دل حق جو نظر بر عالم باطل نمی دارد
که تیر راست کیشان تا هدف منزل نمی دارد
نیند آزادگان غافل ز احوال گرانباران
ثمر سرو و صنوبر غیربار دل نمی دارد
بخیل ترشرو ز ابرام محتاجان بود فارغ
که در چون بسته باشد از برون، سایل نمی دارد
مدار از چرخ امید گشاد دل که این دهقان
به خرمن دانه ای جز عقده مشکل نمی دارد
ترا گر هست در ره منزلی خواب فراغت کن
که چون ریگ روان، سرگشتگی منزل نمی دارد
نظر بر حق بود از خلق عارف را، که پروانه
نظر گاهی بغیر از شمع در محفل نمی دارد
غرض دلجویی بیرحمی قاتل بود، ورنه
زخاک و خون تپیدن لذتی بسمل نمی دارد
به تیغ از دامنش کوتاه اگر شد دست من، شادم
که خون بیگناهان دست از قاتل نمی دارد
ندارد قدر و قیمت در نظرها رشته بی گوهر
پریشان می شود زلفی که پاس دل نمی دارد
مرا افتاده صائب کار با خورشید رخساری
که تا دل را نسازد آب، دست از دل نمی دارد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی اهمیت حقیقت و ارزشهای والای انسانی میپردازد. شاعر بیان میکند که انسانهای حقجو نمیتوانند به امور باطل توجه کنند و افرادی که در جستجوی حقیقتاند، از مشکلات بیخبرند. او اشاره میکند که افراد بخیل و خودپسند، از نیازمندان غافلاند و دردی از آنها نمیکشند.
شاعر به امید و آیندهای روشن اشاره میکند و میافزاید که در زندگی، کسانی که دنبال حقیقت هستند باید از سرگشتگی و ناامیدی دوری کنند. او همچنین بر این نکته تأکید میکند که عارف حقیقی فقط به پرتو حقیقت و زیباییهای الهی توجه دارد و به چیزهای فانی و بیارزش روی نخواهد آورد.
در نهایت، شاعر به این نتیجه میرسد که ارزش انسانها در شناخت و توجه به دل و احساسات واقعی آنهاست و در این راه، باید از کینه و بیرحمی دوری جست. در واقع، او بر اهمیت احساسات و ارتباطات انسانی تأکید میکند و یادآور میشود که زندگی بدون احساس و عشق به هدفی نمیرسد.
هوش مصنوعی: دل کسی که به حقیقت و حقایق مینگرد، به دنیای فریفتهکننده و قائم بر باطل توجهی ندارد؛ زیرا افرادی که در مسیر حقیقت حرکت میکنند، همواره به سمت مقصد صحیح و واقعی خود میروند.
هوش مصنوعی: آزادگان نباید نسبت به وضعیت افرادی که در شرایط سخت و دشوار زندگی میکنند، بیتوجه باشند. درختان با ثمراتشان، مانند سرو و صنوبر، نشاندهنده این هستند که برخی از افراد میتوانند وزن سنگینی را بر دوش بکشند و در عین حال به دیگران سود برسانند، اما دلهایی که نسبت به این مشکلات بیتفاوتاند، نمیتوانند به درستی از این بار سنگین آگاه شوند.
هوش مصنوعی: بخیل و بدخلق فقط به خاطر نیاز دیگران احساس ناراحتی میکند؛ زیرا وقتی درب غیرت او بسته باشد، دیگران را فراموش میکند و برایشان اهمیت قائل نیست.
هوش مصنوعی: باید دمت را از نگرانی و ناامیدی آزاد کنی، چون این کشاورز هیچ چیزی جز مشکلات و نگرانیها در دل خود ندارد.
هوش مصنوعی: اگر در مسیر زندگی به مقصدی برخورد کردی، لحظهای آرامش بگیر و استراحت کن؛ چرا که مانند ریگی که در آب جاری است، مقصد دائمی نیست و همواره در حال تغییر است.
هوش مصنوعی: نگاه عارف به حقیقت است و او تنها به شمع توجه میکند و به جز آن در جمع دیگران نمینگرد.
هوش مصنوعی: هدف از دلجویی، صرفاً نشان دادن بیرحمی قاتل است؛ در غیر این صورت، از خاک و خون تپیدن، هیچ لذتی برای کسی که کشته شده وجود ندارد.
هوش مصنوعی: اگر نتوانم به او لطمه بزنم و دامانش را قطع کنم، خوشحالم که خون بیگناهان هرگز رهایم نمیکند و همچنان به دنبال قاتل است.
هوش مصنوعی: زلفی که ارزش و اعتبارش در نظرها پایین است، به راحتی بینظم و آشفته میشود اگر کسی مراقب و محافظ دلش نباشد.
هوش مصنوعی: من در کار عشق با کسی هستم که چهرهاش مانند خورشید است و تا زمانی که دل شاد نشود، از دلم دست برنمیدارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.