رفت پیش از نامه پیش مطبخی
کای بخیل از مطبخ شاه سخی
دور ازو وز همت او کین قدر
از جریام آیدش اندر نظر
گفت بهر مصلحت فرموده است
نه برای بخل و نه تنگی دست
گفت دهلیزیست والله این سخن
پیش شه خاکست هم زر کهن
مطبخی ده گونه حجت بر فراشت
او همه رد کرد از حرصی که داشت
چون جری کم آمدش در وقت چاشت
زد بسی تشنیع او سودی نداشت
گفت قاصد میکنید اینها شما
گفت نه که بنده فرمانیم ما
این مگیر از فرع این از اصل گیر
بر کمان کم زن که از بازوست تیر
ما رمیت اذ رمیت ابتلاست
بر نبی کم نه گنه کان از خداست
آب از سر تیره است ای خیرهخشم
پیشتر بنگر یکی بگشای چشم
شد ز خشم و غم درون بقعهای
سوی شه بنوشت خشمین رقعهای
اندر آن رقعه ثنای شاه گفت
گوهر جود و سخای شاه سفت
کای ز بحر و ابر افزون کف تو
در قضای حاجت حاجاتجو
زانک ابر آنچ دهد گریان دهد
کف تو خندان پیاپی خوان نهد
ظاهر رقعه اگر چه مدح بود
بوی خشم از مدح اثرها مینمود
زان همه کار تو بینورست و زشت
که تو دوری دور از نور سرشت
رونق کار خسان کاسد شود
همچو میوهٔ تازه زو فاسد شود
رونق دنیا برآرد زو کساد
زانک هست از عالم کون و فساد
خوش نگردد از مدیحی سینهها
چونک در مداح باشد کینهها
ای دل از کین و کراهت پاک شو
وانگهان الحمد خوان چالاک شو
بر زبان الحمد و اکراه درون
از زبان تلبیس باشد یا فسون
وانگهان گفته خدا که ننگرم
من به ظاهر من به باطن ناظرم
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به داستانی از یک مطبخ (آشپزخانه) دربار شاه میپردازد. راوی به مطبخی میگوید که او بخیل است و نسبت به شاه سخی، رفتار خوبی ندارد. مطبخی از عملکرد خود دفاع میکند و تاکید میکند که عملش برای مصلحت بوده و نه از روی بخل. اما در نهایت، او با عدم توجه به نیاز دیگران، خود را در تنگنا قرار میدهد و بیان میکند که مقام او تاثیری بر خیر و شر ندارد.
شخصی با خشم و غم نامهای به شاه مینویسد و در آن از جود و سخاوت شاه تمجید میکند. اما در زیر این مدح، احساس کینه و خشم وجود دارد. در ادامه، نویسنده به دیانت و حقیقت عمل فرد اشاره میکند و میگوید در مدح کسی که کینه دارد، هیچ فایدهای نیست. نتیجهگیری میشود که با خلوص نیت و پاکی دل، فرد باید به مدایح صادقانه بپردازد و از کینه و حسد دوری کند.
در نهایت، پیام این متن این است که باطن فرد از ظاهرش مهمتر است و خدا فقط به ظاهر نمینگرد بلکه به دلها توجه دارد.
هوش مصنوعی: به آشپزخانه رفت و گفت: "ای بخیل، از آشپز بزرگ مهربان سلطنت بگو"
هوش مصنوعی: اگر دور از او و تأثیر تلاشهایش باشم، نمیتوانم به این اندازه اهمیت و جایگاه خود را درک کنم.
هوش مصنوعی: او گفت که تصمیمش به خاطر مصلحت بوده، نه به خاطر اینکه بخواهد کوتاهی کند یا در تنگنا باشد.
هوش مصنوعی: این جمله بیانگر این است که صحبت در مورد چیزهایی که از نظر ارزش یا مقام پایینتر هستند، حتی در حضور شاه هم بیارزش به نظر میرسد. در واقع، حتی اگر کسی بخواهد به نکات ناچیز اشاره کند، ارزش آن در برابر موضوعات بزرگ و مهم هیچ است.
هوش مصنوعی: همه دلایل و برهانهای متنوعی که برای پذیرفتن حرف او وجود داشت، او به خاطر حرص و ولع خود از آنها چشمپوشی کرد.
هوش مصنوعی: زمانی که جرّی (نوعی نوشیدنی) در وقت صبحانه کم شد، هرچقدر که او را سرزنش کردند، فایدهای نداشت.
هوش مصنوعی: قاصد گفت آیا شما این کارها را انجام میدهید؟ پاسخ داد نه، ما فقط بندگان دستورات هستیم.
هوش مصنوعی: این جمله بیان میکند که نباید به جزئیات بیاهمیت توجه کنی و باید به اصل و اساس موضوع بپردازی. همچنین اشاره دارد که نباید به آرامی و بیدقتی عمل کنی، زیرا انرژی و قدرت تو در عمل از تواناییهای خودت ناشی میشود.
هوش مصنوعی: تو که تیر نمیزنی، بلکه آنچه داری، امتحانی است از سوی خداوند برای پیامبری که گناهی نکرده است.
هوش مصنوعی: آب از سر تیره است، یعنی مشکل یا اتفاقی جدی و خطرناک رخ داده است. ای کسی که خشمگینی، بهتر است که قبل از واکنش، به اتفاقات و جزئیات بیشتری نگاه کنی و با دقت بیشتری ببینی که چه چیزی میتواند از این وضعیت ناشی شود.
هوش مصنوعی: با خشم و اندوه، به سمت آرامگاهی رفت و نامهای خشمآلود را برای پادشاه نوشت.
هوش مصنوعی: در آن نامه ستایشهای بینظیری از شاه بیان شده و از ویژگیهای بخشندگی و کرم او یاد شده است.
هوش مصنوعی: ای انسان، تو از دریا و ابر بیشتر برکت و نعمت داری، پس در خواستههایت از خداوند درخواست کن و از او بخواه.
هوش مصنوعی: زیرا ابر وقتی باران میریزد، باعث میشود که تو در دلتنگی و غم باشی، در حالی که لبخند و شادی تو به طور مداوم در حال ظهور است.
هوش مصنوعی: اگرچه در ظاهر متن، ستایش و مدح وجود دارد، اما از فحوای کلمات، حس خشم و ناراحتی به خوبی مشهود است.
هوش مصنوعی: همه کارهایت به خاطر دوریات از نور و حقیقت، بیفایده و زشت شده است.
هوش مصنوعی: اگر کسانی که به درستی کار نمیکنند، فعالیتشان به رکود میافتد، مانند میوهای تازه که به سرعت خراب میشود.
هوش مصنوعی: دنیا به خاطر او رونق میگیرد و اگر او نباشد، کساد میشود؛ زیرا همه چیز در این جهان به وجود و فساد او وابسته است.
هوش مصنوعی: اگر در ستایش و مدح کسی، کینه و عداوت وجود داشته باشد، دلها شاد نخواهد شد.
هوش مصنوعی: ای دل، از حسد و نفرت رها شو و به سرعت شکرگزار و شاد باش.
هوش مصنوعی: زبان به حمد و ستایش مشغول است، اما دل در درون از فریب و نیرنگ سخن میگوید.
هوش مصنوعی: ناگهان خداوند فرمود که من به ظاهر نگاه نمیکنم، بلکه به باطن و درون انسانها توجه دارم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۴ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.