خط نمی سازد طراوت زان سمن رخسار کم
آبروی گل نمی گردد ز قرب خارکم
شمع را از پرده شب گشت رعنایی فزون
نخوت جانان نشد از خط عنبربارکم
منقطع گردید آب خوشدلی از جویبار
هرکجا دیوانه شد در کوچه و بازار کم
عالم روشن به چشم من سیاه از توبه شد
ظلمت دل می شود هرچند ز استغنارکم
از علایق بیشتر کلفت گرانباران کشند
زحمت خارست بر پای سبکرفتار کم
ظلمت است از زندگانی قسمت پای چراغ
زیر پای خویش بیند دولت بیدار کم
می شود از تنگدستی نفس کجرو مستقیم
در ره باریک گردد پیچ وتاب مارکم
نیست از زخم زبان روشن ضمیران را گریز
خار و خس کم گردد از دامان دریابارکم
ظاهر آرایی است کز تعمیر باطن غافل است
رتبه گفتار هرکس باشد از کردارکم
از صلاح ظاهری بسیار کس گمره شدند
نیست در قطع ره دین سبحه از زنار کم
سایه دست نوازش بر سر آزادگان
درگرانی نیست از شمشیر لنگردارکم
حسن او در روزگار خط به حال خویش ماند
از خزان برگی نشد صائب ازین گلزار کم
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی ضعفها و نواقص انسانی و اجتماعی میپردازد و نشان میدهد که زیبایی ظاهری و ظلمات درونی چگونه روح انسان را تحت تأثیر قرار میدهند. شاعر به این نکته اشاره میکند که هرچقدر هم فردی درظاهر زیبا و خوشرفتار باشد، اگر باطنش غنی و سالم نباشد، تأثیر آن در زندگی و روابطش مشهود خواهد بود. به علاوه، ناملایمات زندگی و سختیها میتواند باعث انحراف مسیر اخلاق و درستکاری افراد شود. در نهایت، شاعر بر اهمیت رفتار و کردار در قیاس با ظاهر تأکید میکند و میگوید که آنچه در زندگی ارزشمند است، به عمق روح و بطن شخصیت مربوط میشود.
هوش مصنوعی: چهرهی زیبا و دلنشین آن سمن (گل زینتی) درختان را زنده و شاداب نمیکند و زیبایی گل نیز به خاطر نزدیکی به خار (و خشکی) کم نمیشود.
هوش مصنوعی: شمع در تاریکی شب درخشندگی بیشتری پیدا کرد، اما محبت و مغروریّت معشوق تحت تأثیر زیبایی بوی خوش من نبود.
هوش مصنوعی: آب خرسندی و شادی از جویبار قطع شده، هر جا که دیوانگی و شورش در کوچه و بازار صورت گرفته است.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که برای من، دنیای روشن و پرنور به دلیل توبهام به تاریکی و ظلمت تبدیل شده است. دل من هر چند از این بینیازی و احساس استقلال پر است، اما در حقیقت، چیزی از آن روشنایی ندارد.
هوش مصنوعی: افرادی که به امور و علایق زیاد وابستهاند، مانند بارانهای سنگین موجب زحمت میشوند. در حالی که کسانی که کمتر به چیزی وابستهاند، راحتتر و بدون دغدغه زندگی میکنند.
هوش مصنوعی: زندگی، تاریکی و ظلمتی است که به مانند پای چراغ، زیر پای انسان قرار دارد. اگر انسان به خوبی بیدار باشد و آگاهانه زندگی کند، میتواند از این تاریکی دوری کند و به خوشبختی و موفقیت دست یابد.
هوش مصنوعی: در اوج فقر و تنگدستی، ممکن است کسی به مسیر نادرستی برود، اما در عین حال قادر است به راه درست و مستقیم بازگردد و از سختیها عبور کند.
هوش مصنوعی: افراد با بصیرت و آگاه، به دشنام و زخم زبان دیگران اهمیت نمیدهند. فقط هرچه زلالتر و پاکتر باشند، مانند آبهای جاری، از آلودگیها دور میمانند و چیزی از ارزش آنها کاسته نمیشود.
هوش مصنوعی: این بیت به بیان این نکته میپردازد که برخی افراد تنها به ظاهر و جلوههای بیرونی اهمیت میدهند و از اصلاح و بهبود درونی خود غافل هستند. در واقع، هر کسی به اندازهی اعمال و کردار خود جایگاه و مرتبهای دارد، نه صرفاً به واسطهی سخنانی که بر زبان میآورد.
هوش مصنوعی: بسیاری از مردم به خاطر ظاهر خوب و صالح خود، در مسیر دین گمراه شدهاند. در حالی که چیده شدن زینتهای غیرضروری باعث میشود که آنها از اصول واقعی دین دور شوند.
هوش مصنوعی: سایهی محبت و حمایت بر سر آزادگان در شرایط سخت وجود ندارد، زیرا خطر شمشیر سنگین تهدیدکنندگان همیشه وجود دارد.
هوش مصنوعی: زیبایی او در این دوره همچنان باقی مانده است و در عین تغییرات و سختیها، حال و وضع او تحت تأثیر قرار نگرفته است؛ مانند اینکه در این باغ، برگی از درختان خزان نمیافتد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.