گنجور » خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » ذرات گردنده [۷۳-۵۷]

برای پیشنهاد تصاویر مرتبط با اشعار لازم است ابتدا با نام کاربری خود وارد گنجور شوید.

ورود به گنجور

خیام » ترانه‌های خیام (صادق هدایت) » ذرات گردنده [۷۳-۵۷] »

رباعی ۷۲

این کوزه چو من عاشق زاری بوده‌است،

در بندِ سرِ زلفِ نگاری بوده‌است؛

این دسته که بر گردن او می‌بینی:

دستی است که بر گردن یاری بوده‌است!

موارد هم آهنگ

خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۲۰

پیش از من و تو لیل و نهاری بوده‌ست

گردنده فلک نیز بکاری بوده است

هرجا که قدم نهی تو بر روی زمین

آن مردمک چشم نگاری بوده‌ست

مشتاق اصفهانی » دیوان اشعار » رباعیات » شمارهٔ ۲۷

هرجا صنم لاله‌عذاری بوده است

آرام دل عاشق زاری بوده است

این ناسازی همین بعهد من و تست

زین پیش مگر نه روزگاری بوده است

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از مشتاق اصفهانی

آذر بیگدلی » دیوان اشعار » رباعیات » شمارهٔ ۲۱

این باغ، سر کروی نگاری بوده است؛

وین شاخ گل، آتشین عذاری بوده است

وین سرو، که در کنار جو می بینی؛

یاری است که در کنار یاری بوده است!

حاشیه‌ها

تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...

فاطمه دِل سَبُک (مهر۱۳۲۵ - تیر۱۴۰۲/یزد) در ‫۳ سال و ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ مرداد ۱۴۰۰، ساعت ۲۳:۳۷ نوشته:

"عاشقِ زار"

این کوزه چُو من عاشقِ زاری بوده است

در بَندِ خَمِ زُلفِ نِگاری بوده است

این دسته که بر گردنِ او می بینی

دستی است که برگردنِ یاری بوده است

- کوزه: نمادِ آدمی است که زمانی نه چندان دور همانندِ ما زندگی می کرده و اکنون اسیرِ خاک شده است. با گذرِ زمان، تَنِ او خاک شده و از خاکِ آن کوزه ای ساخته اند!

- عاشق: دلداده، دلباخته

- زار: شوریده و درهم، بیچاره و ناتوان

- در بند: گرفتار، اسیر

- خَمِ زُلف: پیچ و تابِ مو

- نِگار/ یار: بُت، دلبر/ همراه و همدم (معشوق)

برداشت آزاد:

آیا می توانی باور کنی که این کوزه، زمانی نه چندان دور، دلباخته ای آواره بوده که دلش در چین و شکنِ مویِ زیبارویی گرفتار بوده باشد و اکنون در نقشِ جدید خود، این چنین تماشاگرِ بزم و شادمانی زِندِگان باشد؟! حتی همین دسته ای که بر گردنِ این کوزه است ، دستِ عاشقی است که بارها و بارها، بر گردنِ معشوقی حلقه زده و او را نوازش کرده است. این سرنوشت حتمی ماست، پس خوبِ خوب قدردانِ تک تکِ لحظاتِ زندگیت باش که خیلی زود دیر می شود!

بشنو این نکته که خود را زِ غم آزاده کنی

خون خوری گر طلبِ روزیِ ننهاده کنی

آخِرُالامر گِلِ کوزه گران خواهی شد

حالیا فکرِ سبو کن که پُر از باده کنی

دیوان حافظ » غزل ۴۸۱

- زِ غم آزاده کنی : از دامِ غم و اندوه رهایی بخشی

- خون خوری : خود را به رنج و زحمت میاندازی

- روزی ننهاده : آن چیزی که سهم تو نیست و برای تو مقدّر نشده است

- بشنو این نکته که خود را زِ غم آزاده کنی/ خون خوری گر طلبِ روزیِ ننهاده کنی: به این سِرِّ ظریف خوب گوش کن و خود را هرچه زودتر از دامِ رنج و اندوهِ روزمرگی رهایی بده. اگر به دنبالِ آرزوهایِ دور و دراز و بعضا دست نیافتنی

باشی، تنها رنج و زحمت بیهوده بُرده و فرصتِ یکبارزندگی کردن را به آسانی از دست خواهی داد.

- آخِرُالامر: سرانجام

- سبو : دل و جان

- باده: شادی و سرور، عشق و معرفت، هر چیز یا کاری که باعث شادی درونی شود

- آخِرُالامر گِلِ کوزه گران خواهی شد / حالیا فکرِ سبو کن که پُر از باده کنی: سرانجام نیست و نابود می شوی و هرآنچه که برای آبادانیِ دنیا، جسم و جهانِ بیرونت صرف کرده ای با مرگ از میان خواهد رفت. پس زمانیکه این حقیقتِ آشکار را می دانی باید برای آبادانی دل و جان، جهانِ درونت، که همیشه جاودان است، تلاش کنی و آن را با شادی، نیکویی، عشق، یادگیری و هرآنچه که از جنسِ خوبی است لبریز کنی.

reply flag link

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.

	غیرفعال و فعال کردن دوبارهٔ حالت چسبانی نوار ابزار به بالای صفحات
	راهنمای نوار ابزار
	پیشخان کاربر
	اشعار و ابیات نشان‌شدهٔ کاربر
	اعلان‌های کاربر
	ادامهٔ مطالعه (تاریخچه)
	خروج از حساب کاربری گنجور
	لغزش به پایین صفحه
	لغزش به بالای صفحه
	لغزش به بخش اطلاعات شعر
	لغزش به بخش حاشیه‌های شعر
	لغزش به بخش تصاویر نسخه‌های خطی، چاپی و نگاره‌های هنری مرتبط با شعر
	لغزش به بخش ترانه‌ها و قطعات موسیقی مرتبط با شعر
	لغزش به بخش شعرهای هم‌آهنگ
	لغزش به بخش خوانش‌های شعر
	لغزش به بخش شرح‌های صوتی
	فعال یا غیرفعال کردن لغزش خودکار به خط مرتبط با محل فعلی خوانش
	فعال یا غیرفعال کردن شماره‌گذاری خطوط
	کپی نشانی شعر جاری در گنجور
	کپی متن شعر جاری در گنجور
	به اشتراک‌گذاری متن شعر جاری در گنجور
	مشابه‌یابی شعر جاری در گنجور بر اساس وزن و قافیه
	مشاهدهٔ شعر مطابق قالب‌بندی کتاب‌های قدیمی (فقط روی مرورگرهای رومیزی یا دستگاه‌های با عرض مناسب)
	نشان کردن شعر جاری
	ویرایش شعر جاری
	ویرایش خلاصه یا برگردان نثر سادهٔ ابیات شعر جاری
	شعر یا بخش قبلی
	شعر یا بخش بعدی

وزن:	مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری:	رباعی
منبع اولیه:	محمودرضا رجایی