دیده بانان این کبود حصار
روز کورند یا اولی‌الابصار
چون جهانی ز خندقی است گلین
کآتشین خندق است گرد حصار
رخش همت برون جهان چو مسیح
زین پل آبگون آتش بار
ای ز پرگار امر نقطهٔ کل
نتوانی برون شد از پرگار
همچو پرگاری از دورنگی حال
یک قدم ثابت و دگر سیار
کیست دنیا؟ زنی استمکاره
چیست در خانهٔ زن غدار
هفت پرده است و زانیات در او
همچو دار القمامه بئس الدار
عقل بکر است و اختران ثیب
ثیباتند حاسد ابکار
دست کفچه مکن به پیش فلک
که فلک کاسه‌ای است خاک انبار
گر به میزان عقل یک درمی
چه کنی دست کفچه چون دینار
از پی آز جانت آزرده است
زآنکه آز است خود سر آزار
آز در دل کنی شود آتش
سرکه بر مس نهی شود زنگار
چون بهین عمر شد چه باید برد
غصه از یار و دردسر ز دیار
لاشه چون سم فکند کس نبرد
منت نعلبند یا بیطار
چون سر از تن برفت سر نکشد
نخوت تاج بخشی دستار
نکند یاد عاقل از مولد
نزند لاف سنجر از سنجار
عمر، جام جم است کایامش
بشکند خرد پس ببندد خوار
همچو گوهر شکستنش خوار است
همچو سیماب بستنش دشوار
آه کز بیم رستم اجل است
خیل افراسیاب عمر آوار
نقد عمر تو برد خاقانی
دهر نوکیسهٔ کهن بازار
چون بهین مایه‌ات برفت از دست
هر چه سود آیدت زیان پندار
بر رخ بخت همچو موی رباب
موی من نغمه می‌کند هر تار
به بهار و شکوفه خوش سازد
نحل و موسیجه لحن موسیقار
در عروسی گل عجب نبود
گر به حنا کنند دست چنار
روز دولت برادر بخت است
چون رفو گر پسر عم قصار
بخت برنا وقایهٔ عمر است
چشم بینا طلایهٔ رخسار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی پیچیدگی‌های زندگی و نارسایی‌های آن می‌پردازد. شاعر با استفاده از نمادها و تشبیهات، به توصیف دنیای فانی و دشواری‌های آن می‌پردازد. او به تصورات غلط در مورد قدرت و ثروت اشاره می‌کند و می‌گوید که زندگی، همچون زنی غدار، در پس پرده‌ها و رازهایش معماهایی نهفته دارد. با انتقاد از جاه‌طلبی و دنیاپرستی، شاعر تأکید می‌کند که در نهایت، عقل و درایت بر سایر چیزها ارجحیت دارند. عمر به طور نمادین به جام جم تشبیه شده است که ارزشمند و شکننده است. او همچنین به پندهای خردمندان و عدم توجه به اصل و نسب می‌پردازد و به این نکته اشاره می‌کند که دنیا و بخت گاهی اوقات بدون هیچ دلیل و منطقی تغییر می‌کنند. در نهایت، شعر بر اهمیت آگاهی و هوشیاری در برابر نیرنگ‌های زندگی تأکید دارد؛ به طوری که می‌گوید ما باید از لذت‌های زودگذر و فریبنده پرهیز کنیم و به بختی که زندگی را رقم می‌زند، توجه کنیم.
هوش مصنوعی: نگهبانان این دیوار آبی در روزها نابینا هستند یا فقط افراد با بصیرت می‌توانند ببینند.
هوش مصنوعی: جهان مانند دریایی از گل و لای است که در آن، آتش به دور حلقه‌ای از خاک قرار دارد.
هوش مصنوعی: در این دنیا، تلاش و اراده انسان مانند مسیح از پل آبگون عبور می‌کند و به سوی آتش می‌رود. به عبارت دیگر، آنکه همت و اراده قوی دارد، می‌تواند از سختی‌ها گذر کند و به جایی بهتر برسد.
هوش مصنوعی: تو نمی‌توانی نقطه‌ای که در درون دایره وجود دارد، از داخل پرگار خارج کنی.
هوش مصنوعی: مثل یک الاغ که از دو رنگ متفاوت پوشیده شده، حال من این است که یک قدم ثابت می‌ایستم و گام بعدی‌ام در جاهای مختلف است.
هوش مصنوعی: دنیا کیست؟ او زنی فریبکار است که در خانه‌اش تنها نیرنگ و فریب می‌باشد.
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره به هفت لایه یا پرده وجود دارد که زشتی‌ها و ناپاکی‌ها در آن مانند یک مکان ناخوشایند و بی‌ارزش حضور دارند. این بیان نشان‌دهنده ناپسندی و نادرستی آن اشیاء و یا حالاتی است که در این پرده‌ها وجود دارد.
هوش مصنوعی: عقل در حالت خالص و ناپخته‌ای است و ستاره‌ها هم به نوعی، سرنوشت و شانس‌هایی برای آن افراد دارند که هنوز تجربه و آگاهی کافی را ندارند، در حالی که حسادت نسبت به کسانی که تازه به تجربه و قدرت رسیده‌اند وجود دارد.
هوش مصنوعی: به جلو آسمان دست دراز نکن، چون آسمان فقط یک ظرف پر از خاک است.
هوش مصنوعی: اگر به اندازه‌ی عقل و خردت یک درهم داشته باشی، چه فایده‌ای دارد که با دست کوچک خود مانند دینار بگیری؟
هوش مصنوعی: به خاطر نیازهای روحی‌ات، دیگران را ناراحت می‌کنی، زیرا خودت از درون حس آزار و رنج می‌کنی.
هوش مصنوعی: اگر در دل کسی آز و کینه برانگیزد، مانند این است که آتش را در سرکه بگذاری؛ نتیجه‌اش روشن شدن و زنگار گرفتن است.
هوش مصنوعی: وقتی عمر انسان به پایان می‌رسد، چه نیازی به غم و اندوه درباره معشوق و مشکلات زندگی وجود دارد؟
هوش مصنوعی: چون حیوان مرده به زمین افتاده و بوی بدی پخش کرده است، کسی برایش دلسوزی نمی‌کند و هیچ کس منتظر حمایت فردی برای نعل‌بندی یا دامپزشکی نیست.
هوش مصنوعی: زمانی که سر بر تن نیست، دیگر کسی به خود نمی‌بالد که تاج و دستار را بدهد.
هوش مصنوعی: مبادا که کسی از خویش و نیاکانش غافل باشد، مانند کسانی که فقط به نام و شهرت خود می‌بالند و از ریشه و اصل خود بی‌خبرند.
هوش مصنوعی: عمر مانند جام جمی است که اگر بشکند، خرد و کوچک خواهد شد و به همین دلیل باید با احتیاط و دقت از آن مراقبت کرد.
هوش مصنوعی: شکستن مثل گوهر ارزشش کم است و نگه داشتن مثل جیوه کار سختی است.
هوش مصنوعی: او به خاطر ترس از مرگ رستم، همواره نگران زندگی افراسیاب است و مانند گروهی آواره به نظر می‌رسد.
هوش مصنوعی: عمر تو را به راحتی مانند پولی نقد از تو گرفته‌اند، همانند کسی که در بازار قدیمی به دنبال سودهای جدید است.
هوش مصنوعی: زمانی که بهترین دارایی‌ات از دستت رفت، هر چیزی که به نظرت سودمند می‌آید، در واقع زیان محسوب می‌شود.
هوش مصنوعی: بر روی بخت همچون موی ساز، موی من هم با هر تار خود نغمه‌ای را سر می‌دهد.
هوش مصنوعی: زنبور عسل و ساز موسیقی بهار و شکوفه را زیباتر و دل‌نوازتر می‌کند.
هوش مصنوعی: در روز عروسی گل، تعجبی ندارد اگر دست درخت چنار را با حنا رنگ کنند.
هوش مصنوعی: روز خوشبختی برادر مانند روزی است که خیاط پسر عمو در کارش تلاش می‌کند.
هوش مصنوعی: سرنوشت جوان، محافظت کننده عمر است و چشم آگاه، نشانه‌ای از زیبایی چهره.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
بر رُخَش زلف عاشق است چو من
لاجرم همچو منش نیست قرار
من و زلفین او نگونساریم
او چرا بر گل است و من بر خار؟
همچو چشمم توانگر است لبم
[...]
زان مرکّب که کالبد از نور
لیکن او را روان و جان ازنار
زان ستاره که مغربش دهنست
مشرق او را همیشه بر رخسار
بارگی خواست شاد بهر شکار
بر نشست و بشد بدیدن شار
ای دل نا شکیب مژده بیار
کامد آن شمسه بتان تتار
آمد آن سرو جلوه کرده به ناز
آمد آن گلبن خمیده ز بار
آمد آن بلبل چمیده به باغ
[...]
هست ایام عید و فصل بهار
جشن جمشید و گردش گلزار
ای نگار بدیع وقت صبوح
زود برخیز و راح روح بیار
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.