قوله تعالی: «وَ لَقَدْ خَلَقْنا فَوْقَکُمْ سَبْعَ طَرائِقَ» بیافریدیم زبر شما هفت طبق آسمان، «وَ ما کُنَّا عَنِ الْخَلْقِ غافِلِینَ» (۱۷) و از آفریده خویش هرگز ناآگاه نبوده‌ایم.
«وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً بِقَدَرٍ» و فرو فرستادیم از آسمان آبی باندازه حاجت خلق بدو، «فَأَسْکَنَّاهُ فِی الْأَرْضِ» آن را در زمین جای دادیم، «وَ إِنَّا عَلی ذَهابٍ بِهِ لَقادِرُونَ» (۱۸) و ما بر بردن آن آب تواناییم، «فَأَنْشَأْنا لَکُمْ بِهِ جَنَّاتٍ» بیافریدیم شما را بآن آب بهشتهایی، «مِنْ نَخِیلٍ وَ أَعْنابٍ» از خرما بنان و انگورها، «لَکُمْ فِیها فَواکِهُ کَثِیرَةٌ» شما را در آن میوه‌های فراوان، «وَ مِنْها تَأْکُلُونَ» (۱۹) و از آن میخورید.
«وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَیْناءَ» و بیافریدیم درختی که بیرون آید از سنگ کوه، آن کوه نیکو، «تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ» بیرون آید و با خود روغن میآرد، «وَ صِبْغٍ لِلْآکِلِینَ» (۲۰) و نان خواران را نان خورش میآرد.
«وَ إِنَّ لَکُمْ فِی الْأَنْعامِ لَعِبْرَةً» و شما را درین چهارپایان عبرتی است،، «نُسْقِیکُمْ مِمَّا فِی بُطُونِها» میآشامانیم شما را از آن شیر که در شکمهای ایشانست، «وَ لَکُمْ فِیها مَنافِعُ کَثِیرَةٌ» و شما را در آن سودها و بکار آمدهای فراوانست، «وَ مِنْها تَأْکُلُونَ» (۲۱) و از آن میخورید.
«عَلَیْها وَ عَلَی الْفُلْکِ تُحْمَلُونَ»
(۲۲) و شما را بر پشتهای ایشان و بر کشتیها بردارند.
«وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلی قَوْمِهِ» به پیغام فرستادیم نوح را بقوم او، «فَقالَ یا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ» تا گفت ای قوم اللَّه را پرستید، «ما لَکُمْ مِنْ إِلهٍ غَیْرُهُ» نیست شما را خدایی جز ازو، «أَ فَلا تَتَّقُونَ» (۲۳) به نپرهیزید از جز ازو «فَقالَ الْمَلَأُ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ» پیشوایان قوم او گفتند، «ما هذا إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ» نیست این مرد مگر مردمی چون شما، «یُرِیدُ أَنْ یَتَفَضَّلَ عَلَیْکُمْ» میخواهد که افزونی یابد بر شما، «وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَأَنْزَلَ مَلائِکَةً» و اگر اللَّه خواستی به پیغام از فرشتگان فرو فرستادی، «ما سَمِعْنا بِهذا» هرگز نشنیدیم این، «فِی آبائِنَا الْأَوَّلِینَ» (۲۴) در روزگار پدران پیشینیان ما.
«إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ بِهِ جِنَّةٌ» نیست این مگر مردی که در او دیوانگیست، «فَتَرَبَّصُوا بِهِ حَتَّی حِینٍ» (۲۵) درنک می‌دارید او را یک چندی.
«قالَ رَبِّ انْصُرْنِی بِما کَذَّبُونِ» (۲۶) گفت خداوند من یاری ده مرا بآنچه ایشان مرا دروغزن گرفتند.
«فَأَوْحَیْنا إِلَیْهِ» پیغام دادیم باو، «أَنِ اصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعْیُنِنا» که کشتی کن بر دیدار چشمهای ما، «وَ وَحْیِنا» و پیغام و فرمان ما، «فَإِذا جاءَ أَمْرُنا» چون فرمان ما آید، «وَ فارَ التَّنُّورُ» و از میان تنور تافته آب بر آید، «فَاسْلُکْ فِیها» درآور در آن کشتی، «مِنْ کُلٍّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ» از هر جفتی و از هر جنسی، جفت جفت، «وَ أَهْلَکَ» و کسان خویش را در آر، «إِلَّا مَنْ سَبَقَ عَلَیْهِ الْقَوْلُ مِنْهُمْ» مگر کسی که پیشی کرد برو سخن اللَّه ببدبختی، «وَ لا تُخاطِبْنِی فِی الَّذِینَ ظَلَمُوا» و با من سخن مگو در آن ستمکاران، «إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ» (۲۷) که ایشان کشتنی‌اند بآب.
«فَإِذَا اسْتَوَیْتَ أَنْتَ وَ مَنْ مَعَکَ عَلَی الْفُلْکِ» چون راست نشستی بر کشتی و آرام گرفتی تو و ایشان که با تواند، «فَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی نَجَّانا مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ» (۲۸) بگو ستایش نیکو آن خدای را که باز رهاند ما را ازین قوم ستمکاران.
«وَ قُلْ رَبِّ أَنْزِلْنِی مُنْزَلًا مُبارَکاً» و بگوی خداوند من فرود آر مرا فرود آوردنی با برکت، «وَ أَنْتَ خَیْرُ الْمُنْزِلِینَ» (۲۹) و تو بهتر فرود آورندگانی.
«إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ» درین قصه نوح نشانها و پندهای نیکوست.
«وَ إِنْ کُنَّا لَمُبْتَلِینَ» (۳۰) و نبودیم ما مگر آزمایندگان.
«ثُمَّ أَنْشَأْنا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْناً آخَرِینَ» (۳۱) آن گه بیافریدیم پس ایشان گروهی دیگر، «فَأَرْسَلْنا فِیهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ» به پیغام فرستادیم بایشان رسولی هم از ایشان، «أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَکُمْ مِنْ إِلهٍ غَیْرُهُ» ایشان را گفت اللَّه را پرستید نیست شما را خدایی جز زو، «أَ فَلا تَتَّقُونَ» (۳۲) به نپرهیزید از جز او.
«وَ قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ» روی شناسان قوم او گفتند، «الَّذِینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِلِقاءِ الْآخِرَةِ» ایشان که کافر شدند و دیدار رستاخیز را دروغ شمردند، «وَ أَتْرَفْناهُمْ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا» و درین جهان ایشان را در فراخی و نعمت داشتیم، «ما هذا إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ» نیست این مگر مردمی همچون شما، «یَأْکُلُ مِمَّا تَأْکُلُونَ مِنْهُ» میخورد از آنچه شما میخورید، «وَ یَشْرَبُ مِمَّا تَشْرَبُونَ» (۳۳) و می‌آشامد از آنچه شما میآشامید.
«وَ لَئِنْ أَطَعْتُمْ بَشَراً مِثْلَکُمْ» و اگر فرمان برید شما مردمی را همچون خود، «إِنَّکُمْ إِذاً لَخاسِرُونَ» (۳۴) شما آن گه براستی که زیان کارانید.
«أَ یَعِدُکُمْ» این مرد شما را وعده دهد، «أَنَّکُمْ إِذا مِتُّمْ وَ کُنْتُمْ تُراباً وَ عِظاماً» که شما آن گه که بمیرید و خاک گردید و استخوان، «أَنَّکُمْ مُخْرَجُونَ» (۳۵) شما بیرون آوردنی اید از زمین.
«هَیْهاتَ هَیْهاتَ» چون دور است و نابودنی چون دور است و نابودنی، «لِما تُوعَدُونَ» (۳۶) دوری این وعده راست که می‌دهد شما را.
«إِنْ هِیَ إِلَّا حَیاتُنَا الدُّنْیا» نیست این مگر زندگانی ما این جهانی، «نَمُوتُ وَ نَحْیا» هم ایدر میرییم و هم ایدر می‌میزیم، «وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثِینَ» (۳۷) و ما انگیختنی نیستیم.
«إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ افْتَری عَلَی اللَّهِ کَذِباً» نیست او مگر مردی که دروغ می‌سازد بر اللَّه از خویشتن، «وَ ما نَحْنُ لَهُ بِمُؤْمِنِینَ» (۳۸) و ما او را استوار دارندگان نیستیم، «قالَ رَبِّ انْصُرْنِی بِما کَذَّبُونِ» (۳۹) گفت خداوند من یاری ده مرا بآنچه مرا دروغزن گرفتند، «قالَ عَمَّا قَلِیلٍ لَیُصْبِحُنَّ نادِمِینَ» (۴۰) اللَّه گفت چند بیشتر، بدرنگی اندک‌تر از گفت خویش پشیمان شوند.
«فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَةُ بِالْحَقِّ» فرا گرفت ایشان را بانگ جبرئیل بداد، «فَجَعَلْناهُمْ غُثاءً» ایشان را چون خاشاک سر سبک کردیم، «فَبُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِینَ» (۴۱) دوری بادا گروه ستمکاران را و فرو تری.
«ثُمَّ أَنْشَأْنا مِنْ بَعْدِهِمْ قُرُوناً آخَرِینَ» (۴۲) پس آن گه باز بیافریدیم پس ایشان قرنهای دیگران.
«ما تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَها وَ ما یَسْتَأْخِرُونَ» (۴۳) هیچ گروه از هنگام خویش پیش نشد و نه با پس ماندند، «ثُمَّ أَرْسَلْنا رُسُلَنا تَتْرا» پس رسولان خویش را فرستادیم دمادم، «کُلَّ ما جاءَ أُمَّةً رَسُولُها کَذَّبُوهُ» هر گه که بگروهی رسول ما آمد دروغزن گرفتند او را، «فَأَتْبَعْنا بَعْضَهُمْ بَعْضاً» در پی یکدیگر پیوستیم پیغامبران خویش را، «وَ جَعَلْناهُمْ أَحادِیثَ» و دشمنان را سمری کردیم، «فَبُعْداً لِقَوْمٍ لا یُؤْمِنُونَ» (۴۴) دورتری بادا گروه ناگرویدگان را.
«ثُمَّ أَرْسَلْنا مُوسی وَ أَخاهُ هارُونَ» پس ایشان فرستادیم موسی را و برادر وی هارون، «بِآیاتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِینٍ» (۴۵) به پیغامها و نشانهای ما و حجّت آشکارا، «إِلی فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ» بفرعون و کسان او، «فَاسْتَکْبَرُوا وَ کانُوا قَوْماً عالِینَ» (۴۶) گردن کشیدند و قومی بودند در خویشتن بر افراشتگان.
«فَقالُوا أَ نُؤْمِنُ لِبَشَرَیْنِ مِثْلِنا» گفتند ما بگرویم دو مردم را همچون ما، «وَ قَوْمُهُما لَنا عابِدُونَ» (۴۷) و قوم ایشان هر دو ما را پرستگاران.
«فَکَذَّبُوهُما فَکانُوا مِنَ الْمُهْلَکِینَ» (۴۸) دروغزن گرفتند ایشان را هر دو، تا از هلاک کردگان گشتند.
«وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسَی الْکِتابَ» و موسی را نامه دادیم، «لَعَلَّهُمْ یَهْتَدُونَ» (۴۹) تا او و قوم او بآن راه برند، «وَ جَعَلْنَا ابْنَ مَرْیَمَ وَ أُمَّهُ آیَةً» و پسر مریم را و مادر او را شگفت جهان کردیم، «وَ آوَیْناهُما» و باز آوردیم ایشان را «إِلی رَبْوَةٍ» بر بالایی «ذاتِ قَرارٍ وَ مَعِینٍ» (۵۰) آرامگاه و آب روان.
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بیان آیات الهی و داستان‌های انبیاء می‌پردازد. ابتدا اشاره می‌شود که خداوند آسمان‌ها و زمین را آفرید و از آسمان آب نازل کرد تا برکاتش را به بشر عطا کند. سپس به داستان حضرت نوح اشاره می‌کند که به قوم خود گفتند خداوند را پرستش کنند، اما آنها او را مورد تمسخر قرار دادند و از او تبعیت نکردند. نوح دعا کرد که خداوند او را در برابر کافران یاری کند.
آنگاه خداوند به نوح وحی کرد که کشتی بسازد و وقتی عذاب الهی نازل شد، او و پیروانش نجات یافتند. دیگران غرق شدند و در نتیجه قوم نوح از بین رفت. پس از آن، خداوند پیامبرانی دیگر را فرستاد که برای قوم‌های خود رسالت آوردند، اما به دلیل کفر و انکار، بسیاری از آنها نابود شدند.
سپس به داستان حضرت موسی و برادرش هارون اشاره می‌شود که برای فرعون فرستاده شدند، اما او نیز به آنها ایمان نیاورد و در نتیجه دچار عذاب الهی شد. در نهایت، خداوند به مریم و پسرش عیسی آیات بزرگی عطا کرد و آنها را نجات داد. این داستان‌ها به عنوان نشانه‌هایی از قدرت و حکمت خداوند بیان شده است و تأکید بر ایمان به او دارد.
هوش مصنوعی: خداوند در این آیه به خلقت هفت آسمان که بر فراز ماست اشاره می‌کند و بیان می‌کند که هیچ‌گاه از کارها و آفرینش خود غافل نبوده است.
هوش مصنوعی: ما از آسمان آبی به اندازه نیاز مخلوقات نازل کردیم و آن را در زمین جای دادیم. و ما قادر به بردن آن آب هستیم. به وسیله این آب برای شما باغ‌هایی به وجود آوردیم، که شامل درختان خرما و انگور است. در این باغ‌ها میوه‌های فراوانی برای شما هست که از آن میخورید.
هوش مصنوعی: درختی را آفریدیم که از کوه طور سینا می‌روید، این کوه زیبا، و این درخت روغن تولید می‌کند و خوراکی برای آنهایی که می‌خورند فراهم می‌سازد.
هوش مصنوعی: در چهارپایان برای شما عبرتی وجود دارد. ما شما را از شیرهایی که در شکم این حیوانات است سیراب می‌کنیم و در این چهارپایان سودها و فایده‌های فراوانی برای شما وجود دارد و از آنها غذا میخورید.
هوش مصنوعی: «شما بر آنها و بر کشتیها حمل می‌شوید.»
هوش مصنوعی: شما را سوار بر پشتهای آنان و بر روی کشتیها می‌کنند.
هوش مصنوعی: ما نوح را به سوی قومش فرستادیم و او به آنها گفت: «ای قوم، خداوند را بندگی کنید، شما را خدایی جز او نیست.» سپس از آنها خواست تا از غیر او پرهیز کنند. اما سربرآوران کافر قومش گفتند: «این مرد، جز یک انسان مثل شما نیست. او میخواهد بر شما برتری یابد. اگر خداوند می‌خواست، فرشتگانی را به پیامبری فرستاده بود.» آنها همچنین به این موضوع اشاره کردند که هرگز در میان نیاکان خود چیزی شبیه به این نشنیده بودند.
هوش مصنوعی: او فقط مردی است که دیوانگی به او راه یافته است، پس مدتی صبر کنید و منتظر بمانید.
هوش مصنوعی: گفت: پروردگارا، مرا در برابر کسانی که به من دروغ می‌گویند، یاری کن.
هوش مصنوعی: به او پیام دادیم که کشتی را به دستور ما بساز. هنگامی که فرمان ما نزدیک شود و آب از تنور جوش بزند، داخل کشتی بیاور از هر جفتی، یعنی دو تا دو تا. همچنین خانواده‌ات را به کشتی ببر، مگر کسانی که به خاطر سخن ما از رحمت دور شده‌اند. و درباره ستمکاران با من صحبت نکن، چون آنها همگی غرق خواهند شد.
هوش مصنوعی: زمانی که تو و همراهانت بر روی کشتی نشسته و آرام گرفتید، بگویید: "ستایش مخصوص خداوند است که ما را از دست این قوم ستمگر نجات داد."
هوش مصنوعی: و بگو: «پروردگارا، مرا به مکانی با برکت فرود آور» و تو بهترین کسی هستی که فرود می‌آوری.
هوش مصنوعی: در این داستان نوح نشانه‌ها و آموزه‌های خوبی وجود دارد.
هوش مصنوعی: «و ما تنها آزمایش‌شوندگان بودیم.»
هوش مصنوعی: سپس بعد از آنها، گروه دیگری به وجود آوردیم و در میان آنها پیامبری از خودشان فرستادیم که به آنها گفت: «خداوند را عبادت کنید و غیر از او خدایی برای شما نیست. آیا پرهیز نخواهید کرد؟»
هوش مصنوعی: جمعی از قوم او گفتند: کسانی که به خداوند کافر شدند و ملاقات با روز قیامت را دروغ دانستند، ما در این دنیا به آنها نعمت‌ها و فراوانی داده‌ایم. این مردی که پیش شما است، تنها بشر است مانند شما. او هم از چیزهایی که شما میخورید، میخورد و از چیزهایی که شما می‌نوشید، می‌نوشد.
هوش مصنوعی: «و اگر به انسان‌هایی مانند خودتان اطاعت کنید، مسلماً در این صورت ضرر خواهید کرد.»
هوش مصنوعی: آیا این مرد به شما وعده می‌دهد که وقتی بمیرند و تبدیل به خاک و استخوان شوند، دوباره از زمین بیرون آورده خواهند شد؟
هوش مصنوعی: عبارت «هَیْهاتَ هَیْهاتَ» به معنای دوری و غیرقابل دستیابی است و به نوعی به عدم امکان‌پذیری چیزی اشاره دارد. به دنبال آن بیان می‌شود که وعده‌ای که به شما داده می‌شود، واقعاً دور از دسترس و واقعی نیست. در واقع، این عبارت نشان‌دهنده فاصله و جدایی از آنچه وعده داده شده است، می‌باشد.
هوش مصنوعی: زندگی ما فقط همین زندگی دنیوی است. ما تنها در این دنیا می‌میریم و زندگی می‌کنیم و هیچ گونه برانگیختگی یا زندگی پس از مرگ برای ما وجود ندارد.
هوش مصنوعی: او تنها مردی است که به خدا دروغ می‌بندد و ما به او ایمان نخواهیم آورد. او گفت: خدایا، مرا در برابر آنچه که به من دروغ بسته‌اند، یاری کن. خداوند پاسخ داد که به زودی آنها پشیمان خواهند شد.
هوش مصنوعی: پس صدای جبرئیل آنان را فرا گرفت و به مانند خاشاک سبک شدند، و دور باد گروه ستمگران و زبون.
هوش مصنوعی: سپس بعد از آن، نسل‌های دیگری را به وجود آوردیم.
هوش مصنوعی: هیچ قومی نمی‌تواند زمان خود را جلو بیندازد و نه عقب بیفتد. سپس ما رسولان خود را یکی پس از دیگری فرستادیم. هر بار که به قومی رسولی آمد، آنها او را دروغگو دانستند. بنابراین، ما بعضی از آنها را به دنبال برخی دیگر فرستادیم و دشمنان را به داستان‌هایی مبدل کردیم. پس بر قوم‌هایی که ایمان نمی‌آورند، دوری باد.
هوش مصنوعی: سپس ما موسی و برادرش هارون را به سوی فرعون و پیروانش فرستادیم با نشانه‌ها و دلایل آشکار. اما آنها تفاخر کردند و قومی متکبر بودند.
هوش مصنوعی: گفتند آیا ما به دو انسانی مانند خودمان ایمان بیاوریم، در حالی که قوم آنها پرستندگان ما هستند؟
هوش مصنوعی: آنها به هر دو نفر دروغ گفتند و بنابراین از گروه نابودشده‌ها شدند.
هوش مصنوعی: ما به موسی کتابی دادیم تا او و قومش هدایت یابند، و همچنین عیسی ابن مریم و مادرش را نشانهای برای مردم قرار دادیم و آنها را به یک مکان بالا و آرام با منبع آب بازگرداندیم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.