طبیعی مر کردار نفس کل را گویند ، و صناعی مر کردار نفس جزئی را گویند . و نفس کل مایه است مر طبیعت را و بجنباند مر پدید آوردهای خویش را ، و از کردار های خویش بعضی را نمو داد اعنی افزودن – چون رستنیها و بعضی را حس داد – اعنی شناختن – چون جانوران . و مر فعل او را بدین که کرد طبع خواندند ، و آنچ نفس جزئی کرد مرانرا صنع خواندند . و طبع عاجز نیست از پدید آوردن چیزهای عظیم بعلت بزرگی چون جانوران عظیم از پیل و مار وماهی و از پدید آوردن قبه فلک که آورده است و از هیکل های بزرگ چون کوهها . و نیز عاجز نیست از پدید آوردن چیزهای سخت خرد از جانوران چون پشه و مور و جز آن که اندر خردی خویش با صورتهای تمام اند ، و از رویانیدن چیز خرد چون کنجد و ارزن و تخم کو کنار و سپندان و جز آن که اندران تصرف کند بغایت لطافت . و مر صنعت را تصرف اندر میان چیزهای عظیم و میان چیز های عظیم خرد ، و بکند نفس جزیی چیزهایی که مانند باشد مر طبیعی را... بنگارد ، ولکن آن معنی که اندر طبیعی باشد اندر صناعی نباشد . چنانک مردم نتواند که از چوب دانه خرما تراشد چنانک هم بدان صورت باشد که دانه خرماست ، و هم بدان رنگ و هم بدان وزن باشد تا بدان جای که کرد خردمندی را بنمایی بدیدار نشناسد مران طبیعی را از آن صناعی ، ولکن چون اندر زمین بنشانی مران صناعی بنه روید چنانک طبیعی روید . و نیز اگر دانه او از یکدیگر جدا شود – یعنی که شکسته شود دانه خرما – و اندرو با راه یابد نروید . و مردم را اندر صنعت خویش این توانایی نیست که مران دانه بشکسته را همچنان اندام دهد که طبیعت اندام داده بود ، تا آن دانه ز پس آن شکستگی بروید .
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به تفکیک فعلهای طبیعی و صرفی اشاره دارد. فعل طبیعی به کارهایی اطلاق میشود که نفسِ کل، یعنی طبیعت، انجام میدهد و شامل تمام خلق و آفرینشها از جمله گیاهان و جانوران میباشد. در مقابل، فعل صنعتی به کارهایی میگویند که نفس جزئی، یعنی انسان، خلاقیت و ساختوساز در آن دخالت دارد.
نفس کل قادر است چیزهای عظیم مانند جانوران بزرگ یا کوهها را پدید آورد و همچنین میتواند چیزهای ریز مانند حشرات و دانههای کوچک را نیز خلق کند. اما در زمینه صنعت، انسان نمیتواند دقیقا مشابه چیز طبیعی را بسازد. به عنوان مثال، نمیتوان دانه خرما را از چوب بهگونهای تولید کرد که مشابه دانه واقعی باشد. اگرچه ممکن است در ظاهر به هم نزدیک باشند، اما در واقع تفاوتهای بنیادی وجود دارد.
بهطور کلی، طبیعت میتواند از شکستگیها و تغییرات، دانهها و گیاهان را دوباره رشد دهد، در حالی که انسان توانایی بازسازی شکل و ساختار طبیعی را ندارد.
هوش مصنوعی: عملکرد نفس کلی به ویژگیهای طبیعی و عالم هستی مرتبط است، در حالی که عملکرد نفس جزئی به ویژگیهای مصنوعی و ساختهی دست بشر اشاره دارد. نفس کلی منبع ایجاد طبیعت و موجب بروز پدیدههای مختلف است و برخی از این پدیدهها به رشد و توسعه، مانند گیاهان، منجر میشود و برخی دیگر به حس و شناخت، مانند جانوران، مرتبط میباشد. به کارهای طبیعی، طبع گفته میشود و به کارهای جزئی، صنعت. طبیعت قادر است چیزهای بزرگ و عظیمی را به وجود آورد، از جمله جانوران بزرگ مانند فیل و مار یا بناهایی چون کوهها. همچنین میتواند چیزهای کوچک و ریز را مانند پشه و مور تولید کند، در حالی که در ایجاد گیاهان ریز مانند کنجد و ارزن هم توانایی دارد. صنعت به معنای ایجاد تغییرات در بین اشیاء بزرگ و کوچک است و نفس جزئی میتواند چیزهایی را تولید کند که شباهت به تولیدات طبیعی داشته باشد، اما ویژگیهای موجود در طبیعی در مصنوعی وجود ندارد. به عنوان مثال، انسان نمیتواند از چوب، دانهی خرما بسازد که تمام ویژگیهای دانهی طبیعی، از جمله فرم، رنگ و وزن را داشته باشد. حتی اگر دانهی مصنوعی به صورت دانهی طبیعی باشد، وقتی که در زمین قرار میگیرد، نمیتواند رشد کند مانند یک دانهی طبیعی. همچنین اگر دانهای شکسته شود، انسان نمیتواند آن شکسته را به گونهای بازسازی کند که قادر به رشد دوباره باشد، در حالی که طبیعت این کار را به راحتی میتواند انجام دهد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی آهنگهایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.