گنجور » خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » از ازل نوشته [۳۴-۲۶]

علیرضا در ‫۱۱ سال و ۴ ماه قبل، جمعه ۲۳ فروردین ۱۳۹۲، ساعت ۰۸:۳۷ نوشته:

مراد از هفت ،هفت آسمان و چهار عناصر اربعه است و عجیب اینکه خواندن این شعر رباعی عطار را تداعی میکند که:
تا کی گویی ز چهار و هفت ای ساقی
تا چند ز چهار و هفت تفت ای ساقی
هین قول بگو که وقت شد ای مطرب
هین باده بده که عمر رفت ای ساقی

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

omid در ‫۹ سال و ۱۲ ماه قبل، جمعه ۲۴ مرداد ۱۳۹۳، ساعت ۲۲:۴۶ نوشته:

می خور که هزار بار بیشت گفتم:

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

ناشناس در ‫۸ سال و ۶ ماه قبل، چهارشنبه ۱۴ بهمن ۱۳۹۴، ساعت ۰۳:۵۸ نوشته:

باتوجه به وضعیت حکومتی اسماعیلیان در ان زمان،و ترغیب جوانان به فرقه های چهار امامی یا هفت امامی اسماعیلیه،این رباعی معنایش نمایان میشود.دربرخی ابیات سخن از بهشت نقد میشودکه حکومت محلی را دراختیارکسانی که به این فرقه می گرویدند ،میگذاشت که بستانی بینظیر بوده است.

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

غلامرضا زارع در ‫۷ سال و ۸ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۸ آبان ۱۳۹۵، ساعت ۰۰:۳۸ نوشته:

در ازمنه قدیم و چه بسا که در حال حاضر در بعضی از جوامع پیدایش و سرنوشت یک انسان رو مرتبط با افلاک و ستارگان و ... می دانستند. خیام هم بر اساس این باور اینگونه بیان می فرمایند که انسان حاصل تاثیر کواکب یا همون هفت آسمان بر چهار عنصر اصلی یعنی خاک و آب و آتش و باد هست. خواهشا دوستان غیر تخصصی نظر ندن، این شعر ربطی به فرقه های امامی نداره

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

محمد طهماسبی دهنو در ‫۷ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۲۱ اسفند ۱۳۹۵، ساعت ۱۴:۲۳ نوشته:

ای آن‌که نتیجهٔ چهار و هفتی،
وز هفت و چهار دایم اندر تفتی
می خور که هزار باره بیشت گفتم
باز آمدنت نیست، چو رفتی رفتی
خیام
چهار نمادی هستش از اخلاط مزاجی که سودا و بلغم و خون وصفرا.. و همینطور اشاره ای به عناصر چهار گانه داره آب و خاک و آتش و باد ضمن اینکه اشاره به مزاج و طبع انسانها نیز میتونه داشته باشه که شامل طبع گرم و طبع سرد که هر کدام به دوشاخه خشک و تر تقسیم میشن،
و چون تمام موارد ذکر شده فقط در زمین وجود داره میشه اون رو اشاره ای داد به زمین و از این جهت نفسِ کُل بنامیم و اتفاقا نفس کُل نیز چهار گونه هستش نفس بهیمی و نفس اماره و نفس لوامه و نفس مطمئنه.
و اما هفت نیز نمادی از آسمان هستش و به این واسطه میتوان به عقل کل نیز اشاره ای کنیم و همچنین قوای انسانی که شامل عاقله، شهوانی، دافعه، خیال، متصرفه، حافظه و غاذیه میگرده
جالب در اینه که هر یک از این هفت مستقیما یا غیر مستقیم با هر یک از چهار ذکر شده در بالا در ارتباط هستش
مفهوم رباعی خیام
ای موجود نفسانی که هر گاه هر یک از قوای هفت گانه تو بر تو غلبه میکند تو نیز تغییر میکنی و در فرازو نشیب می افتی و در هر تغییر فشار و حرارت زیادی که ایجاد میگردد تو و وجدان تو را به تفت می اندازه
به این معنی که هر گاه قوه عاقله تو بر نفس غلبه کند تو نیز بر درجه نفس مطمئنه نائل می شوی و هرگاه قوه شهوت و دافعه بر تو مستولی میشود تو نیز به درجه نفس بهیمی و حیوانی نزول میکنی و چه در تب و تاب می افتی در این صعود و نزول
هر لحظه از میِ معرفت بنوش چون بمیری دیگر راه جبران نیست

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

میلاد در ‫۷ سال و ۳ ماه قبل، سه‌شنبه ۵ اردیبهشت ۱۳۹۶، ساعت ۰۸:۰۸ نوشته:

کلید واژه ی این دو بیتی هفت وچهار است. هفت به معنای هفت بهشت و یا هفت طبقه بهشت است که به ترتیب از باور شروع میشود و بعد ایمان و بعد یقین و بعد اعتماد بعد شروع معاشقه وبعد عشق خالص و بعد دوستی یا یکسانی با رب. و چهار به معنای چهار جهنم است که که طبقه ی اول ترس است و طبقه دوم ترس از ترس که میشود وحشت و طبقه ی سوم وحشت از وحشت کردن که میشود خوف و طبقه چهارم ظلمات یا تاریکی محض یا کوردلی.اشاره به این طبقات در تمام ادیان و مذاهب و عرفان ها و سلوک ها به طور ضمنی دیده میشود. هیچ کدام از انسان های بزرگ به دنبال رسیدن به این جایگاه ها نبودند و فقط امر تزکیه یا نفس زدایی را تمرین میکردند و این جایگاه ها ثمره ی این تزکیه ها بود حکیم خیام اشاره به کسانی دارند که با سختی و مشقت در راه رسیدن به این جایگاه های متعالی هستند و میفرمایند دست از همه چیز بکش تا به این جایگاه راه پیدا کنی. در ضمن این ها نقشه ای هستند که ببینیم کجا قرار گرفته ایم و به کجا قرار است برویم.

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

محمد در ‫۶ سال و ۷ ماه قبل، چهارشنبه ۶ دی ۱۳۹۶، ساعت ۰۷:۳۸ نوشته:

در یکی از حاشیه های پیشین آمده بود که مراد خیام از چهار و هفت،دو مذهب شیعه زیدی و اسماعیلی است که چهار امامی و هفت امامی اند!این گقته بی گمان خطاست،چون زیدیان چهار امامی نیستند و البته اسماعیلیان نیز هفت امامی نیستند. شمار امامان در این دو مذهب محدود نیست و همینک از سی گذشته! زیدیان در چار امام نخست و اسماعیلیان در شش(نه هفت) امام نخست یا شیعه امامی (اثناعشری) مشترک اند و نامیدن آنان یه چهار یا شش امامی نادرست است.
تفسیر صحیح شعر خیام همان هفت آشمان (فلک) و چهار عنصر مادی (خلک و آب و آتش و هوا)است. زیرا در فلسقه شرق، آسمان را پدر حیات و زمین را مادر آن می دانستند. در آثار ملاصدرا و استادش میرداماد بارها یدین مطلب اشارت شده است

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

شختنه در ‫۵ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ بهمن ۱۳۹۷، ساعت ۱۹:۱۰ نوشته:

درود.من نظر شخصیمو میگم و امیدوارم به کسی بر نخوره .البته دلایل خودمم میارم با توجه به اینکه حقیر صاحب نظر نیستم و تخصصی در این زمینه ندارم پس خطا بودن ادله ام رو میگذارم به عهده خود شما.
به نظرم باید درین بیت دنبال معنا و مفهومی باشیم که جامع باشه یعنی اشاره به عده ای خاص نداره.و همینطور که میدونیم خیام کمتر مبهم و با ایهام شعر میسروده پس میتونه اشاره به موضوع همبستری مرد و زن برای به وجود اومدن فرزند داشته باشه که چهار و هفت اشاره به حالت های سکس داره که بعد از آمیزش انسان ها به وجود میان و هیچکس بدون این عمل جنسی خلق نمیشه و البته چهار و هفت شاهکار خیام بوده.
بدرود

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

محسن در ‫۵ سال قبل، چهارشنبه ۲۶ تیر ۱۳۹۸، ساعت ۰۹:۴۹ نوشته:

با سلام و احترام.
به نظر این حقیر چه بسا مراد خیام از هفت و چار، هفت روز هفته و چهار هفته ماه و در کل گذر زمان یعنی گذشت روز و هفته و ماه و سال نباشد.
این نظر شخصی بنده بود ان شااله به اساتید برنخورد.

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

حسین ش در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۲۴ بهمن ۱۳۹۸، ساعت ۱۸:۰۵ نوشته:

با توجه به اینکه خیام بزرگ یک عالم و ستاره شناس بوده و به مذهب و روح و دنیای بعد از مرگ هم اعتقادی نداشته است من این شعر را چنین معنی میکنم. منظور از 7 چیست؟ 1- در زمان خیام ستاره شناسان بر این عقیده بوده اند که زمین مرکز منظومه شمسی و یا به قو لی مرکز دنیا بوده است و 7 جسم آسمانی (مارس - ماه - ژوپیتر- مر کوری - ونوس - سترن - و خورشید) بدور زمین میچرخیند. 2- قرآن در باره 7 آسمان یا 7 بهشت صحبت میکند. خیام مثل خیلی چیزهای دیگر قران را خیلی خوب بلد بوده و در تعداد زیادی از اشعارش به قصهای قران و مذهبیون بطور منفی اشاره میکند. منظور از 4 همانطور که دوستان نوشته اند 4 عنصر خاک - باد - آب و آتش است. بنا بر این معنی این رباعی چنین است. ای کسانی که در مسایل مذهبی غرق هستید (اشاره به قران و کلمات 7 و 4) شراب انگور بنوشید و از زندگیتان لذت ببرید چون همانطور که هزار بار قبلا گفته ام وقتی که ما مردیم همه چیز تمام میشود و دنیای دیگری وجود ندارد.

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

احمد نیکو در ‫۴ سال و ۳ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۲ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۱۷:۵۰ نوشته:

به این دو مصراع از رباعیات خیام توجه کنید:
خواهی تو فلک هفت شمر خواهی هشت
آسوده ز باد و خاک و از آتش و آب

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

حامد نیرومند در ‫۳ سال و ۱۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۴ مرداد ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۰۰ نوشته:

باسلام
در افکار و باور پیشینیان انسان و تمامی موجودات از عناصراربعه آب ، باد ، آتش و خاک تشکیل شده واین عناصر در نزد ایشان مقدس بوده ، این عقیده بیشتر در یونان قدیم و فلاسفه قدرتمند آن زمان طرفدار داشته و خدایان ایشان نیز هرکدام بر یکی از این عناصر حکرانی کرده و قدرت عناصر را را در اختیار داشته اند و ... اما هفت در این بیت خیام اشاره دارد به داستان معروف آفرینش که خداوند کل کائنات و هستی را در شش روز خلق و در روز هفتم استراحت کرد و همچنین اشاره به آیه الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَیٰ عَلَی الْعَرْشِ ۚ الرَّحْمَٰنُ فَاسْأَلْ بِهِ خَبِیرًا ( آیه 59 سوره فرقان ) نیز دارد.
در کل به نظر بنده خیام انسان ها را اینگونه مورد عتاب قرار می دهد:
ای انسان های که سرگردان مابین دنیای مادی و معنوی هستید،ای انسان هایی که مانده در داستان خلقت از عناصر چهارگانه و خلقت در هفتمین روز توسط خدای واحد هستید، اینها همه را وانهید که برای هدفی والاتر آمده ائید و ان شاد زیستن و کمک به هم نوع و غیر هم نوع می باشد و افکار ونیات خویش را از این فرعیات بر گیر که تو به اصل خویش باز خواهی گشت چه نتیجه جهار باشی و چه نتیجه هفت.

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

طاهر در ‫۳ سال و ۳ ماه قبل، پنجشنبه ۲۸ اسفند ۱۳۹۹، ساعت ۲۳:۱۶ نوشته:

بنظرم حکیم عمرخیام منظورش از چهار، عناصراربعه هستش(آب وبادوخاک وآتش) ومنظورش از هفت ، انواع هفت قسم نفس میباشد، و درمصرع دوم منظورش از هفت ، وادیهای هفتگانه سیروسلوک عرفانی میباشد ، ودرنهایت ترکیب هفت وچهار هم که اشاره به حضور انسان دراین جهان و پخته شدن انسان در گذر زمان و پایان عمر دنیوی است.
رسالت اینه که انسان به عشق زنده بشود.نظرشخصی بود خطاهایم را ببخشید.یاحق

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

Star Stari در ‫۲ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۲۱:۳۰ نوشته:

حاشیه ها عالی ست در مورد این رباعی همینطور که دوستان هم کم و بیش اشاره کردند حکیم خیام منجم بودند و منظور از هفت احتمالا اشاره به کواکب سبعه(مشتری،زحل،زهره،مریخ،عطارد،ماه و آفتاب)دارد و چهار هم عناصر اربعه که هر یک بروج ۱۲گانه سماوی در علم نجوم اختصاص به یکی از عناصر اربعه دارد مثال برج سنبله خاکی و برج دلو بادی و برج اسد آتشی و برج سرطان آبی است و...

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

Sina Sabermahani در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، جمعه ۳۰ دی ۱۴۰۱، ساعت ۲۰:۵۲ نوشته:

نظر شخصی من این است که منظور شاعر این است که وقتی ۴۷ ساله هستی، و نگرانی ۷۴ سالگی را داری، نگران مباش و دم را غنیمت بشمار که عمری سپری شده هرگز برنخواهد گشت.

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

احمد نیکو در ‫۵ ماه قبل، شنبه ۵ اسفند ۱۴۰۲، ساعت ۱۶:۳۸ نوشته:

ما همه خوش خوریم و خوش خسبیم

تو در آن گور تک و تنهایی

نه چنان خفته ای که برخیزی

نه چنان رفته ای که باز آیی

(رباعی از رودکی)

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

	غیرفعال و فعال کردن دوبارهٔ حالت چسبانی نوار ابزار به بالای صفحات
	راهنمای نوار ابزار
	پیشخان کاربر
	اشعار و ابیات نشان‌شدهٔ کاربر
	اعلان‌های کاربر
	ادامهٔ مطالعه (تاریخچه)
	خروج از حساب کاربری گنجور
	لغزش به پایین صفحه
	لغزش به بالای صفحه
	لغزش به بخش اطلاعات شعر
	لغزش به بخش حاشیه‌های شعر
	لغزش به بخش تصاویر نسخه‌های خطی، چاپی و نگاره‌های هنری مرتبط با شعر
	لغزش به بخش ترانه‌ها و قطعات موسیقی مرتبط با شعر
	لغزش به بخش شعرهای هم‌آهنگ
	لغزش به بخش خوانش‌های شعر
	لغزش به بخش شرح‌های صوتی
	فعال یا غیرفعال کردن لغزش خودکار به خط مرتبط با محل فعلی خوانش
	فعال یا غیرفعال کردن شماره‌گذاری خطوط
	کپی نشانی شعر جاری در گنجور
	کپی متن شعر جاری در گنجور
	به اشتراک‌گذاری متن شعر جاری در گنجور
	مشابه‌یابی شعر جاری در گنجور بر اساس وزن و قافیه
	مشاهدهٔ شعر مطابق قالب‌بندی کتاب‌های قدیمی (فقط روی مرورگرهای رومیزی یا دستگاه‌های با عرض مناسب)
	نشان کردن شعر جاری
	ویرایش شعر جاری
	ویرایش خلاصه یا برگردان نثر سادهٔ ابیات شعر جاری
	شعر یا بخش قبلی
	شعر یا بخش بعدی

وزن:	مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری:	رباعی
منبع اولیه:	محمودرضا رجایی

ورود به گنجور

رباعی ۲۹