بخش ۵۲ - مقاله شانزدهم در شرح حال نو رسیدگان غره به عهد جوانی که غره ماه عیش و کامرانی است
ای شده با موی سیاه از غرور
از نفر موی سفیدان نفور
رخ ز سفید به سیاهی منه
نور الهی به ملاهی مدره
طفلی و چون شیر شده موی پیر
هست عجب نفرت طفلان ز شیر
زاغ سیاهی تو درین بوم بیم
کی هلد این باز سفیدت سلیم
تکیه بر اسباب جوانی مکن
هر چه توان تا بتوانی مکن
بازوی تو گر به مثل آهن است
پوست اگر بر تن تو جوشن است
دست اجل موم کند آهنت
تیغ قضا چاک زند جوشنت
خم نکنی بهر خدا پشت خویش
سخت کمانی مکن ای سست کیش
قوت بسیار تو چون کم شود
گر همه تیر است قدت خم شود
پیش که سازد فلک عشوه ده
پشت تو را همچو کمان تن چو زه
باش کمان در پی طاعت وران
گوشه گزین از ره تحسین گران
بر تن خود راه ریاضت گشای
از تن خود کم کن و در جان فزای
سالک ره خشک بدن به بود
تک نزند اسب که فربه بود
ناشده پشت تو ز پیران راه
راست همی رو پی پیران راه
بر صف دینند چو پیران امیر
باش به فتراک امیران اسیر
تا نه از ایشان به اسیری رسی
کی بود امکان که به پیری رسی
بر در هر پیر کمربندیت
به که به سر تاج خداوندیت
پایه آن تاج بود بس بلند
کنگر آن را کمر آمد کمند
کوه که صد کان گهر یافته ست
تاج بلندی ز کمر یافته ست
سرکشی کاف برون کن ز سر
میم صفت بند گره بر کمر
در قدم پیر سبک سایه شو
وز گهرش گنج گرانمایه شو
چون تو به خدمت مددش می کنی
آن مدد از بهر خودش می کنی
آب چو ریزی به کفش در وضو
چهره اقبال دهی شست و شو
سنگ ز راهش چو نهی بر کران
پله طاعات کنی زان گران
کفش تهی چون نهیش پیش پای
بر سر افلاک شوی کفش سای
رکوه که در همرهی او بری
آب ز سرچشمه حیوان خوری
خاک رهش را به مژه روب پاک
تا شودت دیده جان سرمه ناک
غاشیه دولت او کش به دوش
تا شودت ستر کرم عیب پوش
تا نشوی پیر چو پیران کار
دست خود از دامن خدمت مدار
پایه پیری به جوانی مجوی
راه ارادت به امانی مپوی
ترسمت آن پایه نگردد به ساز
مانی از آداب جوانیت باز
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به تمایز میان جوانی و پیری و اهمیت کیستی و رویکرد به زندگی میپردازد. شاعر به جوانان توصیه میکند که به غرور جوانی مبالغه نکنند و از محدودیتهای جسمی و پیری نترسند. او به آنها میگوید که نباید به ظواهر بیرونی (مانند موهای سفید و سیاه) توجه کنند و بهتر است راه عرفان و خدمت به دیگران را پیش بگیرند. همچنین تأکید میکند که باید در کنار نیروی جوانی، به روح و جان پرداخت و از تجربیات پیران بهره گرفت. در نهایت، شاعر از جوانان میخواهد که انصراف از خودبرتربینی را در پیش بگیرند و در راه خدمت و طاعت از پیران و حکمتهای آنها گام بردارند.
هوش مصنوعی: ای کسی که به خاطر موی سیاه خود مغروری، از مردان موی سپید بیزاری.
هوش مصنوعی: صورت خود را از روشنی به تاریکی مبر، زیرا نور الهی را به مغزهای بیخبر منتقل نکن.
هوش مصنوعی: کودکی که زمانی شیرین بود و بیخبر از دنیا، حالا به قدری بزرگ شده که موی او سفید شده است. جالب است که کودکان تازه به دنیا آمده، نسبت به شیر و چیزی که به آنها زندگی میدهد، نفرت دارند.
هوش مصنوعی: در اینجا به این موضوع اشاره میشود که در این سرزمین، زاغ سیاه تو به تنهایی و بدون ترس زندگی میکند و از باز سفیدت هیچ هراسی ندارد. این جمله میتواند به معنای این باشد که در شرایطی که ممکن است خطر وجود داشته باشد، موجودات تاریک و منفی به راحتی زندگی میکنند و از قدرتهای روشن و مثبت هراسی ندارند.
هوش مصنوعی: به جوانی خود تکیه نکن و به امکانات و شرایطی که در اختیارت داری اکتفا نکن؛ هر چه میتوانی، تلاش کن و پیش برو.
هوش مصنوعی: اگر بازوی تو همچون آهن محکم است، پوستت نیز مانند زرهی بر تن تو محافظت میکند.
هوش مصنوعی: دست سرنوشت تو را چون موم نرم میکند و شمشیر قضا بر تن تو زخم میزند و تو در حال جوش و خروش به حرکت در میآیی.
هوش مصنوعی: برای خدا، کمر خود را خم نکن و به خاطر دیگران، نگذار که روحیهات سست شود. خودت را محکم نگهدار و از ضعف دوری کن.
هوش مصنوعی: اگر قدرت و توان تو کاهش یابد، حتی اگر تمامی تیرها نیز در اختیارت باشد، باز هم نمیتوانی به قد و قامت بلند خود ادامه دهی و در واقع میلغزی و خم میشوی.
هوش مصنوعی: آسمان به کدامین دلیل به تو مینازد و پشتت را به زیبایی کمان میسازد، همانگونه که کمان تن نیز از کشیدگی جانی میگیرد؟
هوش مصنوعی: در پی انجام وظایف و اطاعت باش و از نظر دیگران در گوشهای قرار بگیر تا مورد تحسین قرار بگیری.
هوش مصنوعی: بپوشان بر بدن خود زحمت و سختی را و از خود بستی کن و به روح و جانت بیفزا.
هوش مصنوعی: مسافر در مسیر سخت و بیراه باید بپرهیزد از این که به بدن خود آسیب بزند، چرا که این امر باعث ناتوانی و سنگینی او میشود.
هوش مصنوعی: اگر هنوز به سفر نرفتهای و راه راست را نرفتهای، بهتر است به تجربه و راهنمایی پیران و کسانی که در این مسیر هستند، توجه کنی.
هوش مصنوعی: در صف دین، مانند پیران، از مقام و قدرت سخن بگو و مانند امیران اسیر در مشکلات زندگی باش.
هوش مصنوعی: تا زمانی که از آنها در بند و اسیر نشوی، رسیدن به كمال و تجربه در پیری امکانپذیر نیست.
هوش مصنوعی: بهتر است در زندگیات به افراد با تجربه و دانش احترام بگذاری و به آنها نیاز پیدا کنی، تا اینکه به مقامهای عالی و قدرتمند تنها تکیه کنی.
هوش مصنوعی: آن تاجی که بر سر دارد، پایهاش بسیار بلند است و کمر او به خاطر آن تاج مانند کمند شده است.
هوش مصنوعی: کوهی که از دل خود صدها جواهر بیرون آورده، اکنون به اوج خود رسیده و شکوه و عظمت خاصی پیدا کرده است.
هوش مصنوعی: این جمله به نوعی به اشاره به رهایی از قید و بندها و آزاد شدن از محدودیتهای موجود دارد. به نوعی، از فرد خواسته میشود که از خود کاملاً رها شده و به زندگی و کنشهای آزادانهتری بپردازد. به این معناست که فرد باید از آنچه که او را محدود میکند، آزاد شود و به سوی روزهای بهتر و نوعی آزادی حرکت کند.
هوش مصنوعی: در کنار شخص با تجربه و بزرگتر قرار بگیر و از دانش و شناخت او بهرهمند شو تا به ارزشهای گرانبهایی دست یابی.
هوش مصنوعی: وقتی تو به دیگران کمک میکنی، در واقع آن کمک به نفع خود تو نیز است.
هوش مصنوعی: وقتی آب را در دستت میریزی برای وضو، چهرهات را شست و شو داده و خوشبختی را به خودت هدیه میکنی.
هوش مصنوعی: اگر سنگی را بر سر راه کسی بیندازی، باعث میشوی که فرد در مسیر اطاعت و عبادت سختی و دشواری را تجربه کند.
هوش مصنوعی: وقتی که در مسیر زندگی با سختیها و چالشها مواجه میشوی، اگر به خود تکیه کنی و به دنبال راهحلهای مناسب باشی، به ارتفاعات موفقیت و سعادت خواهی رسید. ناامیدی و خستگی نمیتواند تو را از ادامه مسیر بازدارد.
هوش مصنوعی: کوهی که در همراهی او، آب از سرچشمه مینوشی، به تو حیات میبخشد.
هوش مصنوعی: با مژههای خود خاک پای او را پاک کن تا چشمانت همچون سرمه، جاننواز و زیبا شوند.
هوش مصنوعی: دولت و نعمت او را مانند پوششی بر دوش خود حمل کن تا عیبها و نقصهای تو پنهان بماند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که جوانی، به کارهای خودت توجه کن و خود را به کارهای دیگر مشغول نکن.
هوش مصنوعی: به دنبال راهی برای برقراری ارتباط با جوانی نباش، زیرا پایه پیری در جوانی نیست و به ابراز عشق و ارادت در برابر جوانان نیاز نیست.
هوش مصنوعی: نگرانم که تو در تلاطم زندگی، به ساز و آئین جوانیات پایبند نمانی و از آنها دور شوی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.