نخواهد شد.
هوش مصنوعی: برای رفتن آماده شو و بیتوجه نباش، زیرا عمرت در حال گذر است و مانند دوران کودکی به سرعت میگذرد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.