داهی
داهی در ۲ سال و ۵ ماه قبل، جمعه ۷ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۲۰:۲۶ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۱۷:
شکل اصلی این رباعی:
در کارگه کوزهگری رفتم دوش
دیدم دوهزار کوزهی گویا و خموش
ناگه یکی کوزه برآورد خروش
کو کوزهگر و کوزهخر و کوزهفروش
معنای بیت نخست:دیروز در کارگاه کوزهگری رفتم و دوهزار کوزه که توانایی سخن گفتن داشتند اما همگی سکوت کرده بودند دیدم.
معنای بیت دوم:ناگهان و بیموقع، یک کوزه(فقط یک کوزه)فریاد زد که خالق ما(کوزهگر) و آغاز و انجام ما(کوزهخر و کوزهفروش)کجا هستند؟
نکته:شباهت میان خیام و نیچه در این رباعی بیداد میکند.نیچه معتقد است که اندیشههای یک فیلسوف در دورهی خود نابهنگام و بیموقع است و مردم توانایی درک آنها را ندارند.ما میتوانیم این عقیدهی نیچه را عینا در این رباعی خیام ببینیم.
داهی در ۲ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۲۸ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۱۷:۴۶ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۱۱:
ریخت صحیح این رباعی در تحقیقات آقای میرافضلی که براساس منابع تازه مکشوف و کهن است این گونه میباشد:
از جملهی رفتگان این راه دراز
بازآمدهای کو که به ما گوید راز
پس بر سر این دوراههی آز و نیاز
تا هیچ نمانی که نمیآیی باز
معنای بیت اول:از میان تمام کسانی از این دنیا رفتهاند، چه کسی برگشتهاست که راز جهان پس از مرگ را بگوید؟
معنای بیت دوم:چون چنین کسی تا به حال نیامده، پس ما هم به این دنیا برنخواهیم گشت.
نکته:دوراههی آز و نیاز کنایه از این جهان است و خیام انسانها را ناچار میبیند که یا آزمند باشند و یا نیازمند.
داهی در ۲ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۲۸ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۱۷:۰۱ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۴۶:
《ساز آمدن》در فرهنگ لغت به معنای به وجود آمدن و 《زمانه》به معنای دهر و روزگار است؛《زمانه ساز آمدگان》یعنی کسانی که در اثر چرخش گردون به وجود آمدهاند=>معنای مصراع اول:به سخن کسانی که به صورت اتفاقی و در اثر چرخش گردون به وجود آمدهاند گوش فرا مده. نکته جالب در این بیت این است که خیام برخلاف اسلام که علت وجود انسان را خدا میداند، دلیل وجود انسان را به اتفاقات و تصادفات روزگار ارتباط میدهد که این مضمون را در رباعی《ای آنک تو در زیر چهار و هفتی》به شکل بهتری می توان دید.
مُرَوَّق=پالوده و صاف شدن
طراز=راه،روش،دین
معنای مصراع دوم:وجودت را از عقاید و ادیان انسان های آمده پاک کن.
بیت اول:خیام همچون نیچه و برعکس عالمان دینی و دانشمندان،معتقد است انسان ها به علت اینکه در یک زمان و دوران محدود پا به عرصهی هستی گذاشتهاند، هیچ گاه نخواهند توانست به《حقیقت جهان》دست پیدا کنند؛ بنابراین ما نباید برای چنین عقایدی ارزشی قائل شویم.
فراز آمدن=مانند ساز آمدن به معنای پدید آمدن است.
معنای بیت دوم:کسانی که(یا شاید چیزهایی که)پدید آمده اند، یکی یکی از بین میروند و کسی نشانه و علامتی از پدید آمدن دوباره(قیامت و تناسخ)در دست ندارد.