چه حریصی که مرا بیخور و بیخواب کنی
درکشی روی و مرا روی به محراب کنی
آب را در دهنم تلختر از زهر کنی
زهرهام را ببری در غم خود آب کنی
سوی حج رانی و در بادیهام قطع کنی
اشتر و رخت مرا قسمت اعراب کنی
گه ببخشی ثمر و زرع مرا خشک کنی
گه به بارانش همی سخره سیلاب کنی
چون ز دام تو گریزم تو به تیرم دوزی
چون سوی دام روم دست به مضراب کنی
باادب باشم گویی که برو مست نهای
بی ادب گردم تو قصهٔ آداب کنی
گر بباری تو چو باران کرم بر بامم
هر دو چشمم ز نم و قطره چو میزاب کنی
گهِ عزلت تو بگویی که چو رهبان گشتی
گهِ صحبت تو مرا دشمن اصحاب کنی
گر قصبوار نپیچم دل خود در غم تو
چون قصبپیچ مرا هالک مهتاب کنی
در توکل تو بگویی که سبب سنت ماست
در تسبب تو نکوهیدن اسباب کنی
باز جان صید کنی چنگل او درشکنی
تن شود کلب معلم تش بیناب کنی
زرگر رنگ رخ ما چو دکانی گیرد
لقب زرگر ما را همه قَلّاب کنی
من که باشم که به درگاه تو صبح صادق
هست لرزان که مباداش که کذاب کنی
همه را نفی کنی بازدهی صد چندان
دی دهی و به بهارش همه ایجاب کنی
بزنی گردن انجم تو به تیغ خورشید
بازشان هم تو فروز رخ عناب کنی
چو خمش کرد بگویی که بگو و چو بگفت
گوییاش پس تو چرا فتح چنین باب کنی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
قطعکردن در اینجا منظور قطع راه و راهزنی است.
مضراب: نوعی کیسه توری برای صید پرنده و ماهی.
اگر راه ادب در پیش بگیرم میگویی «برو، تو مست و بیپروا نیستی» و اگر بیادب و گستاخ شوم در خوبیهای ادب و آداب برایم میگویی.
لطف و باران مهربانی تو آن زمان است که از دو چشمم همچون ناودان، آب روانه میکنی. (میزاب: ناودان)
اگر تنهایی و عزلت در پیش بگیرم بر من خرده میگیری که رهبان گشتهای و اگر در جمع بیایم مرا دشمن آنان مینمایی.
هنگام توکل (و زمانیکه من از توکل میگویم) تو میگویی من به «سبب» باور دارم و اگر من حرف از «تسبُب» (و مؤثر بودن اسباب) بزنم تو آنرا رد میکنی.
اگر جان به خدمتت بیاید و باز شکاری تو شود چنگالهایش را میشکنی، اگر تن در خدمتت بیاید و سگ شکاری تو شود نیشهایش را میکَنی. (کَلب مُعلَّم (با فتح لام) یعنی سگ آموخته، سگ شکاری. توش: تواش، تو او را. ناب: دندانهای نیش حیوانات درنده.)
همینکه رنگ زرد رخ ما رونقی میگیرد و سرخ میشود تهمت «زرگر متقلب» به ما میزنی. (رنگ سرخ رخسار به زر سرخ تشبیه شده)
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی آهنگهایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه
replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه
replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه
replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.