وَ أَصْحٰابُ اَلْیَمِینِ مٰا أَصْحٰابُ اَلْیَمِینِ (۲۷) فِی سِدْرٍ مَخْضُودٍ (۲۸) وَ طَلْحٍ مَنْضُودٍ (۲۹) وَ ظِلٍّ مَمْدُودٍ (۳۰) وَ مٰاءٍ مَسْکُوبٍ (۳۱) وَ فٰاکِهَةٍ کَثِیرَةٍ (۳۲) لاٰ مَقْطُوعَةٍ وَ لاٰ مَمْنُوعَةٍ (۳۳) وَ فُرُشٍ مَرْفُوعَةٍ (۳۴) إِنّٰا أَنْشَأْنٰاهُنَّ إِنْشٰاءً (۳۵) فَجَعَلْنٰاهُنَّ أَبْکٰاراً (۳۶) عُرُباً أَتْرٰاباً (۳۷) لِأَصْحٰابِ اَلْیَمِینِ (۳۸) ثُلَّةٌ مِنَ اَلْأَوَّلِینَ (۳۹) وَ ثُلَّةٌ مِنَ اَلْآخِرِینَ (۴۰) وَ أَصْحٰابُ اَلشِّمٰالِ مٰا أَصْحٰابُ اَلشِّمٰالِ (۴۱) فِی سَمُومٍ وَ حَمِیمٍ (۴۲) وَ ظِلٍّ مِنْ یَحْمُومٍ (۴۳) لاٰ بٰارِدٍ وَ لاٰ کَرِیمٍ (۴۴) إِنَّهُمْ کٰانُوا قَبْلَ ذٰلِکَ مُتْرَفِینَ (۴۵) وَ کٰانُوا یُصِرُّونَ عَلَی اَلْحِنْثِ اَلْعَظِیمِ (۴۶) وَ کٰانُوا یَقُولُونَ أَ إِذٰا مِتْنٰا وَ کُنّٰا تُرٰاباً وَ عِظٰاماً أَ إِنّٰا لَمَبْعُوثُونَ (۴۷) أَ وَ آبٰاؤُنَا اَلْأَوَّلُونَ (۴۸) قُلْ إِنَّ اَلْأَوَّلِینَ وَ اَلْآخِرِینَ (۴۹) لَمَجْمُوعُونَ إِلیٰ مِیقٰاتِ یَوْمٍ مَعْلُومٍ (۵۰)
و یاران جانب راست چه یاران جانب راست (۲۷) در کنار تیمار و موزبار (۲۸) بر سر هم پیچیده (۲۹) و سایه همیشه کشیده شده (۳۰) و آبی ریزان شده (۳۱) و میوه بسیاری (۳۲) نه گسسته شونده است و نه منع شده (۳۳) و فرشهای بالا برده شده (۳۴) که ما آفریدیم آنها را (۳۵) آفریدنی پس گردانیدیمشان باکرهها (۳۶) شیفته شوهر خود هم سن (۳۷) برای یاران جانب راست (۳۸) گروهی از پیشینیانند (۳۹) و گروهی از پسینیان (۴۰) و یاران جانب چپ چه یاران جانب چپ (۴۱) در آتش نفوذکنندهاند و آب جوشان (۴۲) و سایه از دود سیاه (۴۳) نه سرد و نه پسندیده (۴۴) بدرستی که آنها بودند پیش از این بناز و نعمت خود سرشدگان (۴۵) و بودند که اصرار مینمودند بر گناه بزرگ (۴۶) و بودند که میگفتند که آیا وقتی که بمیریم و بشویم خاکی و استخوانهای بدرستی که ما برانگیختهشوندگانیم (۴۷) یا پدرانمان که پیشینیانند (۴۸) بگو بدرستی که پیشینیان و پسینیان (۴۹) هر آینه جمعند تا وقتی مقرر تا روزی معلوم (۵۰)
بعد ذکر سابقین و اولین
می نماید ذکر اصحاب یمین
این بیان اصحاب دست راست، راست
کیستند آیا که اهل دست راست
بس معظم، بس مکرّم، بس کبار
جایشان زیر درخت بی ز خار
نخل سدر است آن درخت اندر بهشت
سایه اندازد به هر نیکو سرشت
هم درخت موز گر پا تا به سر
از شکوفه خوش بود پر وز ثمر
چون در اعراب آن درخت سدر و موز
بود زیباتر وز آنشان بود فوز
معنی معقول را حق در بیان
زین مثل محسوس کرد از بهرشان
قصد از این دو جنّت نفس است و قلب
نور دانش گر ز قلبت نیست سلب
ظل ممدود آن کشیده سایه ها
که نگردد برطرف هرگز ز جا
مآء مسکوب است آبی که بر او
از بهشت عدن می ریزد فرو
هست دیگر میوه های بی شمار
از هر آن چیزی که سازید اختیار
نه شود مقطوع و دور از دسترس
نه شود ممنوع از آن هیچ کس
وز برای استراحت فرشها
روی هم برداشته بر عرشها
یا که مقصود از فُرُش باشد زنان
که به دنیا بوده یا حور جنان
وین بیان باشد بر این آیت مشیر
گر نباشد مست تر در وی ضمیر
که کنیم ایجاد، ایجاد دگر
بی ولادت آن زنان را خوب تر
پس بگردانیمشان دوشیزه باز
یار و همزادان شوهرها به ناز
حبّ و عشق افزونشان بر شوهران
بی ز تبدیلی که نقص آید در آن
جملگی باشند بر سن شباب
مستدام اندر جمال و رنگ و آب
لمس ایشان است اندر ازدواج
نی ز روی عنصر و طبع و مزاج
آن زنان را می کنیم انشاء چنین
ما همانا بهر اصحاب یمین
اهل دست راست از روی نشان
قوم بسیارند از پیشینیان
یعنی از آن امّتان که بوده پیش
هم در این امّت بوند آن فرقه بیش
ثلة من اولین فرمود زین
هم بدانسان ثلة من آخرین
یعنی اصحاب یمین از قبل و بعد
قوم بسیارند با اقبال سعد
اهل صف اول اعنی سابقین
هم در اصحاب یمینند از یقین
چون صحابۀ خاص بین دیگران
یا که ماه و مشتری در اختران
قوم سیّم را شنو از وصف حال
که بوند آن جمله اصحاب شمال
آن گروهند اهل رسوایی و بیم
جای ایشان فِی سَمُومٍ وَ حَمِیم
هم میان سایه و دود سیاه
ظِلٍّ مِّن یَحمُومشان خود جایگاه
نی خنک چون سایۀ دیوار و در
که دهد نفعی رساند بل ضرر
زآنکه ایشان پیش از آن رنج روان
ناز و نعمت بودشان اندر جهان
از حرام اعنی بدان نوش و نعیم
بودشان اصرار بر جرم عظیم
تابع شهوت بُدند اندر روش
یافتند از ناز و نعمت پرورش
بودشان این حرف کآیا بعد مرگ
کاوفتد اعضای ما از ساز و برگ
استخوان و خاک چون گشتیم خویش
منبعث گردیم با آباء پیش
گو شما از اولین و آخرین
مجتمع گردید و محشور از یقین
سوی میقاتی که آن روز جزاست
وقت آن معلوم در نزد خداست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.