آن دقوقی در امامت کرد ساز
اندر آن ساحل در آمد در نماز
و آن جماعت در پی او در قیام
اینت زیبا قوم و بگزیده امام
ناگهان چشمش سوی دریا فتاد
چون شنید از سوی دریا داد داد
در میان موج دید او کشتیی
در قضا و در بلا و زشتیی
هم شب و هم ابر و هم موج عظیم
این سه تاریکی و از غرقاب بیم
تند بادی همچو عزرائیل خاست
موجها آشوفت اندر چپ و راست
اهل کشتی از مهابت کاسته
نعره وا ویلها برخاسته
دستها در نوحه بر سر می‌زدند
کافر و ملحد همه مخلص شدند
با خدا با صد تضرع آن زمان
عهدها و نذرها کرده به‌جان
سر برهنه در سجود آنها که هیچ
رویشان قبله ندید از پیچ پیچ
گفته که بی‌فایده‌ست این بندگی
آن زمان دیده در آن صد زندگی
از همه اومید ببریده تمام
دوستان و خال و عم، بابا و مام
زاهد و فاسق شد آن دم متقی
همچو در هنگام جان کندن شقی
نه ز چپشان چاره بود و نه ز راست
حیله‌ها چون مُرد، هنگام دعاست
در دعا ایشان و در زاری و آه
بر فلک زیشان شده دود سیاه
دیو آن دم از عداوت بین بین
بانگ زد کای سگ‌پرستان علتین
مرگ و جسک ای اهل انکار و نفاق
عاقبت خواهد بدن این اتفاق
چشمتان تر باشد از بعد خلاص
که شوید از بهر شهوت دیو خاص
یادتان ناید که روزی در خطر
دستتان بگرفت یزدان از قدر
این همی‌آمد ندا از دیو لیک
این سخن را نشنود جز گوش نیک
راست فرمودست با ما مصطفی
قطب و شاهنشاه و دریای صفا
کانچ جاهل دید خواهد عاقبت
عاقلان بینند ز اول مرتبت
کارها ز آغاز اگر غیبست و سِر
عاقل اول دید و آخر آن مُصِر
اولش پوشیده باشد و آخر آن
عاقل و جاهل ببیند در عیان
گر نبینی واقعهٔ غیب ای عنود
حزم را سیلاب کی اندر ربود
حزم چه بود بدگمانی بر جهان
دم بدم بیند بلای ناگهان
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به توصیف یک صحنه بحرانی در دریا می‌پردازد. دقوقی که پیشوای جماعت است، در حال نماز به ناگهان متوجه کشتی‌ای می‌شود که در میان امواج طوفانی در خطر غرق شدن است. اهل کشتی به شدت نگران و در حال دعا هستند و در این وضعیت بحرانی، حتی کافرها و ملحدها به خدا پناه می‌برند.
شاعر بیان می‌کند که در چنین لحظاتی، افراد به یاد خدا می‌افتند و می‌دانند که اگرچه در شرایطی دشوار قرار دارند، اما باید به او اعتماد کنند. در این میان، دیوها نیز با صداهایی تهدیدآمیز بر اهل انکار و نفاق می‌تازند، ولی فقط کسانی که گوش شنوا دارند، به سخنان نیک و حکمت‌های پیامبر توجه می‌کنند.
شاعر در نهایت به این نکته اشاره می‌کند که عاقل همواره به آینده و عواقب کارها توجه دارد و می‌داند که در هر شرایطی باید حزم و احتیاط را مدنظر قرار دهد.
هوش مصنوعی: دقوقی که در مقام رهبری و امامت قرار داشت، در کنار ساحل سازش را نواخت و سپس به نماز ایستاد.
هوش مصنوعی: آن گروه به دنبال او بودند تا در این قیام زیبا، همگان جمع شوند و امام خود را برگزینند.
هوش مصنوعی: ناگهان نگاه او به دریا افتاد وقتی که صدای فریاد از سمت دریا را شنید.
هوش مصنوعی: او در میان امواج، کشتی‌ای را می‌بیند که در محاصره سرنوشت و مشکلات و ناراستی‌ها قرار دارد.
هوش مصنوعی: شب، ابر و موج‌های بزرگ همگی نشانه‌هایی از تاریکی و خطر غرق شدن هستند.
هوش مصنوعی: باد تندی چون فرشته مرگ وزید و امواج در جهات مختلف به هم ریختند و آشفتگی ایجاد کردند.
هوش مصنوعی: دریانوردان به شدت نگران شده‌اند و از ترس و اضطراب فریاد می‌زنند و کمک می‌طلبند.
هوش مصنوعی: در اینجا بیان می‌شود که افراد مختلف، حتی کسانی که به ایمان و اعتقادات دینی اعتقادی نداشتند، در زمانی خاص به طور یکسان در ابراز غم و اندوه شرکت کردند و به نوعی به این احساس مشترک پیوستند.
هوش مصنوعی: به درگاه خداوند با ناله و زاری فراوان عهد و پیمان‌هایی بسته‌ام که به جانم وابسته است.
هوش مصنوعی: سر برهنه در برابر کسانی که حتی یک بار هم به قبله ننگریسته‌اند، سجده می‌کنم و به آنها احترام می‌گذارم.
هوش مصنوعی: گفته شده که این نوع بندگی بی‌فایده است، وقتی که در آن زمان، زندگی‌های زیادی را تجربه کرده‌ای.
هوش مصنوعی: تمام دوستان و نزدیکان، از جمله پدر و مادر، امیدشان را از دست داده‌اند.
هوش مصنوعی: در آن لحظه که مرگ به سراغ انسان می‌آید، افراد متدین و زهد پیشه نیز ممکن است به حالتی دچار شوند که به مانند گناهکاران و شقاوت‌زده‌ها رفتار کنند.
هوش مصنوعی: نه از سمت چپ آنها راهی وجود دارد و نه از سمت راست تدبیری، چون که وقتی کار به پایان می‌رسد، زمان دعا و طلب کمک است.
هوش مصنوعی: در دعاهای خود و هنگام زاری و آه، کلمات و عواطف آنان به قدری شدت گرفته که به آسمان می‌رسد و مانند دود سیاه در فضا پخش می‌شود.
هوش مصنوعی: در آن زمان، دیو با نفرت فریاد زد که ای بردگان هوس و شهوت، دلیل این دشمنی چیست؟
هوش مصنوعی: ای کسانی که انکار و نفاق می‌ورزید، بدانید که در نهایت، مرگ و جدا شدن از جسم، سرنوشت همه شماست.
هوش مصنوعی: چشمانتان باید پرآب باشد از زمانی که از بند شهوت و وسوسه‌ها رهایی می‌یابید.
هوش مصنوعی: به یاد دارید که روزی، هنگامی که در خطر بودید، خداوند دست شما را گرفت و نجاتتان داد؟
هوش مصنوعی: صدایی از دیو به گوش می‌رسید، اما فقط گوش‌های آگاه و نیک می‌توانستند این سخن را بشنوند.
هوش مصنوعی: پیامبر بزرگوار ما، مصطفی، به راستی در مورد ما درست گفته‌اند؛ او مانند قطب و پادشاهی است که منبعی از پاکی و صفا به شمار می‌رود.
هوش مصنوعی: کسی که نادانی را ببیند، در پایان، عاقلان را خواهند دید که از ابتدا در مقام بالایی بودند.
هوش مصنوعی: اگر کارها از ابتدا پنهان و مخفی باشد، عاقل کسی است که ابتدا به آن توجه می‌کند و در نهایت به نتیجه‌اش ایمان می‌آورد.
هوش مصنوعی: در ابتدای کار ممکن است پنهان باشد، اما در نهایت هم خردمندان و هم نادان‌ها آن را به وضوح خواهند دید.
هوش مصنوعی: اگر واقعه‌های ناپیدا را نبیینی، ای سخت‌مغز، پس چه کسی می‌تواند حزم و تدبیر را از تو بگیرد؟
هوش مصنوعی: حزم به معنای احتیاط و دقت است و در اینجا به بدگمانی اشاره دارد. شخصی که بدگمان است، به طور مداوم به اتفاقات ناگوار در زندگی فکر می‌کند و از آنچه می‌تواند به او آسیب برساند، هراسان است. این نوع نگرش باعث می‌شود که او هر لحظه نگران بلایایی باشد که ممکن است ناگهان به سراغش بیاید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.