گنجور

غزل شمارهٔ ۶۰۵

 
مولوی
مولوی » دیوان شمس » غزلیات
 

ای دوست شکر خوشتر یا آنک شکر سازد

ای دوست قمر خوشتر یا آنک قمر سازد

بگذار شکرها را بگذار قمرها را

او چیز دگر داند او چیز دگر سازد

در بحر عجایب‌ها باشد به جز از گوهر

اما نه چو سلطانی کو بحر و درر سازد

جز آب دگر آبی از نادره دولابی

بی شبهه و بی‌خوابی او قوت جگر سازد

بی عقل نتان کردن یک صورت گرمابه

چون باشد آن علمی کو عقل و خبر سازد

بی علم نمی‌تانی کز پیه کشی روغن

بنگر تو در آن علمی کز پیه نظر سازد

جان‌ها است برآشفته ناخورده و ناخفته

از بهر عجب بزمی کو وقت سحر سازد

ای شاد سحرگاهی کان حسرت هر ماهی

بر گرد میان من دو دست کمر سازد

می‌خندد این گردون بر سبلت آن مفتون

خود را پی دو سه خر آن مسخره خر سازد

آن خر به مثال جو در زر فکند خود را

غافل بود از شاهی کز سنگ گهر سازد

بس کردم و بس کردم من ترک نفس کردم

خود گوید جانانی کز گوش بصر سازد



با دو بار کلیک بر روی هر واژه می‌توانید معنای آن را در لغت‌نامهٔ دهخدا جستجو کنید.

شماره‌گذاری ابیات | وزن: مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) | شعرهای مشابه (وزن و قافیه) | منبع اولیه: ویکی‌درج | ارسال به فیس‌بوک

این شعر را چه کسی در کدام آهنگ خوانده است؟

حامد نیک‌پی » دیوانه‌تر » صد گونه

برای معرفی آهنگهای دیگری که در متن آنها از این شعر استفاده شده است اینجا کلیک کنید.

حاشیه‌ها

تا به حال ۵ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. برای نوشتن حاشیه اینجا کلیک کنید.

حمید نوشته:

سوال اینکه در بین
میخندد این گردون بر سبلت آن مفتون
خود را پی دو سه خر آن مسخره خر سازد
آیا آن مفتون امام علی است چرا که سبیل درویشان به نشان علی بن ابی طالب است؟
ممنون میشم توضیح بدهید

👆☹

همایون نوشته:

ای دوست شکر خوشتر یا آنک شکر سازد

ای دوست قمر خوشتر یا آنک قمر سازد

***

ای دوست شکر بهتر یا آنک شکر سازد

خوبی قمر بهتر یا آنک قمر سازد

این دو غزل جفت هستند مثل قالیچه جفت و مطلب بسیار دقیقی‌ را بیان می‌‌دارد، خوش تر و خوب تر چیست؟ مذاهب و مکاتب و مسالک از خوب و بد می‌‌گویند یا خیر و شرّ، کاری که چشم می‌‌کند و زبان و بینی‌ تا آدم تشخیص ظاهر بدهد برای زندگی‌ و زنده ماندن

وقتی‌ پای گوش و سخن به میا‌‌ن می‌‌آید خوبی‌ و خوشی بی‌ مرز می‌‌شود و بینش یا دیدنی از نوع دیگر به انسان دست می‌‌دهد

بار‌ها جلال دین تبدیل گوش به چشم را و یا دیدن با گوش را که از اصلی‌‌ترین باور‌های عرفان ویژه اوست که پس از دوستی‌ با شمس بنیان گذارده می‌‌شود به ما خاطر نشان می‌‌کند

با چشم و زبان و بینی‌ می‌‌توان مورد معینی را دید و برگزید ولی گوش است که انسان را با حق دوست می‌‌کند. انسان یا دوست خود است یا دوست حق و این تحولی‌ عظیم در اوست وقتی دوست خود هستی‌ می‌‌توانی راه کوچکی را بروی و با طلا به دنبال جو برای سیر کردن شکم باشی‌، راه حق راه بزرگی انسان و بشریت است، در راه حق انسان بد را به خوب تبدیل می‌‌کند خاک را به زر و شمشیر را به سپر، عقل را به عشق و عشق را به آتش

و اینکه انسان می‌‌تواند حق باشد وقتی از دیگران به حق نزدیک تر است، و شمس از این زمره است همان گونه که عقل و علم و عشق فرزندان حق هستند، شمس نیز از تبار حق است و از اینرو شمس الحق نامیده می‌‌شود

👆☹

همایون نوشته:

ای دوست شکر خوشتر یا آنک شکر سازد

ای دوست قمر خوشتر یا آنک قمر سازد

***

ای دوست شکر بهتر یا آنک شکر سازد

خوبی قمر بهتر یا آنک قمر سازد

این دو غزل جفت هستند مثل قالیچه جفت و مطلب بسیار دقیقی‌ را بیان می‌‌دارد، خوش تر و خوب تر چیست؟ مذاهب و مکاتب و مسالک از خوب و بد می‌‌گویند یا خیر و شرّ، کاری که چشم می‌‌کند و زبان و بینی‌ تا آدم تشخیص ظاهر بدهد برای زندگی‌ و زنده ماندن

وقتی‌ پای گوش و سخن به میا‌‌ن می‌‌آید خوبی‌ و خوشی بی‌ مرز می‌‌شود و بینش یا دیدنی از نوع دیگر به انسان دست می‌‌دهد

بار‌ها جلال دین تبدیل گوش به چشم را و یا دیدن با گوش را که از اصلی‌‌ترین باور‌های عرفان ویژه اوست که پس از دوستی‌ با شمس بنیان گذارده می‌‌شود به ما خاطر نشان می‌‌کند

با چشم و زبان و بینی‌ می‌‌توان مورد معینی را دید و برگزید ولی گوش است که انسان را با حق دوست می‌‌کند. انسان یا دوست خود است یا دوست حق و این تحولی‌ عظیم در اوست وقتی دوست خود هستی‌ می‌‌توانی راه کوچکی را بروی و با طلا به دنبال جو برای سیر کردن شکم باشی‌، راه حق راه بزرگی انسان و بشریت است، در راه حق انسان بد را به خوب تبدیل می‌‌کند خاک را به زر و شمشیر را به سپر، عقل را به عشق و عشق را به آتش

و اینکه انسان می‌‌تواند حق باشد وقتی از دیگران به حق نزدیک تر است، و شمس از این زمره است همان گونه که عقل و علم و عشق فرزندان حق هستند، شمس نیز از تبار حق است و از اینرو شمس الحق نامیده می‌‌شود

از پیه نظر سازد منظور همان انسان است که از جسم به نظر و خرد و حق تبدیل می‌‌شود

👆☹

شهلا نوشته:

آقاى حمید، زبانتان را گاز بگیرید، معلوم مى شود بسیار با حضرت مولانا بیگانه اید. چه ربطى دارد؟؟؟

👆☹

شهلا نوشته:

برداشت من اینست که مى فرماید: این جهان به ریش کسى که مفتون دنیا شده و بدنبال تأیید و طرفدارى چند انسان جاهل، خودرا احمق کرده مى خندد.

👆☹

در فهرست‌گذاری نسخه‌های خطی اشعار گنجور مشارکت کنید