شبی دود خلق آتشی برفروخت
شنیدم که بغداد نیمی بسوخت
یکی شکر گفت اندران خاک و دود
که دکان ما را گزندی نبود
جهاندیدهای گفتش ای بوالهوس
تو را خود غم خویشتن بود و بس؟
پسندی که شهری بسوزد به نار
اگر چه سرایت بود بر کنار؟
به جز سنگدل ناکُنَد معده تنگ
چو بیند کسان بر شکم بسته سنگ
توانگر خود آن لقمه چون میخورد؟
چو بیند که درویش خون میخورد؟
مگو تندرست است رنجوردار
که میپیچد از غصه رنجوروار
تنکدل چو یاران به منزل رسند
نخسبد که واماندگان از پسند
دل پادشاهان شود بارکش
چو بینند در گل خر خارکش
اگر در سرای سعادت کس است
ز گفتار سعدیش حرفی بس است
همینت بسندهست اگر بشنوی
که گر خار کاری سمن ندروی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
این شعر سعدی درباره ارتباط و وابستهبودن شادی و نیکبختی انسانها با همدیگر است. شاعر پس از روایت یکحادثه آتشسوزی بزرگ در بغداد، از خوی و منش آدمهای سعادتمند میگوید که پادشاهان واقعی هستند؛ کسانیکه شادی و آسایش را نهفقط برای خود بلکه برای دیگران و همگان میخواهند. شاعر در پایان میگوید اگر انسانی جویای سعادت و خوشبختی است همین یکپند سعدی برای او کافیاست که «هرچه بکاری، همان درو خواهیکرد»
شنیدهام که یکشب دود خلق در بغداد آتشسوزی درست کرد و نیمی از بغداد را سوخت.
در آن ویرانی و آتش، یک نفر گفت: «خدا را شکر که دکان ما صدمه ندید»
آدم باتجربهای بهاو گفت ای خاماندیش، آیا تو فقط در فکر خود هستی و بس؟
آیا تو میپسندی که شهری در آتش بسوزد، اما خانهات در امان باشد؟
به جز آدم بیرحم، سیر نمیخورد وقتیکه دیگران را گرسنه و تهیدست میبیند.
آدم دارا و ثروتمند چگونه غذا میخورد وقتی که میبیند آدم فقیر، در غم و درد است؟
مگو آدم بیماردار تندرست و سالم است؛ زیرا او (نیز همچون بیمار) دچار درد و غم است.
آدم مهربان وقتیکه خود و همراهانش بهمقصد میرسند برای کسانیکه هنوز در راه ماندهاند، نگران است.
پادشاهان غمگین میشوند وقتیکه میبینند خارکشها دچار مشکل شده و غمگین هستند.
اگر کسی نیکبخت و سعادتمند است، یک پند سعدی را بهکار بگیرد برای او کافیاست.
همین یک پند برای تو کافی است اگر بهکار ببری؛ «اگر خار بکاری، گل و ریحان نخواهی دید» ( و اگر رنج و درد درست کنی، شادی و خوشی نخواهییافت)
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۶ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.