معما در ‫۳ سال قبل، سه‌شنبه ۱۴ تیر ۱۴۰۱، ساعت ۰۰:۳۸ دربارهٔ هاتف اصفهانی » دیوان اشعار » ترجیع بند - که یکی هست و هیچ نیست جز او:

بر همه اهل آن زمین به مُراد - گردش دوْرِ آسمان بینی=  بر همهٔ اهل آن زمین (=اقلیم عشق)، گردش دوْرِ آسمان را به مُراد بینی.

این رهْ آن زادِ راه و آن منزل - مرد راهی اگر بیا و بیار = این راه، آن زادِ راه، و آن هم منزل. اکنون اگر مردِ راهی، از این راه بیا و آن زاد راه با خود آور.

ور نه ای مردِ راه چون دگران - یار می‌گوی و پشت سر می‌خار = و اگر نه، ای آن که به حقیقت مردِ راه نیستی و مردِ راه بودنت چون دیگران است، تو نیز پریشان و پراکنده‌خاطر تنها به ذکر نام یار دلخوش باش.

معما در ‫۵ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۲۸ دی ۱۳۹۸، ساعت ۱۳:۵۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۷۳۴:

جناب فرزین
در نسخۀ مرحوم کاظم برگ نیسی «باد و بود» آمده است و انسجام معنی دارد:
شاه گوید مر شما را از من است این باد و بود
گر نباشد سایه‌ی من، بودِ جمله گشت باد
و شاه می‌گوید هستی شما و آن چه بوده و خواهد بود، سایۀ وجود من است که اگر نبود، همه هیچ و پوچ بودید!
البته با فرض «یاد و بود» هم مفهومی سازگار با کل شعر استنباط می‌شود:
و شاه می‌گوید هستی شما و آن چه از آن یاد می‌کنید، سایۀ وجود من است که اگر نبود، همه هیچ و پوچ بودید!

معما در ‫۵ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۲۸ دی ۱۳۹۸، ساعت ۱۳:۴۵ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۷۳۴:

«خطوتین» یعنی «دو خطوه یا دو گام». این کلمه در بیت سیزدهم به صورت «خط و تین» نوشته شده که خطای آشکار است. در همۀ نسخ معتبر (مثل نسخۀ مرحوم کاظم برگ نیسی) «خطوتین» آمده است:
رُخ بدو گوید که منزل‌هات ما را منزلی است
خُطوَتیْنِ ماست این جمله منازل تا معاد
در این میانه رُخ می‌گوید بسیاری از آن منزل‌ها که در صفحۀ شطرنجِ عالم پیموده‌ای، برای ما در حُکمِ یک منزل است! ما به دو گام -خواه به چپ یا راست، خواه به پیش یا پس- همۀ آن منازل را از ابتدای وجود تا پایان کار که بازگشت به اوست، می‌پیماییم.