گنجور

حاشیه‌گذاری‌های محمد رضا نظام

محمد رضا نظام


محمد رضا نظام در ‫۴ ماه قبل، جمعه ۸ دی ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۲۰ دربارهٔ کسایی » دیوان اشعار » کتان و ماه:

سلام

قدما را عقیده بر این بود که پارچه ی کتان اگر در مقابل نور ماه قرار گیرد خراب و فاسد می شود . و به همین علت خواسته است که آن ماه روی ( کسی که رویش همچون ماه است ) آن پارچه را از سرخود باز کند تا به خاطر در کنار چهره ی همچون ماه قرار گرفتن ، پارچه ی کتان فاسد نشود . به نوعی حسن تعلیل قایل شده است برای برداشتن حجاب ماه رو.

خیش . [ خی / خ َ ] (ع اِ)جامه ٔ رقیق باف ستبرتار از بدترین کتان و یا از ستبرتر عصب . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ). نوعی از پارچه و بافته کتان . پارچه ای از پشم و پنبه با هم بافته شده . (ناظم الاطباء) (برهان قاطع) : و از بصره نعلین خیزد و فوطه های نیک و جامه های کتان و خیش مرتفع. (حدود العالم ). و از وی جامه ٔ کتان و دستار خیش و فرش طبری خیزد. (حدود العالم ).
تا تو آن خیش ببستی به سر اندر پسرا
بر دلم گشت فزون از عدد ریشش ریش
ماه رویا بسر خویش تو آن خیش مبند
نشنیدی که کند ماه تبه جامه ٔ خیش .
کسائی (از رادویانی ).
ولی را در دهان نوشی عدو را بر جگر نیشی
عدو خیش است و تو چون ماه تابان آفت خیشی .
فرخی .

 

محمد رضا نظام در ‫۱ سال قبل، یکشنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۵۰ دربارهٔ کمال خجندی » غزلیات » شمارهٔ ۵۳۴:

می‌کنم پیش رقیبان به قدت ...

سلام

لطفا یکی این بیت را معنی کند علی الخصوص مصرع دوم را :( تا چو آنی به سر و چشم منت بنشاند )

 

sunny dark_mode