بخش ۸۲ - عقد بیست و پنجم در فتوت که بار خود از گردن خلق نهادن است و زیر بار خلق ایستادن
ای که از طبع فرومایه خویش
می زنی گام پی وایه خویش
خاطر از وایه خود خالی کن
زین هنر پایه خود عالی کن
بهر خود گرمی جز سردی نیست
سردی آیین جوانمردی نیست
چند روزی ز قوی دینان باش
در پی حاجت مسکینان باش
شمع شو شمع که خود را سوزی
تا به آن بزم کسان افروزی
با بد و نیک نکوکاری ورز
شیه یاری و غمخواری ورز
ابر شو تا که چو باران ریزی
بر گل و خس همه یکسان ریزی
چشم بر لغزش یاران مفکن
به ملامت دل یاران مشکن
در گذر از گنه و از دگران
چون ببینی گنهی در گذران
باش چون بحر ز آلایش پاک
ببر آلایش از آلایشناک
همچو دیده به سوی خویش مبین
خویش را از دگران بیش مبین
بس عمارت که بود خانه رنج
بس خرابی که شود پرده گنج
با همه باش به صلح آوریی
که نگنجد به میان داوریی
همچو آن بیخته خاک از خس و خار
که زند آب بر آن ابر بهار
کف پا رانبود زان دردی
پس پا را نرسد زان گردی
ور سوی داوریت افتد رای
به که با خود کنی از بهر خدای
بت خود را بشکن خوار و ذلیل
ناور شو به فتوت چو خلیل
بت تو نفس هواپرور توست
که به صد گونه خطا رهبر توست
بسط کن بر همه کس خوان کرم
بذل کن بر همه همیان درم
گر براهیمی و گر زردشتی
روی در هم مکش از هم پشتی
بازکش پای ز آزار همه
دست بگشای به ایثار همه
هر چه بدهی به کسی باز مجوی
دل ز اندیشه آن پاک بشوی
آنچه بخشند چه بسیار و چه کم
نیست بر گشتن ازان طور کرم
طفل چون صاحب احسان گردد
زود از داده پشیمان گردد
هر چه خندان بدهد نتواند
که دگر گریه کنان نستاند
تا توانی مگشا جیب کسان
منگر در هنر و عیب کسان
عیب بینی هنر چندان نیست
هدف قصد هنرمندان نیست
هر چه نامش نه پسندیده کنی
بهتر آنست که نادیده کنی
دل ز اندیشه آن داری دور
دیده از دیدن آن سازی کور
بو که از چون تو نکو کرداری
به دل کس نرسد آزاری
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن دربارهی سعی در پیشرفت و نیکوکاری است. شاعر به فردی که از ویژگیهای ناپسند خود رنج میبرد، توصیه میکند که به بهبود خود بپردازد و به دیگران کمک کند. او به اهمیت انفاق و ایثار اشاره میکند و میگوید که باید بر خود غلبه کرده و از منأفعلیت و خودپرستی دوری کند. همچنین، تأکید میشود که عیبجویی از دیگران نکنید و به هنر نیکوایی توجه کنید. در نهایت، شاعر به این نکته میپردازد که انسان باید از ملامت دیگران بگذرد و در زندگی با آرامش و صلح رفتار کند.
هوش مصنوعی: ای کسی که با نفس پست خود قدم بر میداری و به دنبال جذابیتهای ظاهری هستی.
هوش مصنوعی: ذهن خود را از دغدغهها و افکار منفی خالی کن و با این کار به سطح بالاتری از توانایی و هنر برس.
هوش مصنوعی: برای خودت اگر تنها گرما وجود ندارد، بدان که سردی، نشانهای از جوانمردی نیست.
هوش مصنوعی: چند روزی به دنبال نیازمندان و بیپناهان باش و از قدرت و ثروت دیندارها فاصله بگیر.
هوش مصنوعی: خودت را مثل شمع بسوزان تا دیگران در جشن و شادی روشنایی بگیرند و از نور تو بهرهمند شوند.
هوش مصنوعی: با آدمهای خوب و بد خوب برخورد کن و به دوستانت یاری برسان و در غمهایشان شریک باش.
هوش مصنوعی: به عنوان یک ابر، باید ببارید تا مانند باران بر روی گلها و علفها به یکسان بپاشید.
هوش مصنوعی: به دوستانت ایراد نگیر و آنها را سرزنش نکن.
هوش مصنوعی: وقتی در مسیر زندگی به اشتباهات خود و دیگران برخورد میکنی، باید توجه کنی که چگونه این اشتباهات بر تو و رویاروییات با آنها تأثیر میگذارد.
هوش مصنوعی: خود را مانند دریا از آلودگیها پاک نگهدار و آلودگیها را از خود دور کن.
هوش مصنوعی: به مانند چشمی که به سوی خود نمینگرد، خود را از دیگران بیشتر مپندار.
هوش مصنوعی: بسیاری از ساختمانها وجود دارد که ممکن است به زحمت فراوان ساخته شده باشد، اما در عوض، ویرانیهایی هم هست که میتواند به گنجی باارزش ختم شود.
هوش مصنوعی: با همه به صلح و دوستی رفتار کن، زیرا در این حالت نمیتوان قضاوتی ناعادلانه دربارهی تو داشت.
هوش مصنوعی: مانند خاکی که با خس و خار پوشیده شده و باران بهاری بر آن میبارد و دوباره جان میگیرد.
هوش مصنوعی: دردی که در کف پا حس نمیشود، به خاطر آن است که آزار و زحمت در دیگر نقاط پا به خوبی احساس نمیشود.
هوش مصنوعی: اگر نظر قضا و قدر بر این بیفتد که برای خداوند تصمیمی بگیری، پس با خودت چه میکنی؟
هوش مصنوعی: بت خود را بشکن و بیاحترامی را تحمل نکن، به شجاعت و بزرگواری مانند ابراهیم خلیل (پیامبر) تبدیل شو.
هوش مصنوعی: محبوب تو چیزی نیست جز نفس سرکش و هوسهای تو که به روشهای مختلف تو را به اشتباه میاندازد و هدایت میکند.
هوش مصنوعی: بخشش و generosity خود را به همه نشان بده و به هر کسی که نیاز دارد، کمک کن.
هوش مصنوعی: اگر بر مذهبی متفاوت از خود باور داری، نباید از یکدیگر دوری کنید و باید به هم احترام بگذارید.
هوش مصنوعی: آسیب نرسان و دستت را برای کمک به دیگران پیش ببر.
هوش مصنوعی: هر چه به کسی بدهی، دوباره آن را نپرس و له دل خود را از افکار ناراحتکننده آزاد کن.
هوش مصنوعی: هر چه که بخشیده میشود، چه زیاد و چه کم، بازگشت از آن نوع بخشش از بزرگواری نیست.
هوش مصنوعی: کودک وقتی که صاحب مهربانی و بخشندگی میشود، خیلی زود از چیزی که به دیگران داده است، پشیمان میشود.
هوش مصنوعی: هرکس که در حال شادی و خنده است، نمیتواند از غم و گریه دیگران غافل باشد و آنها را نادیده بگیرد.
هوش مصنوعی: در حد توان خود، تلاش کن که راز افراد را فاش نکنی و به هنرها و نقصهای آنها توجه نکن.
هوش مصنوعی: عیبجویی در هنر چندان اهمیت ندارد، زیرا مقصود هنرمندان چیز دیگری است.
هوش مصنوعی: هر چیزی که بر اساس سلیقهات پسندیده نیست، بهتر است که به آن توجهی نکنی و آن را نادیده بگیری.
هوش مصنوعی: دل تو با افکار و نگرانیهایش مشغول است و به همین دلیل نمیتواند زیباییهای واقعی را ببیند.
هوش مصنوعی: بویی که از کسی با خوبیهای اینچنینی به مشام برسد، نمیتواند به دل کسی آزاری برساند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.