چون مقام عبرتست این منزل ناپایدار
پیر عقلت چند گوید کای جوان الاعتبار
بر سر تخت از چه معنی ایمنی از داروبند
زانک تختت چون ببینی سر بسر بندست و دار
مال دانی چیست مار و گنج کنج عافیت
گرچه هر گنجی که باشد کی بود خالی ز مار
کام دلها جوی تا گوید جهانت کامجوی
یار شهری باش تا خواند سپهرت شهریار
گر زبردستی و داری دامن دولت بدست
در گذر از جرم و جرم از زیردستان درگذار
هست دنیا تیره غار و همدمانت اژدها
بخردان هرگز شمارند اژدها را یار غار؟
زینهار ای دل کزین زنهار خواران رخ بتاب
زانک از زنهار خواران کس نخواهد زینهار
چون کمر تا کی کشند از بهر سیمت در میان
وقت آن آمد که چون سیم از کمرگیری کنار
گاه گاهی دانه ئی در پیش این موران فشان
وقت وقتی غوره ئی در چشم این کوران فشار
دشمنانرا دوست گردان دوستانرا دوست کام
خصم را مشفق مدان و دوست را دشمن مدار
از بدان نیکی چه داری چشم و از نیکان بدی
زانک از گل تازه روئی آید و تیزی زخار
هر که او از سر برآید پای بر فرقش منه
وانک او از پا درآید پای او از گل برآر
در زمان محنت ار بر سر نهندت تیغ تیز
سر متاب و پای برجا باش همچون کوهسار
ور در آید روز دولت موج هستی کوه کوه
تا ز خودبینی نگردی غرقه در خود چون بحار
پند خواجو کار بند و وعظ او در گوش کن
کاین گهر را حیف باشد گر نسازی گوشوار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به نوعی درباره ناپایداری دنیا و عبرت گرفتن از آن صحبت می‌کند. شاعر به جوانان هشدار می‌دهد که از جاه و مقام نترسند، زیرا هیچ‌چیز در این دنیا پایدار نیست. او به تشبیه تخت سلطنت به بند و دار اشاره می‌کند و می‌گوید که ثروت و خوشبختی همراه با خطرات و مشکلات است.
شاعر همچنین به دوست‌داری و عداوت اشاره می‌کند و می‌گوید که باید در انتخاب دوستان و دشمنان دقت کرد. او توصیه می‌کند که در سختی‌ها پایداری کنیم و از خودبینی بپرهیزیم. در نهایت، به جوانان توصیه می‌کند که به نصایح حکیمانه گوش دهند و از فرصت‌ها بهره ببرند.
هوش مصنوعی: این دنیا جای عبرت آموزی است و پایدار نیست. پس ای جوان، تو که باید از تجربیات دیگران بیاموزی، چرا از آنان درس نمی‌گیری؟
هوش مصنوعی: در بالای تخت، از چه چیزی می‌توان به ایمنی فکر کرد، وقتی که بدانیم سر و بدن ما به زنجیرها بسته شده است؟
هوش مصنوعی: دارایی و ثروت چه به شکل مار و چه به صورت گنج در آسایش و امنیت، همواره ممکن است با خطراتی همراه باشد. هر گنجی که پیدا شود، ممکن است از آسیب‌ها و تهدیدات عاری نباشد.
هوش مصنوعی: به دنبال خواسته‌ها و آرزوهای دل خود باش تا بتوانی در دنیای خود به خوبی زندگی کنی. برای دستیابی به مقام و مرتبه‌ای بلند، باید مانند شهریار باشید که همه چیز را تحت کنترل دارد و در عین حال، محبت و دوستی را در زندگی‌اش جاری نگه می‌دارد.
هوش مصنوعی: اگر تو فردی توانا هستی و در زندگی‌ات خوش شانسی و سعادت را در دست داری، باید از خطاها به سادگی عبور کنی و به زیر دستان خود نیز اجازه بدهی که از اشتباهاتشان بگذرند.
هوش مصنوعی: دنیا مانند یک غار تاریک است و دوستانت همچون اژدها هستند. دانایان هرگز اژدها را به عنوان همراه و یار نمی‌شناسند.
هوش مصنوعی: ای دل، مواظب باش که از زنیار خواران دوری کنی و روی خود را از آنها برگردان. زیرا هیچ کس از دست این خواران به یاری نخواهد آمد.
هوش مصنوعی: تا کی باید کمربند را محکم نگه‌دارند به خاطر زیبایی تو؟ زمان آن رسیده که مانند نقره، از کمر آزاد شو.
هوش مصنوعی: گاهی ممکن است دانه‌ای را در برابر مورچه‌ها بیندازیم و گاهی هم ممکن است غوره‌ای را در چشمان افراد نابینا فشار دهیم.
هوش مصنوعی: دشمنان را به دوستان خود تبدیل کن و به دوستانت به چشم دوست واقعی نگاه کن. خصم و دشمن را نسبت به خود مهربان و دلسوز نبین و به دوستانت به عنوان دشمن نگاه نکن.
هوش مصنوعی: از افراد بد چه انتظاری می‌توان داشت و از افراد خوب چه بدی؟ زیرا از گل‌های تازه، زیبایی و خوشبوئی برمی‌خیزد و از خارها، زخم و تیزی.
هوش مصنوعی: هر کس که از مقام و جایگاه خود بلند شود، به او بی‌احترامی نکن و او را نران، اما اگر در زندگی به مشکل برخورد و از پا افتاد، باید به او کمک کنی و او را حمایت کنی.
هوش مصنوعی: در زمان سختی و مشکلات، اگر بر سرت تیغ تیز بگذارند، سر خود را خم نکن و استقامت داشته باش، مانند کوه که محکم و استوار می‌ماند.
هوش مصنوعی: اگر روزی برکت و کامیابی به وجود آید، تمام هستی مانند کوه‌های بلند است. اگر به خودپرستی و خودبینی دچار شوی، همچون دریاها غرق خواهی شد و از خود خارج نخواهی شد.
هوش مصنوعی: به سخنان خواجو گوش بده و از نصایح او بهره‌مند شو؛ زیرا این گوهر گرانبها را هدر ندهی اگر آن را مانند گوشواره‌ای زیبا نسازی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
نافه دارد زیر اندر گشاده بی شمار
لاله دارد زیر نافه در شکسته صد هزار
خانمان از رنگ و بوی او همیشه چون بهشت
روزگار از تار و پود او شکفته چون بهار
چشم زی رویش نگه کرد اندرو لاله شکفت
[...]
هر سپاهی را که چون محمود باشد شهریار
یمن باشد بر یمین ویسر باشد بریسار
تیغشان باشد چو آتش روز و شب بد خواه سوز
اسبشان باشد چوکشتی سال و مه دریا گذار
از عجایب خیمه شان با شد چو دریا وقت موج
[...]
ای خداوندان مال العتبار الاعتبار
ای خداوندان قال الاعتذار الاعتذار
پیش ازاین کاین جان عذرآورفروماند ز نطق
پیش از آن کین چشم عبرت بین فرو ماند زکار
توبه پیش آرید و نادم از گُنه کاری خویش
[...]
بار دیگر بر ستاک گلبن بی برگ و بار
افسر زرین بر آرد ابر مروارید بار
گاه مینا زینت آرد زو نگار بوستان
گاه مرجان زیور آرد زو عروس مرغزار
غنچه سازد باغ را پر گلبن از مینا و زر
[...]
ابر آذاری برآمد از کران کوهسار
باد فروردین بجنبید از میان مرغزار
این یکی گل برد سوی کوهسار از مرغزار
وان گلاب آورد سوی مرغزار از کوهسار
خاک پنداری به ماه و مشتری آبستنست
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.