امر باری سبحانه اندر توهم نیاید و اندیشه اندرو نرسد به هیچ روی از رویها ، و مر امر را وحدت گفتند: گوئیم یکی بباید تا یکی ازو یکی باشد همی دانیم که از یکی پدید آمد و یکی هست ولکن مرو را جز اندر یکی اثبات نیست . همچنانک همی دانیم که چشمه مهر جهانتاب از نور او جهان روشن شده است و نور اندرو قرار دارد و لکن نور را ندانیم که آن حال که دارد از چه دارد . و گر گوئیم که نور چون از چشمه مهر جدا شود چگونه باشد و هم آنرا بتواند پذیرفتن از بهر آنک اگر اندیشه کند که نور چون از مهر جدا شود چیزی باشد کمتر از چشمه مهر یا بزرگتر ازو و آن خود هم چشمه مهر باشد و نه مجرد نور باشد ، و نور مجرد را و هم نپذیرد و نیز چشمه مهر را بی نور و هم نپذیرد ، و گر کسی گوید که چشمه مهر چون نور ازو جدا شود سیاه باشد ، این نه روا باشد ، از بهر آنک روا نباشد که تور امروز اندر تاریکی قرار گرفته باشد ، و گر چشمه مهرتاریک بودی بی نور پس نور اندر تاریکی قرار گرفته بودی ، و این محال بودی . پس درست شد که مر نور را بی چشمه مهر اثبات نیست ، و هم چنان مر چشمه مهر را بی نور اثبات نیست . و هم چنین گوئیم که امر باری را سبحانه که به عقل متخذ شده است چون متحد شدن نور بآفتاب چشمه به مجرد وهم اندر نیاید .
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بیان وحدت و ارتباط بین خداوند و نور میپردازد. نویسنده اشاره میکند که خداوند به هیچ شکل و تصوری در نمیآید و نمیتوان او را با اندیشهی بشری فهمید. همچنین، بر این نکته تأکید میکند که نور (مظهر خداوند) بدون منبعی که از آن ناشی میشود، وجود ندارد. به عبارتی، چشمهی نور (خداوند) و نور (خلایق و جهان) بهطور جداییناپذیری به هم وابستهاند. اگر نور از چشمه جدا شود، هیچ معنایی ندارد و به نوعی بیمعنا خواهد بود. بنابراین، وجود یکی بدون دیگری امکانپذیر نیست و این نشاندهندهی وحدت و عدم جدایی خداوند از مخلوقاتش است.
هوش مصنوعی: امر الهی در تصور و فکر نمیگنجد و هیچگونه درکی از آن ممکن نیست. به همین خاطر گفتهاند که امر واحد است: باید یک حقیقت وجود داشته باشد تا از آن حقیقت واحد، چیزهای دیگر پدید آید. واضح است که همه چیز از یک سرچشمه نشأت میگیرد و آن یک حقیقت وجود دارد، اما چیزی غیر از آن در وجود ندارد. مانند این که ما میدانیم چشمه نور اسم نورانی از وجود خداست و این نور است که جهان را روشن کرده، اما نمیدانیم که این نور که چنین ویژگی دارد، از چه چیزی برخوردار است. اگر بگوییم نور وقتی از چشمه مهر جدا شود چگونه خواهد بود، برداشت نامناسبی است، زیرا اگر تصور کنیم نور از چشمه جدا شود، نمیتوانیم آن را بهعنوان چیزی کمتر یا بیشتر از چشمه مهر در نظر بگیریم. در این صورت، خود چشمه مهر هم به شمار میآید و دیگر نمیتوان آن را مجرد از نور دانست. همچنین، چشمه مهر بدون نور نیز قابل پذیرش نیست. اگر کسی بگوید چشمه مهر بدون نور، تاریک خواهد بود، درست نیست؛ زیرا باور نداریم که امروز در تاریکی قرار گرفته باشد. اگر چشمه مهر تاریک باشد، نور باید در تاریکی وجود داشته باشد، که محال است. بنابراین، اثبات وجود نور بدون چشمه مهر غیرممکن است و همچنین اثبات وجود چشمه مهر بدون نور نیز ممکن نیست. به همین ترتیب، مفهوم امر الهی که با عقل درک شده، نمیتواند بهصورت استقلالی در تصورات محدود بشری بگنجد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.