غنی فیض از دل شب چون فقیران در نمی یابد
زظلمت آنچه یابد خضر، اسکندر نمی یابد
برآ از قید خودبینی که در زندان آب و گل
کسی کز خود نپوشد چشم راه در نمی یابد
بود زیر نگین ملک سلیمان تنگدستی را
که غیر از گوشه دل، گوشه دیگر نمی یابد
گهی در حلقه تسبیح و گه در قید زنارم
کسی از رشته سر در گم من سر نمی یابد
سپند من مسلم چون تو اندجست ازین آتش؟
که دود من ره بیرون شد از مجمر نمی یابد
زسایل می گشاید غنچه امید همت را
نخندد شیشه سربسته تا ساغر نمی یابد
گشاد از بستگیهاجو، که تا غواص در دریا
نمی سازد نفس در دل گره گوهر نمی یابد
مجو سر رشته آسایش از دنیای پروحشت
که موج آسودگی در بحر بی لنگر نمی یابد
نباشد در مقام خویشتن قدری هنرور را
که در دریا کسی بوی خوش از عنبر نمی یابد
به بی شرمی توان شد کامیاب از چرخ مینایی
زدریا جز حباب شوخ چشم افسر نمی یابد
به شعر خشک صائب رام نتوان کرد خوبان را
که گوهر راه در گوش بتان بی زر نمی یابد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: غنی فیض در این شعر به بیان مفهومهایی در مورد غفلت انسانها و فقر روحیشان میپردازد. او میگوید که گاهی اوقات انسانها حتی در شبهای تاریک هم به حقیقتهایی دست نمییابند، و عارفانی چون خضر نیز از ظلمت زمانه دور میمانند. او به قید و بند خودبینی اشاره میکند و تأکید میکند که کسی که از درون خود غافل باشد، نمیتواند راه را بیابد. مهارتهای انسانی و هنر در مقام خویشتن هم از مهمترین داراییهاست، زیرا در دنیای پر از سردرگمی، آسودگی واقعی غیرممکن است. در نهایت، غنی فیض با تشبیههای زیبا تأکید میکند که حقیقت و زیبایی واقعی به سادگی قابل دسترسی نیست و باید تلاش و همت کرد تا به آن نزدیک شویم.
هوش مصنوعی: خدابخش در دل شب از نعمتها بینیاز است، اما فقیران نمیتوانند از تاریکی شب چیزی پیدا کنند. آنچه خضر (عالم و راهنمای حضرت موسی) به دست میآورد، اسکندر (شاه بزرگ) قادر به دستیابی به آن نیست.
هوش مصنوعی: از خودپسندی و خودبینی بیرون بیا؛ چرا که کسی که در دام این افکار گرفتار است، مانند زندانی در آب و گل، هرگز نمیتواند حقیقت را ببیند و راهی برای مشاهده و درک دنیا پیدا کند.
هوش مصنوعی: در زیر نگین پادشاهی سلیمان، فقیر و بیپولی وجود دارد که جز در دل خود، مکان دیگری برای پناه بردن پیدا نمیکند.
هوش مصنوعی: گاهی در حال ذکر و عبادت هستم و گاهی در بند و محدودیتهایی دیگر. هیچکس از فهم وضعیت خاص من و پیچیدگیهای درونیام آگاه نیست.
هوش مصنوعی: چرا سپند من که باید خالص باشد، مانند تو دچار آتش و دود گردیده است؟ دود من که هار و سرد است، از آن مجمر خارج شده و دیگر نمیتواند درونش بماند.
هوش مصنوعی: امید و تلاش میتواند در فردی که عزمی راسخ دارد، درختِ گل را شکوفا کند. تا هنگامی که فرد موفق نشود به هدف خود برسد، نمیتواند از شادی و خوشحالی واقعی بهرهمند شود.
هوش مصنوعی: برای اینکه انسان بتواند به موفقیت برسد و چیزهای ارزشمندی را به دست آورد، باید از محدودیتها و وابستگیها آزاد شود. باید تلاش کند و در مسیر دشوار زندگی پیش برود؛ همچنان که غواصان در دریا باید نفس خود را نگه دارند تا به گنجهای پنهان دست یابند.
هوش مصنوعی: به دنبال آرامش و آسایش از دنیای پر آشفتگی نباش، چرا که هیچگاه نمیتوان در دریا بدون لنگر، به آرامش دست یافت.
هوش مصنوعی: هیچگاه در مقام خود نباید به اندازهای باشد که کسی در دریا بویی خوش از عنبر بیابد.
هوش مصنوعی: با بیشرمی میتوان به موفقیت رسید، زیرا تنها حبابی از چرخ زندگی دیده میشود و چیز دیگری جز آن نمیتوان یافت.
هوش مصنوعی: زیباییهای واقعی قابل تحقق و دستیابی نیستند، چرا که آنها مانند گوهرهایی هستند که برای یافتنشان، تنها به ظواهر بیاهمیت توجه میشود و درونیترین ارزشها نادیده گرفته میشوند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.