در قیامت کجا رود با نفس؟
علم هر بوالفضول و هر با خفس
علم نفسست و عقل و علم‌اله
کز جهان با تو میشود همراه
وین سه علم ار کنی به عقل نظر
از کلام و حدیث نیست به در
علم کان جز حدیث و قرآنست
سر بسر ساز و آلت نانست
جان ازین علم نقش گیرد و بس
چه کند علم ترهات و هوس؟
حاصل این سه علم ارچه بسیست
زود دریابد، ار به خانه کسیست
جان بسیطست و این سه علم بسیط
تو فرو رفته در وجیز و وسیط
زینت عقل چیست؟ دانش و داد
شرف نفس؟ خلق خوب نهاد
زین سه هم با تو نقل باید کرد
نفس را نیز عقل باید کرد
و آن دو را در میان چو واسطه نیست
به حقیقت دو نیستند، یکیست
گر نداری سر صداع و نبرد
گرد این ثالث ثلاثه مگرد
نفس و عقلند کدخدای فلک
زین دو شاید شد آشنای فلک
این دو فرمانده، ار ندانندت
به فلک بر شوی، برانندت
زین سه علم آنکه هست بیگانه
ندهندش بر آسمان خانه
اگر این جا شناختی رستی
ورنه، جان میکن اندرین پستی
پی این زاد رو، که زاد اینست
روح را توشهٔ معاد اینست
هر که او آشنا نشد با نجم
همچو شیطان کند شهابش رجم
دیو چون استراق سمع کند
آتشش احتراق جمع کند
تا چو آن آتش اندرو افتد
سر معلق‌زنان فرو افتد
رفتن دیو تا هوا باشد
جای او برفلک کجا باشد؟
فلکی چون نبود همراهش
برنیامد کلاه ازین چاهش
تو به بادی چو یخ فروبندی
به تفی آخ واخ فرو بندی
چون توانی گذشت ازین دو نهنک؟
مگر آنشب که خورده باشی بنک
اعتدال ار ز زر بیاموزی
در اثیر اوفتی، برافروزی
قلب را سوختن یقین باشد
وین اثیر از برای این باشد
نقد آنکس که خالص آمد تفت
از خلاص اثیر بیرون رفت
راه گردون پر آتش اندازیست
پس تو پنداشتی که بربازیست؟
گرنه پیش این زبانه‌ها بودی
آسمان آشیانه‌ها بودی
چون سمندر نگشته آتش‌خوار
چون روی بر سپهر آتش بار؟
ای چو روباه، نزد شیر مرو
پیش او باش حق دلیر مرو
گذرت بر اثیر خواهد بود
راه بر زمهریر خواهد بود
سرد و گرم این دم ار نورزی تو
زین بسوزی وزان بلرزی تو
طاقت هیچ سرد و گرمت نیست
به فلک میروی و شرمت نیست
تا تنت همچو جان نگردد پاک
نتوانی گذشت بر افلاک
چون شود جمع نور با سایه
چه سپهر و چه نردبان پایه؟
آنکه از آب و خاک مایه نداشت
برفلک شد، که هیچ سایه نداشت
سایه زایل شود چو نور آمد
غیب بگریخت چون حضور آمد
هر کرا عقل و روح دایه بود
تن او را کدام سایه بود؟
نور بر سایه چون زیادت شد
غیب در کسوت شهادت شد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، سخن از علم و نفسانیت انسان در قیامت است و اینکه علم واقعی، همان علم نفس و عقل است که می‌تواند انسان را به حقایق برساند. علم‌های دیگر، چون حدیث و قرآن، تنها ابزارهایی هستند که باید در راستای تسلط بر نفس و عقل استفاده شوند. در واقع، نفس و عقل دو اصل مهم و متصل به یکدیگرند و بر تمامی امور جهان تسلط دارند.
اگر انسان به درک و شناخت این دو نرسد، در دنیا و آخرت دچار آفت خواهد شد. در نهایت، انسان باید تلاش کند تا با شناخت صحیح از خود و مسّرت از علم واقعی، در مسیر رستگاری گام بردارد و از گمراهی و هوس دوری کند. آنگاه است که می‌تواند به جایگاه واقعی‌اش در آسمان‌ها برسد و از ظلمت به نور برود.
هوش مصنوعی: در روز قیامت، نفس انسان به کجا خواهد رفت؟ علم و دانش هر شخص بی‌مورد و هر آدم بی‌ارزش چه فایده‌ای خواهد داشت؟
هوش مصنوعی: این جمله به مفهوم این است که علم روانشناسی، عقل و علم الهی در کنار هم قرار دارند و با ما در این دنیا همراه هستند. یعنی می‌توان گفت که درک ما از خود، اندیشه و معرفت الهی همه در تعامل با یکدیگر هستند و به ما کمک می‌کنند تا ارتباط بهتری با دنیای پیرامون‌مان برقرار کنیم.
هوش مصنوعی: اگر به سه علم با عقل بنگری، خواهی دید که در کلام و حدیث هیچ‌گونه درستی نیست.
هوش مصنوعی: دانش جز داستان و قرآن چیز دیگری نیست، همه چیز به آن مرتبط است و وسیله‌ای برای زندگی است.
هوش مصنوعی: جان انسان تنها از علم و دانش بهره‌مند میشود و به جز این، علم‌های بی‌پایه و هوس‌های زودگذر تأثیری ندارند.
هوش مصنوعی: نتیجه این سه دانش اگرچه بسیار است، به زودی درک میشود، اگر به خانه کسی تعلق داشته باشد.
هوش مصنوعی: جان انسان ساده و خالص است و این سه علم نیز به سادگی در مفاهیم کوچک و عمیق گنجانده شده‌اند.
هوش مصنوعی: زینت عقل چیست؟ دانش و دیانت و شرافت نفس و خلق نیکو.
هوش مصنوعی: برای ارتباط با تو، باید از هر سه زاویه صحبت کرد و همچنین باید به خرد و اندیشه اهمیت داد.
هوش مصنوعی: دو چیز وقتی که میان آنها واسطه‌ای وجود نداشته باشد، در نهایت به یک حقیقت واحد تبدیل می‌شوند و دیگر نمی‌توان آنها را دو چیز جداگانه دانست.
هوش مصنوعی: اگر دچار سردرد نیستی و نمی‌خواهی درگیری و مسائل اضافی را تجربه کنی، بهتر است دور این موضوعات نچرخ نامناسب و پیچیده بزنید.
هوش مصنوعی: نفس و عقل، دو نیروی کلیدی و مهم هستند که در اداره و کنترل آسمان (کیهان) نقش دارند و از این دو منبع، ممکن است برای درک و آشنایی با جهان بهره‌مند شد.
هوش مصنوعی: اگر این دو کسی که فرماندهی را در دست دارند، تو را نشناسند، ممکن است به آسمان بروی و از آنجا نیز تو را برانند.
هوش مصنوعی: کسی که از علم و دانش‌های سه‌گانه (علم دین، علم دنیا و علم اخلاق) بیگانه باشد، جایی در آسمان و مقام عالی نخواهد داشت.
هوش مصنوعی: اگر در اینجا حقیقت را بشناسی، آزاد و رستگار می‌شوی، وگرنه در این حقارت جان می‌کنی و رنج می‌بری.
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره به این است که زندگی و ساخته‌های دنیوی انسان، بخصوص اعمال روحانی و معنوی، توشه‌ای برای سفر بعد از مرگ و آخرت خواهد بود. به عبارتی دیگر، اعمال و دستاوردهای انسان در دنیا، همان چیزی است که او را در مسیر آخرت یاری می‌کند.
هوش مصنوعی: هر کسی که با نور و زیبایی آشنا نشود، مانند شیطان رفتار کرده و در حق آن نور بدی می‌کند.
هوش مصنوعی: هرگاه دیو به شنیدن پنهانی اقدام کند، آتش خشم و غضبش بیشتر میشود.
هوش مصنوعی: تا زمانی که آن آتش درونش شعله‌ور باشد، سرش در حال چرخش و بلاتکلیفی است و به سمت پایین می‌آید.
هوش مصنوعی: وقتی دیو برود، دیگر جایی برای او در آسمان نخواهد بود.
هوش مصنوعی: چون ستاره‌ای در آسمان نیست و در کنار او کسی نیست، از این چاه آبی برنمی‌خیزد.
هوش مصنوعی: تو مانند باد سردی هستی که اگر به یخ برخورد کند، خود را به فشار و ناراحتی نشان می‌دهد.
هوش مصنوعی: چطور می‌توانی از این دو نهنگ عبور کنی؟ مگر اینکه آن شب را پر از خوراک و نوشیدنی کرده باشی.
هوش مصنوعی: اگر از طلا (زر) میانه‌روی را بیاموزی، در اثر آن به ارتفاع و شکوه خواهی رسید.
هوش مصنوعی: قلب وقتی می‌سوزد، حتماً نشانه‌ای دارد و این تأثیر به خاطر دلایل خاصی است.
هوش مصنوعی: آنکه خالص و بی‌غش آمد، واقعاً از قید و بندها آزاد شده است و به حقیقتی عمیق‌تر دست یافته است.
هوش مصنوعی: زندگی مانند یک عرصه‌ی پر التهاب و پر از چالش‌هاست، پس آیا واقعاً گمان کردی که همه چیز آسان و بی‌دردسر است؟
هوش مصنوعی: اگر در برابر این زبان‌ها نبودید، آسمان‌تان محل سکونت‌تان می‌شد.
هوش مصنوعی: چرا سمندر نمی‌سوزد و در آتش نمی‌سازد، در حالی که وقتی به آسمان نگاه می‌کند، آتش می‌بیند؟
هوش مصنوعی: ای روباه، نزد شیر نرو، چون دلیرانه در برابر او قرار بگیر.
هوش مصنوعی: عبارت به این معنی است که راه تو در آینده دچار سختی و چالش‌هایی خواهد شد و ممکن است با مشکلاتی مانند سرما و دشواری‌هایی مواجه شوی که باید آن را پشت سر بگذاری.
هوش مصنوعی: اگر در این لحظه شوخ‌طبعی کنی، می‌توانی از مشکلات و سختی‌ها رها شوی و به زندگی شادی ببخشی.
هوش مصنوعی: تو هیچ‌گاه از سختی‌ها و ناملایمات زندگی خسته نمی‌شوی، به طور مداوم در تلاش و تلاش هستی و از این کار شرمنده نمی‌شوی.
هوش مصنوعی: تا زمانی که بدنت پاک و خالص نشود، نمی‌توانی به مراحل بالاتر و عوالم عالی دست یابی.
هوش مصنوعی: زمانی که نور و سایه در هم بیامیزند، دیگر چه فرقی می‌کند که در آسمان باشیم یا بر روی نردبانی ایستاده باشیم؟
هوش مصنوعی: کسی که هیچ پایه و اساس طبیعی نداشت، به بلندای آسمان رسید، اما هیچ حمایتی نداشت.
هوش مصنوعی: زمانی که نور وارد میشود، سایه از بین می‌رود. غیبت به همان اندازه که حضور می‌یابد، از ما دور میشود.
هوش مصنوعی: هر کس که عقل و روحش پرورش‌دهنده او باشد، بدنش تحت چه سایه‌ای قرار دارد؟
هوش مصنوعی: وقتی نور بر سایه افزوده شود، غیبت به صورت شخصیت نمایان میشود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.