هر دم آرد باد صبح از روضه ی رضوان پیام
کاخر ای دلمردگان جز باده من یحیی العِظام
ماه ساقی حور عین و جام صافی کوثرست
خاصه این ساعت که صحن باغ شد دارالسلام
پختگانرا خام و خامانرا شراب پخته ده
حیف باشد خون رز در جوش و ما زینگونه خام
بر سر کوی خرابات از خرابی چاره نیست
نام نیکو پیش بد نامان بود ننگی تمام
گر مرید پیر دیری خرقه خمری کن بمی
زشت باشد دلق نیلی و شراب لعل فام
کام دل خواهی برو گردن بناکامی بنه
در دهان شیر می باید شدن بر بوی کام
عار باشد نزد عارف هر که فخر آرد بزهد
ننگ باشد پیش عاشق هر که یاد آرد ز نام
آنک در خلوتگه خاصش مجال عام نیست
لطف او عامست و عشق او نصیب خاص و عام
باد بر خاک عراق از دیده ی خواجو درود
باد بر دارالسلام از آدم خاکی سلام
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به وصف زیباییهای باغ بهشت و لذتهای آن میپردازد. او اشاره میکند که فقط مشروب او میتواند جان مردگان را زنده کند و در این ساعت خاص، باغ به دارالسلام تبدیل شده است. شاعر میگوید که برای روحهای آماده، شراب ناب و برای تازهکارها شراب پخته باید ارائه داد. او به انتقاد از کسانی میپردازد که به ظاهر خود و نام نیکو اهمیت میدهند و بر این باور است که عشق و لطف الهی، عمومی است و برای عاشقان خاص و عام در دسترس است. در نهایت، شاعر به احمد، شخصیت مورد نظر، درود میفرستد.
هوش مصنوعی: هر لحظه باد صبحگاهی از باغ بهشت پیام میآورد که ای دلمردگان، جز نوشیدنی من، که مرا زنده میکند، چیز دیگری نیست.
هوش مصنوعی: ماه همانند ساقی است که در دستش جام صافی از کوثر است. این لحظه خاص وجود دارد که باغ به مکانی آرام و بهشتی تبدیل شده است.
هوش مصنوعی: این بیت به مفهوم ناپسند بودن وضعیتهایی اشاره دارد که در آن افراد با تجربه (پختگان) به کسی که هنوز تجربهای ندارد (خام) و آنهایی که ناپختهاند به یک چیزی ارزشمند و خاص (شراب پخته) توجه میکنند. همچنین، نشاندهندهی این است که شراب (خون رز) که نماد زیبایی و ارزش است، در حال بیهوده یا نادرست بودن است و این وضعیت برای ما ناخوشایند است. به طور کلی، شاعر به نادرستی و بیعدالتی در رفتارها و توجهات اشاره میکند.
هوش مصنوعی: در خیابان خرابات، نمیتوان از خرابی نجات یافت. داشتن نام نیک در برابر بدنامها، شرم و ننگی تمام است.
هوش مصنوعی: اگر پیرو یک فرد بزرگ هستی، بهتر است که خود را به سادگی و قناعت بسازی و از ظواهر فریبنده دوری کنی؛ زیرا داشتن جامههای رنگارنگ و شراب گرانقیمت زیبا نیست.
هوش مصنوعی: اگر به دنبال خواستههای دل خود هستی، باید با شجاعت و اراده به سمت آن بروی. برای رسیدن به آرزوهایت، باید در برابر چالشها ایستادگی کنی و به خوبی آنها را مدیریت کنی. در نهایت، برای تحقق آرزوهایت باید مانند شیر با قدرت و نیرویی واقعی وارد عمل شوی.
هوش مصنوعی: عارفان میدانند که کسی که در برابر دیگران فخر میفروشد، در واقع به خود آسیب میزند. همچنین، عاشقان از یادآوری نام و مقام دیگران شرمنده میشوند و این رفتار را ناپسند میدانند.
هوش مصنوعی: در مکان خاص او، جایی برای همگان وجود ندارد. اما محبت او برای همه است و عشق او به افراد خاص و عادی تعلق میگیرد.
هوش مصنوعی: با سلام و درودی به خاک عراق از جانب خواجو و همچنین با سلامی به دارالسلام از سوی آدمی خاکی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای ز سیمینه فکنده در بلورینه مدام
هم بساعد چون بلوری هم بتن چون سیم خام
سرو داری ماه بار و ماه داری لاله پوش
لاله داری باده رنگ و باده داری لعل فام
زلف تو مشک سیاه و جعد تو شمشاد تر
[...]
آن زبرجد رنگ مشکین بوی و طعمش طعم شهد
رنگ دیبا دارد و بوی قماری عود خام
چون تو ببریدی شود هر یک از آن ده ماه نو
ور نبری باشد او در ذات خود ماه تمام
تا شد از گل بوستان سیمگون بیجاده فام
بوی و رنگ از گل ستاند و باده و بیجاده وام
از شکوفه باد در بستان شده لؤلؤ فشان
وز شقایق سنگ در صحرا شده بیجاده فام
حور عین از خلد اگر عمدا ببستان بگذرد
[...]
حلم باید مرد را تا کار او گیرد نظام
صبر باید تا ببیند دوست دشمن را به کام
عادت ایوب و ابراهیم صبر و حلم بود
شد به صبر و حلم پیدا نام ایشان از انام
صنع یزدان همچنانکایوب و اپراهیم را
[...]
ای همیشه بوده راه دین احمد را قوام
همچنان چون پیش ازین ملک ملکشه را نظام
عفو تو خط درکشد هر جا که بیند یک خطا
اسم تو گردن نهد آنجا که بیند یک تمام
آسیای فتنه فرق دشمنت را کرد آس
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.