مرا ازین تن رنجور و دیده بی خواب
جهان چو پر غرابست و دل چو پر ذباب
ز بهر تیرگی شب مرا رفیق چراغ
ز بهر روشنی دل مرا ندیم کتاب
رخم چو روی سطرلاب زرد و پوست بر او
ز زخم ناخن چون عنکبوت اسطرلاب
دو دیده همچو دو ثقبه گشاده ام شب و روز
ولیک بی خبر از آفتاب و از مهتاب
حسام را که زند غم کنم ز روی سپر
سؤال را که کند دل دهم به اشک جواب
چو چوب عنابم چین برگرفته روی همه
گرفته اشکم در دیده گونه عناب
مرا ز سر زدگی کز فلک شدم در دل
به جز مدیح ملک فکرتی نماند صواب
خدایگان جهان پادشاه هفت اقلیم
سر ملوک زمین مالک قلوب و رقاب
ابوالمظفر سلطان عالم ابراهیم
که خسروان را درگاه او بود محراب
چو سوی کعبه ملوک جهان بپیوستند
به سوی درگه عالی او مجی و ذهاب
ظهیر دولت و ملک و نصیر دولت و دین
به راستی و سزا بودش از خلیفه خطاب
مفاخر ملکان زمانه از لقب است
بدوست باز همیشه مفاخر القاب
روا بود که فزاید جهان بدو رامش
سزا بود که نماید فلک بدو اعجاب
خدایگانا از مدح و خدمت تو همی
همه سعادت محض آمده جلالت ناب
ز رأی تست فروغ و مضای آتش و آب
ز طبع تست صفا و ثبات باد و تراب
حقیر باشد با همت تو چرخ و جهان
بخیل باشد باد و کف تو بحر و سحاب
به بزمگاه تو شاهان و خسروان خدام
به رزمگاه تو خانان و ایلکان حجاب
نهیب خنجر بران تو عدوی تو را
ببست بر دل و بردیده راه شادی و خواب
ز مهر و کین تو چرخ و فلک دو گوهر ساخت
که هر دو مایه عمران شدند و اصل خراب
بجست ذره زین و چکید قطره زان
شد این فروزان آتش شد آن گوارا آب
کمیتت اندر تک گنبدیست اندر دور
حسامت اندر زخم آتشی است اندر تاب
چه مرکبان را بر هم زند طراد نبرد
چه سرکشان را درهم کند طعان و ضراب
زمین و کوه بپوشد ز خون تازه لباس
سپهر و مهر ببندد ز گرد تیره نقاب
دل مبارز گیرد ز تیر و نیزه غذا
سر مخالف یابد ز تیغ و گرز و شراب
به میغ ظلمت رزمت ز قبضه وز زره
جهد ز خنجر برق ورود ز تیر شهاب
تو را که یارد دیدن به گاه رزم دلیر
که نیزه داری در چنگ و تیر در پرتاب
نیافت یارد از هیبت تو خاک درنگ
نکرد یارد با حمله تو چرخ شتاب
ز زخم خنجر و از گرد موکب تو شود
زمین چو چشم همای و هوا چو پر غراب
از آن فروزی آتش همی به رزم اندر
که کرد خواهی دلها به تیغ تیز کباب
ز نوک رمح تو کندی گرفت چنگ هژبر
ز سم رخش تو کندی نمود پر عقاب
همیشه تا فلک اندر سه وقت هر سالی
شود به گشت رحا و حمایل و دولاب
چو چرخ گردان بر تارک اعادی گرد
چو مهر تابان بر طلعت موالی تاب
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف احساسات عمیق و درونی شاعر میپردازد. او از رنج و ناراحتیهای جسمی و روحی خود سخن میگوید و به تاریکی و بیخبری زندگیاش اشاره میکند. شاعر به دنبال روشنی و آرامش است و نور چراغ و کتاب را به عنوان همدمان خود انتخاب میکند.
در ادامه، شاعر به توصیف شخصیت و عظمت سلطان ابراهیم، که حاکم جهان و مرجع ملوک است، میپردازد. او ستایشی از قدرت و شکوه این پادشاه میکند و به نظام سیاسی و اجتماعی زمانهاش اشاره دارد.
شاعر در نهایت به نیروی نظامی و شجاعت پادشاه میپردازد و توصیفاتی از رزم و غلبه او بر دشمنانش ارائه میدهد. شعر به طور کلی تأکید بر عظمت و شکوه پادشاه و جستجوی آرامش در میان سختیهای زندگی دارد.
هوش مصنوعی: من از این بدنی که رنجور است و چشمانم که بیخوابند، خستهام. دنیا همچون پر از کلاغ است و دل من همچون پر از مگس.
هوش مصنوعی: برای دوری از تاریکی شب، چراغی دارم که همراهم باشد و برای روشن کردن دل، کتابی دارم که دوست من است.
هوش مصنوعی: چهرهام مانند سطرلاب زرد است و پوست روی آن زخمی شده که همچون زخمهای ناشی از ناخن عنکبوت به نظر میرسد.
هوش مصنوعی: دو چشم خود را مانند دو پنجره باز کردهام شب و روز، اما از تابش خورشید و ماه هیچ خبری ندارم.
هوش مصنوعی: اگر حسام به من آسیب برساند، از روی سپر میپرسم که چه کسی دل مرا به اشکهایش پاسخ میدهد؟
هوش مصنوعی: من مانند درخت عناب هستم که برگهایش را چیندار بر افراشته و اشکم مانند دانههای عناب بر گونههایش میریزد.
هوش مصنوعی: به خاطر نداشتن هرگونه تفکر صحیح و درست، تنها چیزی که در دل من باقیمانده، ستایش پادشاهی ذهنم است که از بیحوصلگی و بیفکری من ناشی شده است.
هوش مصنوعی: خدای بزرگ و فرمانروای جهانی، پادشاه هفت سرزمین، ولی نعمت مَلکها و صاحب دلها و گردنها.
هوش مصنوعی: ابوالمظفر، سلطان بزرگ و عالم ابراهیم، که درگاهش محل توجه و احترام شاهان و بزرگان است.
هوش مصنوعی: زمانی که پادشاهان جهان به سمت کعبه روی آوردند، به سوی درگاه باعظمت او حرکت کردند.
هوش مصنوعی: دوست و حامی واقعی دولت و مملکت، و مدافع دین و حکومت، به راستی و عدالت از سوی خلیفه خطاب شده است.
هوش مصنوعی: عظمت و افتخار پادشاهان در تاریخ به صفات و عناوینی است که به آنها تعلق دارد و همیشه این عناوین باعث افتخار آنها میشود.
هوش مصنوعی: دنیای زیبا و دلپذیری که او به وجود آورده، شایسته است که روزگار و آسمان به او احترام بگذارند و به او شگفتزده شوند.
هوش مصنوعی: پروردگارا، از ستایش و خدمت به تو، همه خوشبختیهای حقیقی ناشی میشود و عظمت تو خالص و بینظیر است.
هوش مصنوعی: از نظر تو، نور و نیروی آتش و آب وجود دارد. از خُلق و خوی تو، پاکی و ثبات باد و خاک ناشی میشود.
هوش مصنوعی: قدرت و تلاش تو چنان است که خود زمین و آسمان در برابر تو حقیر و ناچیز به نظر میآیند. در واقع، اگر تو بخواهی، همه چیز در خدمت توست و هیچ چیز نمیتواند مانع تو شود.
هوش مصنوعی: در میهمانی و جشنهای تو، شاهان و فرمانروایان به خدمت تو هستند و در میدانهای جنگ، سرداران و ایلها در نگهبانی تو ایستادهاند.
هوش مصنوعی: نغمهی تیز و بران خنجرت باعث شده که دشمنانت نتوانند به آرامش و خواب بیفتند و در دلشان ترس و وحشت حاکم شده است.
هوش مصنوعی: چرخ و فلک، به خاطر عشق و دشمنی تو، دو سنگ قیمتی ساخت که هر دو باعث رونق و آبادانی شدند و در عین حال، بنای ویرانی را نیز به همراه دارند.
هوش مصنوعی: ذرهای از زین جست و قطرهای از آن چکید؛ یکی آتشین و درخشان شد و دیگری به آبی خوشمزه تبدیل گردید.
هوش مصنوعی: قدرت و شخصیتی که داری، در فضایی بینظیر متجلی است. در دورانی که حسادتهای آتشین اطراف تو وجود دارد، زخمی از درد نیز بر دوش میکشی.
هوش مصنوعی: چه چیزهایی میتوانند جنگجویان را با هم درگیر کنند یا کسانی را که سرکش هستند، به هم بریزند و به چالش بکشند؟
هوش مصنوعی: زمین و کوهها با خون تازه پوشیده میشوند و آسمان به خاطر غبار تیره، خود را میپوشاند و مانند یک حجاب میگیرد.
هوش مصنوعی: دل جنگجو از تیر و نیزه قوت میگیرد و از شمشیر و گرز و شراب، خوراک دشمن را به دست میآورد.
هوش مصنوعی: در دل شب تاریک، به نبرد خود بپرداز و با قدرت خود از چنگ دشمن رها شو. با تلاش و همت خود، به مقابله با مشکلات بپرداز و با نیرنگ دشمنان، همچون نیرویی درخشان و پرتلاش، مقاومت کن.
هوش مصنوعی: تو را در میدان جنگ میبینم که با دلیرانهترین حالت، نیزهات را در دست داری و تیر را به سمت دشمن پرتاب میکنی.
هوش مصنوعی: کسی نمیتواند با شکوه و جلال تو درنگ کند و زمین تحمل هیبت تو را ندارد، حتی آسمان هم از شدت بار تو بیتابی میکند و با سرعت حرکت میکند.
هوش مصنوعی: زخم خنجر و آسیبهایی که از هیبت و عظمت تو به زمین وارد میشود، باعث میشود که زمین مانند چشمی زیبا و آسمان مانند پر پرندهای سیاه به نظر برسد.
هوش مصنوعی: این بیت به شور و هیجان جنگ و نبرد اشاره دارد. شاعر بیان میکند که آتش شجاعت و قدرت در دلها شعلهور است و با تیغ تیز، دلها را مثل کباب آماده کرده و به میدان نبرد میآورد. این تصویر، نشاندهنده نیرویی است که در جنگ به کار گرفته میشود و از آن برای تحت تأثیر قرار دادن دشمنان استفاده میشود.
هوش مصنوعی: تیز و نازک بودن نیزهات باعث شد که هژبر (شیر یا درندهای دیگر) به دام بیفتد و از سم اسب تو، پر عقاب به زمین افتاد.
هوش مصنوعی: در هر سال سه زمان خاص وجود دارد که دائماً در آسمان و زمین تغییرات و تحولات طبیعی به وقوع میپیوندد.
هوش مصنوعی: همانطور که خورشید در آسمان بر روی سر دشمنان میدرخشد، چرخ زمان نیز بر سر حمایتکنندگان و خوبان میچرخد و آنها را مانند ستارهای روشن میسازد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چو سیر گشت سر نرگس غنوده ز خواب
گل کبود فرو خفت زیر پرده آب
چو سرخ گل بسر اندر کشید سبز ردا
نمود باغ بدان شمعهای خویش اعجاب
ز لاله باغ پر از شمع بر فروخته بود
[...]
بفرخی و سعادت بخواه جام شراب
که باز باغ برید از پرند سبز ثیاب
ز رنگ میغ و ز برگ شکوفه پنداری
زمین حواصل پوشید و آسمان سنجاب
بشاخ سوسن نازک قریب شد قمری
[...]
شده است بلبل داود و شاخ گل محراب
فکنده فاخته بر رود و ساخته مضراب؟
یکی سرود سراینده از ستاک سمن
یکی زبور روایت کننده از محراب
نگر که پردر گردید آبگیر بدانکه
[...]
گهی چو مرد پریسای گونه گونه صور
همی نماید زیر نگینه لبلاب
چو باغ گشت خراب از خزان نماندش آب
نماند آب مرآنجای را که گشت خراب
چو شد رحایی کافور سوده بیخت فلک
گر آب ریخت کجا داشت گردش دولاب
دو چشم روشن بگشاد نرگس از شرمش
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.