گر آن شیرین سخن تلقین کند گفتار طوطی را
سخن شکر شود در پسته منقار طوطی را
به تعلیم نخستین سازد از تکرار مستغنی
ز حرف دلنشین آن شکرین گفتار طوطی را
سخن را نیست باغ دلگشایی چون دل روشن
که از آیینه باشد ساغر سرشار طوطی را
ز حسن برق جولان آن قدر تمکین طمع دارم
که آن آیینه رو بشناسد از زنگار طوطی را
چنان کز آب روشن سبزه خوابیده برخیزد
نمود آیینه رخسار او بیدار طوطی را
مباد اهل سخن را کار با آهن دلان یارب!
ز خون دل بود گلگونه منقار طوطی را
چو بیماران عالم را دهن تلخ است از صفرا
چه حاصل زین که ریزد شکر از گفتار طوطی را؟
نباشد حاجت آیینه در بزم صفاکیشان
به گفتار آورد آنجا در و دیوار طوطی را
به خود چون مار می پیچد، سخن چون در میان آید
اگر دارد خجل طاوس از رفتار طوطی را
دل آیینه روشن غبارآلود می گردد
وگرنه هست زیر لب سخن بسیار طوطی را
سخن چین می کند تاریک، عیش صاف طبعان را
مده در خلوت آیینه ره زنهار طوطی را
مکرر می کند قند سخن را قرب همجنسان
ازان آیینه می سازد شکر گفتار طوطی را
سر و کار من افتاده است با آیینه رخساری
که از سنگین دلی نشناسد از زنگار طوطی را
به من بود از دل فولاد آن آیینه رو روشن
که همچون سبزه پامال، سازد خوار طوطی را
ز ما گر حرف می خواهی، دل روشن به دست آور
که روشن شد سواد از عالم انوار طوطی را
مگر گویا ازان آیینه رخسار شد صائب
که می لغزد زبان در حالت گفتار طوطی را
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره زیبایی و قدرت کلام، به ویژه در مقایسه با سخن طوطی و چگونگی تأثیر آن بر دل و جان فرزندان انسانهاست. شاعر بیان میکند که اگر کسی با کلام شیرین و دلنشین سخن بگوید، اثرش چون شکر در پسته طوطی خواهد بود. کلام خوب و دلنشین میتواند روشنی و دلگشایی ایجاد کند و در عین حال، به گفتهها عمق و معنا ببخشد.
شاعر همچنین از تأثیر منفی سخنانی که با نیت بد یا کینهآمیز مطرح میشوند، انتقاد میکند و به این نکته اشاره دارد که گفتار زهرآلود، مانند زهر مار، میتواند به دلها آسیب برساند. او تأکید میکند که در دنیای امروز، نیاز به کلام خوب و روشن وجود دارد تا دلها را شاد کند و از بیاحساسی و سکوت جلوگیری کند.
در نهایت، شاعر به این حقیقت اشاره میکند که برای دستیابی به کلام خوب باید دل روشن داشته باشیم و از ظواهر دوری کنیم تا سخنی عمیق و دلنشین تولید کنیم.
هوش مصنوعی: اگر آن شخص خوشصدا و شیرینلسان، گفتار طوطی را بیتابی کند، در این صورت سخن او مانند شکر خواهد بود که درون پوست پسته طوطی قرار دارد.
هوش مصنوعی: از آموزش اولیه، نیاز به تکرار برطرف میشود، مانند صحبتهای شیرین و دلنشین طوطی که در دل مینشیند.
هوش مصنوعی: سخن زیبا و محبتآمیز نیست مگر آنکه از دل روشن و خوشنفس سرچشمه بگیرد، مانند ساغری پر از شراب که در آن تصویر طوطی منعکس شده باشد.
هوش مصنوعی: از زیبایی و جلال آن پرتو به قدری آرزو دارم که آن آینه قادر باشد طوطی را از زنگار تشخیص دهد.
هوش مصنوعی: چنان که از آب زلال، سبزهای که خوابیده به آرامی سر برمیدارد، چهره زیبای او نیز میتواند طوطی را بیدار کند و باعث شگفتیاش شود.
هوش مصنوعی: نکند که اهل ادب و سخن، با دلهایی بیاحساس و بیعاطفه کار کنند! چرا که زیبایی و لطافت سخن، از رنج و درد درونی من است، مانند رنگی که به منقار طوطی میدهد.
هوش مصنوعی: وقتی که انسانهای بیمار تلخی را در دهن خود حس میکنند، چه فایدهای دارد که در صحبتهای طوطی، شکر و شیرینی وجود دارد؟ این بدان معنی است که در شرایط ناگوار، حتی زیباترین سخنان هم نمیتوانند دل را شاد کنند.
هوش مصنوعی: در مهمانیهای شاد و زیبا، دیگر نیازی به نشان دادن حقیقت با آیینه نیست، چرا که حرفهای طوطی (که نماد بیان و گفتار است) به راحتی در آنجا از دیوارها و فضا میتراود.
هوش مصنوعی: هنگامی که سخن دربارهی او به میان میآید، به تردید و خجالت میافتد، انگار که در دلش گذشتهای ناخوشایند نهفته است، شبیه به مار که به خود میپیچد. او در این حال مانند طاووس است که از رفتار طوطی شرمنده میشود.
هوش مصنوعی: دل مثل آینهای روشن و شفاف میشود، ولی به مرور زمان تحت تأثیر غبارها و مشکلات قرار میگیرد. در حقیقت، در دل هر کسی افکار و سخنان زیادی وجود دارد که ممکن است بیان نشوند.
هوش مصنوعی: سخنچینی باعث ایجاد نفاق و تیرگی میشود، بنابراین در مکانهای خصوصی که فقط افراد با طبع خوب حضور دارند، باید مراقب باشی که مطالب خود را با احتیاط بیان کنی تا از مشکلات و سوءتفاهمها دور بمانی.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به توصیف زیباییهای کلام و سخن میپردازد. او اشاره میکند که سخنان شیرین و دلنشین، مانند قند، به طور مکرر و از روی محبت بیان میشوند. همچنین، با اشاره به همجنسان، از زیباییهایی میگوید که میتوانند کلام را به گونهای شیرین و دلپذیر به تصویر بکشند. به نوعی، گویا سخنان مانند شکر میباشند و شبیه به آواز پرندهای زیبا، دلها را مسحور میکنند.
هوش مصنوعی: من با چهرهای روبرو میشوم که از دل سنگینش نمیتواند زیبایی و زینت را درک کند.
هوش مصنوعی: دل فولاد آن آیینه رو روشن به من تعلق دارد و مانند سبزهای که پا بر آن گذاشته میشود، طوطی را خوار میکند. این نشان میدهد که در بعضی مواقع، ظاهر زیبا یا قدرتهای دیگر نمیتوانند از ذات من محافظت کنند.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی از ما سخنی بشنوی، ابتدا دل خود را روشن کن؛ زیرا وقتی دل روشن شد، دانش و فهم از عالم بالا به تو میرسد و مانند زیباییهای طوطی به چشمت میآید.
هوش مصنوعی: شاید به خاطر زیبایی چهرهات باشد که زبان در هنگام صحبت کردن مانند طوطی لیز میخورد و درست نمیچرخد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.