کٰانَ اَلنّٰاسُ أُمَّةً وٰاحِدَةً فَبَعَثَ اَللّٰهُ اَلنَّبِیِّینَ مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرِینَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ اَلْکِتٰابَ بِالْحَقِّ لِیَحْکُمَ بَیْنَ اَلنّٰاسِ فِیمَا اِخْتَلَفُوا فِیهِ وَ مَا اِخْتَلَفَ فِیهِ إِلاَّ اَلَّذِینَ أُوتُوهُ مِنْ بَعْدِ مٰا جٰاءَتْهُمُ اَلْبَیِّنٰاتُ بَغْیاً بَیْنَهُمْ فَهَدَی اَللّٰهُ اَلَّذِینَ آمَنُوا لِمَا اِخْتَلَفُوا فِیهِ مِنَ اَلْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَ اَللّٰهُ یَهْدِی مَنْ یَشٰاءُ إِلیٰ صِرٰاطٍ مُسْتَقِیمٍ (۲۱۳)
بودند مردمان گروهی تنها پس برانگیخت خدا پیغمبران را مژده دهنده و بیم دهنده و فرو فرستاد با ایشان کتاب را براستی و درستی تا حکم کند میان مردمان در آنچه اختلاف کردند در آن و اختلاف نکردند در آن مگر آنان که داده شدند بعد از آنچه آمد ایشان را معجزها از راه سرکشی میانشان پس هدایت کرد خدا آن کسانی را که گرویدند مر آنچه را اختلاف کردند در آن از حق بفرمان او و خدا هدایت می‌کند هر که را می‌خواهد بسوی راه راست (۲۱۳)
مردمان بودند یک امّت همه
اندر اول از ره فطرت همه
یا به طفلی یا به عهد بوالبشر
اختلاف آنجا نبود اندر نظر
پس شدند اندر طبیعت مختلف
وز طریق دین واحد منحرف
داشت اهواء طبیعت اقتضاء
بر تشتُّت یا که آن بود از قضاء
هم قضاء باشد به وفق مقتضی
مقتضی بود آنچه شد در مامضی
حق تعالی هِشت در طبع بشر
این خلاف از جلب نفع و دفع ضر
مصلحت بود از پی نشو و نما
این عناد و اختلاف و ماجرا
انبیاء را پس برانگیزاند حق
تا بخواندشان به دین ماسبق
از خلاف و حقد یعنی بر وفاق
وز عداوت بر محبت و اتفاق
وآن ز کثرت سوی وحدت رجعت است
واندر این رجعت ز حق بس رحمت است
پس بر ایشان گشت امّت مختلف
فرقه ای در راه و قومی منحرف
آنچه سفلیّون بدند از این رمه
بر طباع خود بدی راسخ همه
رفت استعدادشان یکجا به باد
شد زیاد انکار و اجحاف و عناد
وآنچه می کردند در حق اختلاف
نزد بعثت ها و حکم بی خلاف
بود انشاء از حسدها و از لجاج
میفزود آن حقدشان بر اعوجاج
وآنکه علوی بود اندر فصل خویش
ماند باقی بر صفای اصل خویش
اندر استعداد اول برقرار
پس هدایت یافتند از کردگار
سوی حق شد آن صفاشان رهنما
بی خلاف افزودشان ضوء و بها
گشت زایل اختلافات عظیم
ز اهل مسلک در صراط مستقیم
بود این تحقیق اگر بودی به هوش
نک پی تفسیر ظاهر دار گوش
گرچه هر جا بد مقدم ترجمه
یا که تفسیر اندر این دفتر همه
لیک این آیت به تحقیق اقرب است
ابتداء گر شد به تحقیق انسب است
اُمتی بودند واحد مردمان
از خدا بیگانه در اول زمان
پس فرستاد انبیاء را پاک دلق
بهر انذار و بشارت حق به خلق
هم نمود ارسال با ایشان کتاب
در میان مردمان تا بر صواب
حکم حق جاری شود دور از خلاف
زآنچه می کردند در آن اختلاف
می نکردند اختلافی اندر آن
جز کسانی کآمد از ایشان عیان
از حسد وز جور حجتها بسی
حجت آرد بر خدا جز ناکسی
پس هدایت کرد آنان را خدای
که به ایمان آمدند از حسن رای
آنچه را کردند در آن اختلاف
از حق اعنی هم به اذنش بی خلاف
حق هدایت می کند آن را که خواست
بر صراط المستقیم و راه راست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی آهنگهایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.