بخش ۲۸ - اخراج کردن جسرت رام را و روان شدن رام و سیتا و لچمن به صحرای چترکوت
سحر چون ماند بر سر شاه چین تاج
ز بند آسمان شد ماه اخراج
مه برج شرف رام جوان بخت
ولیعهد خدیو آسمان تخت
به شادی جلوس آمد به درگاه
نیامد از شبستان چون برون شاه
ز بس دیر انتظارش در حرم رفت
به پای سر نه، از سعیِ قدم رفت
زمین بوسید و زانو زد؛ ادب کرد
به خاک افتادنش دید و عجب کرد
پدر از شرم رویش پشت پا دید
ز بیم وعده حالش را نپرسید
و لیکن مادر برت آن زمان گفت
همان حرفی که نتوان گفتن، آن گفت
که از جسرت دو وعده داشتم پیش
کنون بهر وفای وعدهٔ خویش
به فرق برت باید دادنش تاج
ترا تا چارده سال است اخراج
ز بخت بد چو رام آن نقشِ کج دید
درون بگریست، بیرون زهر خندید
در آن شادی یکایک شد غم اندود
خسوفی بود گویی غیر معهود
پدر را داد دل گفتا میندیش
ترا دانم مجازی خالق خویش
نکو کردی وفای عهد خود یاد
به صد جانم فدای عهد تو باد
بجویم از رضای تو سعادت
اطاعت دانم از طاعت زیادت
اگر رخصت دهی رخصت ز مادر
بگیرم ورنه فرمان تو بر سر
بسایم سر برین خاک کفت پای
شتابم سوی صحرا از همین جای
به فرمانش به پای مادر افتاد
گه رخصت شدن مردانه دل داد
که از من نیست شه را بر دل آزار
وفای عهد آورد ش بدین کار
تو از درد فراقم بر مکش آه
مکن زین طعنه، آزارِ دل شاه
اگر عمرست بعد از چارده سال
ز پابوس تو یابم تاج و اقبال
ز هجر من دلت تا چند باشد؟
برت چون من ترا فرزند باشد
نهان پرسید زان بیدل همانجا
که حیران مانده ام در کار سیتا
که همره بردنش نبود ز ناموس
به ماتم جان دهد بی من ز افسوس
چو می دانست عشق آن دو دلبند
یقین تر گشت استحکامِ پیوند
جوابش داد گفت : ای ناز پرورد
همی خوانند زن را سایۀ مرد
همان بهتر که همراه ت بود یار
پی دفع ملال آید ترا کار
ز دلسوزی برادر نیز همراه
شریک روز بد شد خواه نا خواه
چو ساز نامرادی ها بیاراست
ز مادر یافت رخصت از پدر خواست
ز پا بوسش مراد جان برآورد
گلیم فقر را دیبای خود کرد
رضا را خاک رو مالید بر رو
چو سنّاسی به سر ژولیده گیسو
جبین چون سود بر خاک کف پا
شد آیینه ز خاکستر مصفّا
ز خاکستر گلش می گشت شاداب
چو صاف از بید گردن بادهٔ ناب
ز خاکستر رخ سیراب بنهفت
به گل خورشید عالمتاب به نهفت
ازآن غیرت که خور شدچون گل اندود
به جای دست صندل جمله تن سود
و زآنجا شد روان سوی بیابان
بر آن غربت در و دیوار گریان
ز تاثیرغمش می گشت خوناب
دل مرغ هوا و ماهی آب
در آن دم کیکیی را گفت جسرت
مبارک باد بر برت تو دولت
مرا بگذار تا همراه فرزند
به صحرا خوش زنم با وی دمی چند
یقین دانم که خواهم مرد بی او
که نتوان زیست در هجر چنان رو
ببخشا ورنه ای پر کار دشمن
گرفتی خون من نا حق به گردن
فسونگر زن، به ابلیسی به یک دم
برون کرد از ارم حوا و آدم
چو رام آن درد دل کرد از پدر گوش
ز دردش محنت خود شد فراموش
تسلیِ پدر کرد و روان شد
برون از شهر، چون از جسم جان شد
هر آن گنجی که بودش در خزانه
به محتاجان کرم کرد آن یگانه
جوانمردانه، در ره رامِ آزاد
حشم را هم به هر کس خواست می داد
از آن بخشید گنج خود تمامی
که سازد توشۀ ره نیکنامی
تمامی شهر از سر ساخته پا
به همراهش گرفته ره به صحرا
همی گفتند با خود راز دل خون
که ما ترک وطن کردیم اکنون
به ویرانی قسم خوردیم بر دیر
که نتوان ماند از هر جا رود خیر
دلاسا داده می گفت آن یگانه
که بر گردید اکنون سوی خانه
به منّت نیز می گفت آن سرافراز
ز همراهش نمی آمد کسی با ز
چو عاجز شد سلیمان زان صفت مور
به شب بگریخت زانها کرده پی گور
سحر چون رام را مردم ندیدند
به حسرت آه سرد از دل کشیدند
ضرورت باز سوی شهر رفتند
جگر پر خون و دل پر زهر رفتند
به صحرا رام و سیتا و برادر
روان حیران تراز عاصی به محشر
نه در تن طاقت و ن ی در دل آرام
همی کردند الفت با دد و دام
گهی از هجر مادر زار می رفت
گه از درد پدر خونبار می رفت
به ویرانی دلش خو کرد چون گنج
همایی استخوانی گشته از رنج
ز شهر و کوه و دشت، آزاد بگذشت
ز آب گنگ، همچون باد بگذشت
صنم آنجا ز رام خیر نیت
اجازت خواست بهر غسل طاعت
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، سحرگاه، شاه چین تاجی بر سر دارد و ماه را از بند آسمان آزاد میکند. مهبرج، که نمایانگر جوانی و خوشبختی است، ولیعهد آسمان است. در این روز شاد، شاه به درگاه میآید اما از شبستان بیرون نمیآید. مادرش از او میخواهد که تاج را به او بدهند، و او میگوید که تا چهارده سال دیگر در این مقام خواهد بود. پدر در برابر او شرمنده و دلشکسته است و مادر در این وضعیت، به او میگوید که نباید از درد جدایی شکایت کند و باید به وعدهاش وفا کند.
شخصی دیگر، که به دلسوزی برادر تعبیر میشود، میگوید که بهتر است با همسرش همراه باشد. این برادر همه چیز را در راستای خوشبختی فرزندش میسازد. در پایان، شخصیتها از درد جدایی و غمهای زندگی صحبت میکنند و به سوی صحرا میروند.
این شعر درباره وفای به عهد، عشق، جدایی و غمهای ناشی از آن است و توصیفاتی از زندگی و احساسات عمیق انسانی را در بر دارد.
هوش مصنوعی: صبح که بر سر پادشاه چین ایستاد، تاج او به دست آسمان رها شد و ماه از جایگاه خود بیرون آمد.
هوش مصنوعی: ماه در اوج خود به مانند یک برج درخشان دیده میشود و جوانی که بخت خوبی دارد، ولیعهد خدایی است که بر تخت آسمان نشسته است.
هوش مصنوعی: او به شادابی و خوشحالی به جایگاه نشسته، اما به درگاه نرفته است، چون از شبستان که خارج میشود، شاه است.
هوش مصنوعی: به خاطر این که خیلی دیر منتظر او بود، به جای اینکه به پای خود برود، به کمک سرش بر روی زمین حرکت کرد و رفت.
هوش مصنوعی: او به زمین تعظیم کرد و زانو زد؛ وقتی که دید به زمین افتاده، متعجب شد.
هوش مصنوعی: پدر به خاطر شرم و خجالت از روی پسر، به او پشت کرد و به دلیل ترس از وعدهای که داده بود، حال او را نپرسید.
هوش مصنوعی: اما مادر تو در آن زمان همان چیزی را گفت که نمیتوان بیان کرد، او به آن اشاره کرد.
هوش مصنوعی: به خاطر شجاعت و دلیریای که داشتم، پیش از این دو وعده داده بودم تا به آنها عمل کنم و به وفای آنها بپردازم.
هوش مصنوعی: بر سر تو باید تاجی قرار دهیم، زیرا تا چهاردهمین سال عمرت از زندگی به دور بودهای.
هوش مصنوعی: زمانی که به خاطر بخت بد، آن تصویر نادرست را در دلش مشاهده کرد، در درون به شدت گریه کرد اما در بیرون با زهرخندی به اوضاع واکنش نشان داد.
هوش مصنوعی: در آن شادی، همه چیز غمگین شده بود و انگار که این حالت غیرقابل انتظار بود، مانند یک کسوف.
هوش مصنوعی: پدر را دلش گفت که نگران نباش، من میدانم که تو فقط یک آفریدهی موقتی هستی و خالق واقعی من، چیز دیگری است.
هوش مصنوعی: تو به خوبی به وعده و پیمانت وفا کردی، هرچند که جانم فدای این عهد و پیمان تو باشد.
هوش مصنوعی: من در پی آن هستم که از رضایت تو سعادت را جستجو کنم و میدانم که اطاعت کردن از تو، موجب افزایش خوشبختی میشود.
هوش مصنوعی: اگر اجازه بدهی، از مادر اجازه میگیرم، وگرنه من به فرمان تو عمل میکنم.
هوش مصنوعی: سرم را بر این خاک میگذارم و پاهایم را به سمت صحرا میبرم، از همین نقطه.
هوش مصنوعی: او به خاطر دستوری که دریافت کرده بود، به پای مادرش افتاد و در آن لحظه به صورت شجاعانه عشق و علاقهاش را ابراز کرد.
هوش مصنوعی: او که وفای عهد و ارتباط عمیق قلبی ندارد، نباید از من انتظار داشته باشد که بر او رحمی کنم یا به او محبت بورزم.
هوش مصنوعی: تو به خاطر دوری من آه و ناله نکن، زیرا این طعنهها فقط دل مرا بیشتر میآزارد.
هوش مصنوعی: اگر بعد از چهارده سال خدمت و ارادت به تو، به من شانس و موفقیت برسد، برایم بسیار ارزشمند خواهد بود.
هوش مصنوعی: به خاطر جدایی من، دل تو تا کی باید ناراحت باشد؟ آیا فرزندت نمیتواند مثل من برایت عزیز باشد؟
هوش مصنوعی: در جایی که از حیرت دچار سردرگمی شدهام، شخصی از من پرسید که آن بیدل کجاست.
هوش مصنوعی: کسی که همراه او نبوده، به خاطر علاقهاش به او، از غم جدایی جان میدهد.
هوش مصنوعی: زمانی که عشق آن دو معشوق را میدانست، ارتباط و پیوندشان محکمتر شد.
هوش مصنوعی: او پاسخ داد و گفت: ای کسی که مورد محبت و نوازش قرار گرفتی، آنها زن را سایه مرد مینامند.
هوش مصنوعی: بهتر است که دوستت همیشه کنارت باشد، چون او میتواند به تو کمک کند تا غم و اندوه را دور کنی.
هوش مصنوعی: به خاطر دلسوزی برادر، حتی همراه و شریک روزهای سخت نیز دچار مشکل و بدبختی شد.
هوش مصنوعی: وقتی که نامرادیها را سامان داد، از مادر اجازه گرفت و از پدر خواست.
هوش مصنوعی: از پا بوسیدن او باعث شد که آرزوهایم به حقیقت بپیوندند و غم فقر را با ثروت و زیبایی خود پوشاندم.
هوش مصنوعی: رضا به خاک افتاد و صورتش را زمین مالید، مانند عارفی که با موهای درهم و آشفته به عبادت مشغول است.
هوش مصنوعی: وقتی پیشانی مانند سوده بر زمین میافتد، آینهای از خاکستر پاک و روشنی به وجود میآید.
هوش مصنوعی: از خاکستر گل، زیبایی و طراوتی میروشید، مثل اینکه از بید صاف و راست، نوشیدنی خالص و ناب مینوشید.
هوش مصنوعی: از خاکستر صورت، به سوی گلهایی که تحت تابش خورشید روشن و درخشان قرار دارند، راهی پیدا کن.
هوش مصنوعی: به خاطر غیرت و افتخار، همانند گلی که با عطر و لطافت خود دلها را تسخیر میکند، تمام وجود خود را فدای آرامش و زیبایی میکند.
هوش مصنوعی: او از آنجا روانه شد به سمت بیابان، در حالی که بر آن دیوار و در غربت، گریان بود.
هوش مصنوعی: از تاثیر غم او، دل پر از درد و رنج میشود؛ مانند اینکه پرنده در آسمان و ماهی در آب گرفتار میآیند.
هوش مصنوعی: در آن لحظه، کسی به کیک گفت: "تبریک میگویم بر تو و بر خوشبختیات."
هوش مصنوعی: اجازه بدهید تا با فرزندم به دشت بروم و لحظاتی خوش با او سپری کنم.
هوش مصنوعی: مطمئن هستم که بدون او میمیرم، چون نمیتوانم در دوریاش زندگی کنم.
هوش مصنوعی: ببخش اگرنه، ای کسی که مشغول کارهای دشوار هستی، بر دوش تو ناحق خون من است.
هوش مصنوعی: زنی جادوگر با ترفندهایش به سرعت حوا و آدم را از بهشت بیرون راند.
هوش مصنوعی: وقتی که او با دلش درد و دردی را مطرح کرد، گوشش به خاطر آن درد، رنجهای خودش را فراموش کرد.
هوش مصنوعی: پدر را آرامش بخشید و از شهر خارج شد، مانند این که جان از بدن جدا شده است.
هوش مصنوعی: هر گنجی که در خزانه بود، تنها کسی که آن را به نیازمندان بخشید، همان فرد بینظیر است.
هوش مصنوعی: شجاعانه، در مسیر آرامش و آزادی، او حتی اسبهایش را به هر کسی که میخواست میبخشید.
هوش مصنوعی: او تمام ثروت خود را بخشید، زیرا میخواست برای خود نام نیک و شایستهای بسازد.
هوش مصنوعی: تمامی مردم شهر تصمیم گرفتهاند که با هم به سمت بیابان بروند و از زندگی روزمره فاصله بگیرند.
هوش مصنوعی: آنها در دل خود میگفتند که ما که وطن را ترک کردهایم، احساس ناراحتی و درد داریم.
هوش مصنوعی: ما به تخریب این معبد قسم خوردهایم، زیرا نمیتوان در جایی که نیکی نیست، ماندگار شد.
هوش مصنوعی: ای دل، آن یگانه که زمانی به سوی خانه بازمیگردد، اکنون در حال گفتوگو و آرامش است.
هوش مصنوعی: او با افتخار به من میگفت که هیچکس از همراهانش با او نیامده است.
هوش مصنوعی: وقتی سلیمان از ویژگیهای مور عاجز و ناتوان شد، در شب به سمت لانهاش فرار کرد و به زندگی زیرزمینی خود پناه برد.
هوش مصنوعی: به صبح که زمان آرامش و زیبایی است، مردم متوجه نشدند که فرصتی طلایی در حال از دست رفتن است و از ناراحتی، آه بلندی کشیدند.
هوش مصنوعی: به ناچار به سوی شهر بازگشتند، با دلهایی پر از نگرانی و جراحتهای عمیق.
هوش مصنوعی: در دشت، رام، سیتا و برادر حیران و پریشان به مانند افرادی نافرمان در روز قیامت، در حال حرکت هستند.
هوش مصنوعی: نه در جسمش نیرو و ظرفیت وجود داشت و نه در دلش آرامش مییافت. در حالی که با عناصر وحشتناک و خطرناک زندگی، انس و الفتی برقرار میکرد.
هوش مصنوعی: گاهی به خاطر دوری از مادر آشفته و غمگین میشد و گاهی نیز به خاطر درد و رنج پدر، با قلبی آکنده از اندوه میرفت.
هوش مصنوعی: دلش به ویرانی عادت کرده و حالا مانند گنجی که استخوانش از رنج پُر شده، احساس تنهایی و زجر میکند.
هوش مصنوعی: از میان شهرها، کوهها و دشتها به راحتی عبور کرد، مانند این که از آب گنگ میگذرد، مثل باد به سرعت گذشت.
هوش مصنوعی: عشق به محبوب در آنجا به نرمی خواست تا برای انجام عبادت و پاکسازی خود اجازه بگیرد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.