بخش ۳۷ - عقد دهم در کشف سر ورع که کاسر سورت حرص و طمع است و کاشف ظلمت اهوا و بدع
ای که بهر شکمت گردن آز
سوی کاسه چو صراحیست دراز
چون خم باده همین داری کام
که کنی پر شکم خود ز حرام
در نماز چه شد از پشت خم است
چون تو را قبله همت شکم است
چون به کامت ز ورع نیست مزه
لقمه را از مزه پرسی نه بزه
هر چه بر سفره و خوان تو نهند
هر چه در کام و دهان تو نهند
بخوری خواه کدر خواه صفی
گاو و خر نیست بدین خوش علفی
مرغ باید که مسمن باشد
صحن ازو چشمه روغن باشد
هیچ غم نیست گرش غصب کنان
شحنه ده کشد از بیوه زنان
میوه باید که بود تازه و تر
چاشنی دار چو جلاب شکر
هیچ غم نیست اگر دزد لئیم
افکند رخنه به بستان یتیم
تخم لقمه ست در آب و گل تو
نکند جز چو خودی حاصل تو
دانه ریزی به کف آید خر
خار کاری بدراند دامن
لقمه خشک حلالت در کام
لقمه چرب چه خواهی ز حرام
بز که لاغر بود و سگ فربه
هست ازین فربهت آن لاغر به
دسترنج تو حلال است تو را
غیر آن رنج و وبال است تو را
نان خود با تره و دوغ زنی
به که از خوان شه آروغ زنی
نیست ممتاز حرامت ز حلال
سیل تیره ست تو را آب زلال
دلق و دراعه همی آرایی
عطر تزویر بر آن می سایی
سبحه با شانه همی پیوندی
عقد تلبیس بر آن می بندی
می کشی خرقه پشمینه به دوش
می نهی گوشه فش در بن گوش
باشد اینها همه دعوی یعنی
صوفی وقتم و صاحب معنی
تا فتد ساده دلی در دامت
طعمه چاشت دهد یا شامت
چون به دل افتدت از شهر گره
با گروهی روی از شهر به ده
که فلان هست ز نیکوکیشان
مخلص و معتقد درویشان
زیر صد بار وی از ناداری
تو ز ادبار شوی سرباری
کند از مفلسی آن بی مایه
رخت خانه گرو همسایه
بهر تو سفره و خوان آراید
شربت و میوه بر آن افزاید
تو هم از دین و خرد هر دو بری
بنشینی و به شهوت بخوری
تف بر این صوت و سیرت که تو راست
تف بر این عقل و بصیرت که تو راست
این نه صوفیگری و درویشیست
نامسلمانی و کافر کیشیست
نفس را حلقه حلقوم بری
به که این زقه زقوم خوری
دزدی و راهزنی بهتر ازین
کفن از مرده کنی بهتر ازین
چند روزی کم بی دردان گیر
پی پیران و جوانمردان گیر
بین که مردان چه ریاضت بردند
تا درین مرحله پای افشردند
خاطر از وسوسه صافی کردند
در ورع موی شکافی کردد
گم شدی بر دلشان حرص و طمع
پرده دیدن اسرار ورع
اگر از شبهه خلیدی خاری
پا کشیدندی از گلزاری
ور ز شک قطره چکیدی جایی
دست شستندی از دریایی
مردم چشم جهان آن نفرند
که به نفرت سوی دنیا نگرند
صدق کوشان و ورع کیشانند
خصم حرص و طمع اندیشانند
چشم جان بر اثر ایشان دار
گوش دل بر خبر ایشان دار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به نقد رفتارهای کسانی میپردازد که در پی لذتهای دنیوی و شکمپرستی هستند و به اصول اخلاقی و دینی توجهی ندارند. شاعر تاکید میکند که این افراد برای شکم خود هر نوع حرامی را میخورند و در عبادتهای خود نیز نیت خالصی ندارند. او به مقایسه زندگیهای این افراد با زاهدان واقعی میپردازد که با ریاضت و خودداری از دنیا به کمال رسیدهاند. پیام اصلی این شعر تذکر به اهمیت ورع و پرهیز از تمایلات نفسانی و توجه به زندگی معنوی است. شاعر بر این باور است که تهذیب نفس و دوری از حرص و طمع تنها راه رسیدن به حقیقت و آگاهی واقعی است.
هوش مصنوعی: ای کسی که برای شکمت گردن میکشی، مثل این است که به سوی کاسی دراز میروی که شبیه صراحی است.
هوش مصنوعی: وقتی که باده را در جام مینوشی، به یاد داشته باش که باید شکمت را از حرام پر کنی.
هوش مصنوعی: در نماز، چرا در حال خم شدن هستی، در حالی که هدف و آرزوی تو به موقعیت و ثروت مادی دوخته شده است؟
هوش مصنوعی: وقتی که در زندگیات به خاطر پرهیزگاری و معنویت به آرزوهایت نرسیدهای، ارزش لذتها و خوشیها را نمیفهمی، حتی اگر از دیگران بپرسی.
هوش مصنوعی: هر چیزی که بر روی میز سفرهات قرار دهند و هر چیزی که به دهان و دندانهایت میرسد.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی بخوری، مهم نیست که چه حالی داری، چون گاو و خر هم در این زمینه تفاوتی ندارند؛ هر دو از علف خوشمزه استفاده میکنند.
هوش مصنوعی: پرنده باید چاق و فربه باشد تا محیط اطرافش پر از چربی و نعمت باشد.
هوش مصنوعی: هیچ دلیلی برای ناراحتی وجود ندارد، حتی اگر ناعادلانه چیزی را از افراد ضعیف و بیپناه بگیرند.
هوش مصنوعی: میوه باید تازه و خوشمزه باشد، مثل شربت شیرین و خوشبو.
هوش مصنوعی: هیچ نگرانی وجود ندارد اگر شخصی بدجنس به باغ کودک یتیم آسیبی بزند.
هوش مصنوعی: اگر تو در زندگی به جز همان چیزی که هستی، تلاشی نکنی، نتیجهای جز چیزی که اکنون داری نخواهی داشت.
هوش مصنوعی: کسی که در کارها و تلاشهایش حوصله و دقت داشته باشد، به نتایج خوبی دست پیدا میکند و زحمتش بیپاسخ نخواهد ماند.
هوش مصنوعی: وقتی لقمهای که حلال و سالم است در دهان داری، نیازی به طلب کردن و جستجوی لقمههای بیحساب و حرام نداری. حلال را گرامی بدار و از نعمتهای آن بهرهمند شو.
هوش مصنوعی: بز لاغر و سگ چاق در کنار هم قرار دارند، اما از بین این دو، سگ چاق به دلیل چاقیاش نسبت به بز لاغر برتری دارد.
هوش مصنوعی: سعی و تلاشی که از آن به دست میآوری، برای تو حلال و مشروع است، اما غیر از این تلاش، مشکلات و رنجهایی برایت به همراه خواهد داشت.
هوش مصنوعی: بهتر است که با غذای ساده و سالم خودت را سیر کنی تا اینکه از سفرهی دیگران با شرمندگی و خجالت غذا بخوری.
هوش مصنوعی: در دنیای وجود تو، تفاوتی بین کارهای خوب و بد وجود ندارد و آنچه که باید به عنوان خوب در نظر گرفته شود، در احساس تو به طریقی تاریک است؛ مانند سیلابی کثیف، در حالی که آنچه که واقعاً پاک و مطهر است، در دل تو جاری نیست.
هوش مصنوعی: لباس و زینت خود را با عطر فریبندهای میآرایی.
هوش مصنوعی: سبحه را به شانه متصل میکنی و بر آن، عقدی که به آن تلبیس میگویند، میبندی.
هوش مصنوعی: تو یک پوشش پشمی به دوش میکشی و در گوشهای آرام میگیری.
هوش مصنوعی: اینها همگی فقط ادعا هستند، من صوفی زمانهام و دارای معنا.
هوش مصنوعی: اگر کسی با نیت سادهدلانه به دام تو بیفتد، تو او را برای خوردن طعمهات به چاشت یا شام دعوت میکنی.
هوش مصنوعی: وقتی که از شهر به دل گروهی میروی، گرههایی که در دل داری را با خود به ده میبری.
هوش مصنوعی: فلانی از میان نیکوکاران است که به درویشان خالص و با ایمان باور دارد.
هوش مصنوعی: این بیت به بیان حالتی از ناامیدی و رنج میپردازد. یعنی وقتی که آدم از فقر و بدبختی رنج میبرد، ممکن است بارها و بارها تحت فشار قرار بگیرد و احساس شکست کند. در واقع، این احساس ناتوانی و مشقت ممکن است انسان را به جایی برساند که از آن رنج بیشتری به دست آورد.
هوش مصنوعی: فقر و نداری باعث میشود که انسان حتی وسایل و داراییهای خود را به دیگران وثیقه بگذارد تا بتواند از آنها کمک بگیرد.
هوش مصنوعی: برای تو سفرهای فراهم میشود و بر روی آن نوشیدنی و میوه قرار میدهند.
هوش مصنوعی: شما هم میتوانید از موضوعات معنوی و عقلانی فاصله بگیرید و فقط به لذتجویی و نیازهای جسمانی خود توجه کنید.
هوش مصنوعی: به این صدای نازیبا و نمای زشت که تو داری، لعنت میفرستم. به این عقل و فهمی که تو به آن مینازی، باید سخت انتقاد کرد.
هوش مصنوعی: این موضوع مربوط به شیوهای از زندگی و رفتار نیست که به معنای واقعی به معنویات و عرفان بپردازد، بلکه به نوعی بیدینی و کفر اشاره دارد.
هوش مصنوعی: بهتر است گلو را از زخم و جراحت دور نگهداری، زیرا این درد و رنجی که تحمل میکنی، بسیار طاقتفرساست.
هوش مصنوعی: بهتر است که دزدی و راهزنی کنی تا اینکه از مرده کفن برداری.
هوش مصنوعی: چند روزی با دردها و رنجها بساز و از تجربههای پیران و مردان باوفا بهرهمند شو.
هوش مصنوعی: بنگر که مردان چگونه تلاش و تمرین کردند تا به این مرحله از پیشرفت و کمال رسیدند.
هوش مصنوعی: زندگی را از وسوسههای بیخود پاک کردند و در پرهیزکاری به جزئیات دقت کردند.
هوش مصنوعی: آنها به خاطر حرص و طمع، از دیدن رازهای خوب و درست دور شدند.
هوش مصنوعی: اگر کسی از گلی که به شک و تردید مبتلاست، قدمی بردارد و از آنجا دور شود، گویی که از یک باغ گل جدا شده است.
هوش مصنوعی: اگر تو به اندازهای کوچک و ناچیز باشی که از شکی، قطرهای بریزی، در آن صورت هم نمیتوانی دستت را از دریایی که در آن هستی، بشویی.
هوش مصنوعی: مردم، نیکوکاران واقعی هستند که با نفرت به دنیای مادی نگاه میکنند و به دنبال ارزشهای معنوی و نیکو در زندگی هستند.
هوش مصنوعی: راستگویی و پرهیزکاری ویژگی کسانی است که به دنبال صداقت و تقوا هستند، در حالی که حرص و طمع در دل کسانی جای دارد که فقط به فکر منافع مادی خود هستند.
هوش مصنوعی: به خاطر تأثیر وجود آنها، با چشم دل ببین و با گوش دل به اخبار و پیامهای آنها گوش بسپار.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.