چو شاپور این چنین نیرنگ بر ساخت
به غیبت آنچنان شطرنج ها باخت
یکی طومار نقاشانه بگشود
که هر نقشی که می خواهی در او بود
گرفت او یک سر راهی و بنشست
گرفته گوشه طومار در دست
نه طوماری، جهانی پر عجایب
عجایب چه غرایب در غرایب
در آن طومار بد نقش همه چیز
کشیده در میانه نقش پرویز
چو آن خوبان بدان منزل رسیدند
عنان اسبها را واکشیدند
چو شیرین نقش او وان نقشها دید
چو بید از یاد سرو خویش لرزید
بگفتش کیستی و از کجایی
که یابم از تو بوی آشنایی
چه نامی، وز کدامین سرزمینی
همانا مانیی از شهر چینی
جوابش داد شاپور سخن دان
که راز خود ندارم از تو پنهان
من آن استادم اندر نقش سازی
که مانی را دهم در نقش، بازی
مکن در صورت از مانی قیاسم
که من صورتگری معنی شناسم
تو هر صورت که بنمایی تمامش
بگویم کیست او و چیست نامش
چو شیرین دید از دلبر نشانی
فرود آمد در آن منزل زمانی
گرفت آن گوشه طومار در دست
بر شاپور شیرین کار بنشست
یکایک نقش از طومار می جست
به آب دیده آن طومار می شست
چو یک یک صورت از روی خرد دید
نظر بگشاد ناگه نقش خود دید
چنان دیوانه گردید آن پری زاد
که شد چون دود و آتش در وی افتاد
بگفتش بازگو کاین صورت کیست
کجا دارد مقام و نام او چیست
جوابش داد شاپور جهان بین
که ای تنگ شکر یعنی که شیرین
چه می پرسی، ازین صورت چه گویم
که من هم همچو تو حیران اویم
تو این کس را که پرسی هست شاهی
بود از تخمه جمشید ماهی
رخش ماهیست اما در تمامی
نویسد یوسفش خط غلامی
خطش مشکی بود لالاش عنبر
قدش سرویست خورشیدیش بر سر
سپاه کاکلش صد دل شکسته
خم زلفش هزار اشکسته بسته
به طاق ابرویش چشمان غماز
دو تا ترکند هر یک ناوک انداز
کمان ابرویش هنگام دیدن
ز من مانی نمی یارد کشیدن
به پاکی، روش، روی آب شسته
هنوزش گرد گل عنبر نرسته
دو زلف سرکشش بی راه گشته
بدان رخها کمند ماه گشته
من آن نقشی که خورشیدش غلام است
به یک ماه ارکشم کاری تمام است
اگر نی جرعه ای زان لعل خوردی
مسیحا مرده را چون زنده کردی
گه هیجا چو پا در مرکب آرد
به روی روز کردار شب آرد
چو کاووس است گاه تاجداری
و زو رستم بیاموزد سواری
نه بارویش برآید ماه و خورشید
نه کیخسرو بود چون او نه جمشید
ز مژگان خنجرش در ترکتازی
کند در روی خور، شمشیربازی
گه حمله چو دست آرد به خنجر
تن او و جهانی پر ز لشکر
خدنگش هست صد فرسنگ دلدوز
سمندش باد را باشد تک آموز
چو ناگه خاطرش صیدی پذیرد
کمندش آهوی خورشید گیرد
به چوگان بازی آید چون به میدان
برد از چرخ، گوی مه به چوگان
به نیزه چون نهد بر اسب زین را
رباید حلقه انگشترین را
چو دست اندر کمان و تیر یازد
به نوک تیر مویی را دو سازد
به زیر رانش یک اسب است گلرنگ
که هریک گام او باشد دو فرسنگ
اگر گویم که ابر است آن مدان سهل
که برقش می جهد از آتش نعل
زره چون افکند از زلف بردوش
کند مه را به خوبی حلقه در گوش
به فر و حشمت و جاه و جوانی
سلیمانی ست اندر کامرانی
به وصفش هر در، ای دلبر که سفتم
هنوز از صد هزاران یک نگفتم
بود این وصف و خسرو هست نامش
چه خسرو بلکه کیخسرو، غلامش
مقام خسروان ماوای دارد
همی تخت مداین جای دارد
به مهر توست همچون صبح صادق
شده بر چهره ات نادیده عاشق
به داغت روز و شب می سوزد از غم
ندارد روز و شب آرام یک دم
به غم خیزد همه باغم نشیند
چه خواهد کرد اگر رویت نبیند
تو را نادیده اینها شد خیالش
چو بیند چون بود خودگوی حالش
شنیده باشی ای نور دو دیده
شنیده کی بود هرگز چو دیده
چو اینها خواند شاپور جهانسوز
تو گفتی شد شب هجران او روز
ز رویی شاد شد و ز روی دیگر
چنان شد کز غمش شد دودش از سر
که دیرست این مثل کاندر میانست
که هر چه آن سود دل، شش رازیانست
پس آنگه گشت نه مرده نه زنده
به خود پیچان چو مار تیر خورده
چنان تیر غمش در سینه بنشست
که از پای اوفتاد و رفت از دست
چو شاپور پری خوان آنچنان دید
که یکبار آن پری دیوانه گردید
بدو گفتا مشو یکباره از دست
که این کار تو را اندیشه (ای) هست
بباید رفت و کردن اولت زود
مهین بانوی را از خویش خشنود
به شرط آنکه داری راز پنهان
نباشی هیچ ازین حالت پریشان
و زو خواهی اجازه سوی نخجیر
که کارت را بجز این نیست تدبیر
چو کردی این چنین زو خواه شبدیز
بر او بنشین برو تا پیش پرویز
سپه بگدار با گنج و خزاین
برو تنها تنه، سوی مداین
تو گفتی روز را یکباره جان رفت
از آن گفت و گزارشها که شان رفت
خرد دیوانه ماند و در عجب شد
در آن گفت و شنید آن روز شب شد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این بخش از داستان، شاپور به نیرنگی دست می‌زند و شطرنج‌ها را به‌نوعی می‌بازد. او طوماری نقاشی‌شده را باز می‌کند که در آن تصاویر مختلف وجود دارد. شیرین به این محل می‌رسد و وقتی تصویر خود را در طومار می‌بیند، از یاد محبوبش پریشان و دچار شوق و اشتیاق می‌شود. او از شاپور درباره‌ی هویت تصویر می‌پرسد و شاپور به او می‌گوید که این تصویر متعلق به خسرو است، پادشاهی با ویژگی‌هایی برجسته. شیرین از شنیدن نام خسرو به شدت تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد و دچار حالتی دیوانه‌وار می‌شود. شاپور به او توصیه می‌کند که باید خود را آرام کند و برای رسیدن به خسرو تلاش کند. در پایان، نگرانی و دلتنگی شیرین و امید او برای دیدار با خسرو نمایان می‌شود.
هوش مصنوعی: چنانچه شاپور با نیرنگی که به کار برد، در غیاب حریف خود بازی شطرنج را باخت.
هوش مصنوعی: شخصی پرده‌ای از آثار زیبا را برداشت و نشان داد که در آن هر تصویر و طرحی که بخواهی قابل مشاهده است.
هوش مصنوعی: او در یک راه متوقف شد و نشسته است و در دستش گوشه‌ای از یک طومار را گرفته است.
هوش مصنوعی: جهان پر از شگفتی‌ها و عجایب است و هر یک از این شگفتی‌ها خود داستانی جذاب و خاص دارد.
هوش مصنوعی: در آن نوشته‌ی قدیمی، همه چیز به تصویر کشیده شده و در وسط آن، تصویری از پرویز وجود دارد.
هوش مصنوعی: زمانی که آن زیبا رویان به آن مکان رسیدند، افسار اسب ها را کشیدند و متوقف شدند.
هوش مصنوعی: وقتی شیرین را دید و به تصویرهایش نگریست، مثل بید از یاد سرو خود لرزید.
هوش مصنوعی: سوال کرد که تو کیستی و از کجا آمده‌ای، تا بتوانم بوی آشنایی از تو احساس کنم.
هوش مصنوعی: این شعر به معرفی یک شخص می‌پردازد و سوالاتی درباره نام و سرزمین او مطرح می‌کند. شاعر می‌خواهد بداند که این فرد کیست و از کجا آمده است. به نوعی، کنجکاوی و جستجوی هویت او را نشان می‌دهد.
هوش مصنوعی: شاپور، فردی آگاه و دانا، به او پاسخ داد که من چیزی از راز خود را از تو مخفی ندارم.
هوش مصنوعی: من استاد هنر نقش‌آفرینی هستم و می‌توانم مانی را در طرح و نقشش به تصویر بکشم.
هوش مصنوعی: خلوت کردن با ظواهر و ظاهرها نکته‌ای نیست که بتوان به سادگی بر آن تکیه کرد، زیرا من به عمق معانی و معناها آشنا هستم.
هوش مصنوعی: هر شکلی که به خود بگیری، در نهایت می‌گویم این فرد کیست و نامش چیست.
هوش مصنوعی: وقتی شیرین نشانه‌ای از محبوبش دید، لحظه‌ای در آنجا توقف کرد.
هوش مصنوعی: او در گوشه‌ای نشسته و طوماری را در دست دارد و به شاپور شیرین‌کار نگاه می‌کند.
هوش مصنوعی: نقشها یکی یکی از روی طومار نگاه می‌کرد و با اشک‌هایش آن طومار را می‌شست.
هوش مصنوعی: وقتی به دقت و به آرامی به هر یک از جزئیات نگاه کرد، ناگهان متوجه شد که تصویر خود را در آنها می‌بیند.
هوش مصنوعی: آن پری‌زاد به قدری عاشق و دیوانه شد که حالتی مانند دود و آتش به خود گرفت.
هوش مصنوعی: گفت: دوباره بگو که این موجود کیست، کجا زندگی می‌کند و نامش چیست؟
هوش مصنوعی: شاپور، کسی که به خوبی به جهان و آنچه در آن می‌گذرد آگاه است، به او پاسخ می‌دهد که با وجود این که تو احساس تنگی و سختی می‌کنی، در واقع این شیرینی زندگی است که باید احساس کنی.
هوش مصنوعی: چرا می‌پرسی؟ دربارهٔ این ظاهر چه بگویم، که من هم مانند تو از آن حیران و متحیر هستم.
هوش مصنوعی: این شخصی که از او سؤال می‌کنی، پادشاهی است که نسل او به جمشید برمی‌گردد.
هوش مصنوعی: چهره‌اش مانند ماه است، اما تمام زیبایی‌هایش را در نوشتار یوسف به عنوان خدمتکار به نمایش می‌گذارد.
هوش مصنوعی: او با خطی زیبا نوشته شده و زیبایی‌اش مانند عطر ناچیز است و قد بلندش شبیه به سرو است، با تابش نور خورشید بر سرش.
هوش مصنوعی: سپاه موهای او دل‌ها را غمگین می‌کند و خم زلفش هزاران اشک را به تصویر می‌کشد.
هوش مصنوعی: چشمان غمگین او مانند دو تیر هستند که از طاق ابرویش نشانه می‌زنند و هر کدام به طرز دلخوری به عمق وجود می‌زنند.
هوش مصنوعی: زمانی که او به من نگاه می‌کند، کمان ابرویش را نمی‌تواند بکشید.
هوش مصنوعی: به زلالی و روشنی، همچون آبی که شستشو شده، هنوز بوی خوش عطر در آن وجود دارد.
هوش مصنوعی: دو زلف زیبای او به قدری جذاب است که مانند تله‌ای می‌ماند که من را به خود جذب کرده و در چهره‌اش مانند نور ماه درخشان شده است.
هوش مصنوعی: من آن تصویری هستم که خورشید برایش بنده است؛ اگر با یک ماه درگیر شوم، کارم به ثمر خواهد رسید.
هوش مصنوعی: اگر یک جرعه از آن لعل ناب نوشیده باشی، مرده‌ای مانند مسیح را چگونه زنده کرده‌ای؟
هوش مصنوعی: هرگاه که پا بر مرکب بگذارد، روز را به شب تبدیل می‌کند و کاری کرد که شایسته شب است.
هوش مصنوعی: در دوره‌ی سلطنت کاووس، رستم تعلیم سواری و هنر فرماندهی را فرا می‌گیرد.
هوش مصنوعی: نه زیبایی او مانند ماه و خورشید است، نه مناصب کیخسرو و نه عظمت جمشید را دارد.
هوش مصنوعی: با چشم‌هایش مانند خنجر به دشمن حمله می‌کند و به راحتی در میدان نبرد مانند یک شمشیرزن ماهر عمل می‌کند.
هوش مصنوعی: وقتی که دشمن با خنجر حمله می‌کند، تن او و دنیا پر از سپاهیان می‌شود.
هوش مصنوعی: خنجر او به اندازه صد فرسنگ، دل را می‌آزارد و باد برای سمندش، راه و روش تازه‌ای می‌آموزد.
هوش مصنوعی: زمانی که ناگهان ذهنش به شکار افکار خوشایند مشغول شود، دامش می‌تواند زیبایی‌های زندگی را به دست آورد.
هوش مصنوعی: به میدان چوگان که می‌رسد، چرخش گوی مانند بازی‌های دیگر است.
هوش مصنوعی: وقتی نیزه را بر روی اسب قرار دهد، زین را به سمت خود می‌کشد و حلقه انگشتر را برمی‌دارد.
هوش مصنوعی: وقتی کسی با دقت و مهارت تیر و کمان را در دست می‌گیرد، می‌تواند حتی کوچک‌ترین چیزی را هدف قرار دهد و به هدف نزدیک کند.
هوش مصنوعی: زیر پاهای آن اسب زیبای گلرنگ، هر قدمش معادل دو فرسنگ فاصله است.
هوش مصنوعی: اگر بگویم که این پدیده مانند ابر است، خیال نکن که کار ساده‌ای است، چون برق آن از آتش نعل زودتر می‌جهد.
هوش مصنوعی: وقتی زلفش را به دوش می‌افکند، مانند زره‌ای زیبا به نظر می‌رسد و ماه، به خوبی مانند حلقه‌ای در گوش او می‌درخشد.
هوش مصنوعی: شخصیت و جایگاه باعزت و جوانی، همچون سلیمان، در دستیابی به موفقیت و کامیابی نقش دارد.
هوش مصنوعی: ای دلبر، هر در را که تو وصف کنی، من هنوز از زیبایی‌ها و ویژگی‌هایت، تنها از یک قسمت ناچیز از صد هزار قسمت دیگر صحبت نکرده‌ام.
هوش مصنوعی: این توصیف درباره شخصیت خسرو است، که نامش یعنی "خسرو" و نه تنها به این نام بلکه به "کیخسرو" هم معروف است. او مانند یک غلام می‌ماند.
هوش مصنوعی: خسروان در جایگاهی قرار دارند که به آنها تعلق دارد و تخت سلطنت در مداین نیز مناسب و شایسته آنان است.
هوش مصنوعی: به خاطر عشق و محبت تو، چهره‌ات مانند صبحی روشن و دل‌انگیز به نظر می‌رسد که عاشق آن را نادیده نمی‌گیرد.
هوش مصنوعی: آنقدر به یاد تو غمگین و داغدارم که نه روز و نه شب برایم آرامش ندارد و مدام در آتش غم می‌سوزم.
هوش مصنوعی: غم و اندوه بر من چیره شده و همه جا را پر کرده است. چه کاری می‌توانم انجام دهم اگر نتوانم چهره‌ات را ببینم؟
هوش مصنوعی: کسی که تو را نادیده می‌گیرد، وقتی تو را می‌بیند، متوجه می‌شود که حالت چگونه است و چه احساسی داری.
هوش مصنوعی: ای روشنی چشم‌های من، شنیده‌ای که هیچ‌گاه دیده نشده است؟
هوش مصنوعی: وقتی که شاپور این اشعار را خواند، انگار که شب جدایی او به روز تبدیل شد و احساس خوشحالی و امیدواری پیدا کرد.
هوش مصنوعی: او از رویی شاد و خوشحال شد، اما از روی دیگر چنان غمگین و افسرده شد که غمش مانند دودی از سرش برخواست.
هوش مصنوعی: این سخن به این معناست که چیزی که مهم و ارزشمند است، بر اساس رازها و نکاتی پنهان در دل آن قرار دارد. هرچه که از یک موضوع خوشایند و سودمند به نظر می‌رسد، درباره‌اش عرفان و دانایی‌هایی نهفته است که باید به آنها پی برد.
هوش مصنوعی: سپس او به حالت عجیبی درآمد که نه مرده بود و نه زنده. مانند ماری که به تیر خورده، به خود می‌پیچید.
هوش مصنوعی: درد و غم او چنان عمیق و آسیب‌زا بود که او را از پا درآورد و نتوانست زنده بماند.
هوش مصنوعی: شاپور به قدری زیبایی را در پری مشاهده کرد که یک بار آن پری به شدت تحت تأثیر قرار گرفت و دیوانه شد.
هوش مصنوعی: به او گفتند که یک‌دفعه از دست نرو، زیرا این کار تو را به فکر خواهد انداخت.
هوش مصنوعی: باید زودتر اقدام کرده و بانوی مورد نظر را از خود راضی کنی.
هوش مصنوعی: به شرطی که هیچ رازی را در دل نگه نداشته باشی، از این حالت آشفته و پریشان نخواهی بود.
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی به شکار بروی، نیاز به اجازه داری، زیرا چاره‌ای جز این برای انجام کارت وجود ندارد.
هوش مصنوعی: اگر با او به این شکل رفتار کنی، پس سوار بر اسب شبدیز شو و برو تا پیش پرویز.
هوش مصنوعی: سربازان را با گنج و ثروت بگذار و خودت به تنهایی به سمت مدائن برو.
هوش مصنوعی: تو گفتی که در یک روز، جانم به خاطر صحبت‌ها و خبرهایی که شنیدم، رفت.
هوش مصنوعی: عقل و خرد به شدت شگفت‌زده و حیرت‌زده شدند از گفت‌وگوهایی که در آن روز رخ داد و شب فرا رسید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.