گنجور

حاشیه‌گذاری‌های مرتضی

مرتضی


مرتضی در ‫۱ سال و ۹ ماه قبل، یکشنبه ۵ تیر ۱۴۰۱، ساعت ۱۶:۰۴ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » آغاز کتاب » بخش ۴ - گفتار اندر آفرینش مردم:

نخستین فطرت پسین شمار تویی خویشتن را به بازی مدار

درود بر اساتید و بزرگواران.

در توضیح این بیت به دست دکتر محمد جعفر یاحقی چنین آمده است (نقل به مضمون) 

 

نخستینت(سکون بر نون دوم) : فکرت، پسینت‌‌‌‌‌: شمار 

تو مر خویشتن را به بازی مدار

 

از نخست خرد و شعور و قوه ی تمیزدهی به انسان داده شده است و بدین سان در آخر می بایست در روز شمار یا حساب حاضر گردد و پاسخگوی اعمالش باشد. و تو این خلقت خویش را سبک منگر. 

 

این نگاه بخصوص با بیت بخش قبلی دارای قرابت معنایی است، آنجا که حکیم درباره ی حیوانات می فرماید:

 

نداند بد و نیک فرجام کار

نخواهد ازو بندگی کردگار

 

از این رو از ‌آنجا که پروردگار در ابتدا خرد را به انسان عطا نموده در روز حساب در آخر از او بازخواست خواهد نمود.

 

البته تایید صحت این تفسیر به باور حقیر در گروی رد یا تایید اعتبار کلمه ی شمار به مانای روز حساب در کلام فردوسی است.

 

با مهر. 

 

مرتضی در ‫۲ سال و ۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۸ دی ۱۴۰۰، ساعت ۰۱:۱۷ دربارهٔ ناصرخسرو » دیوان اشعار » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۲۴۷:

درود، 

بیت 41 را جایی این چنین رویت می کنم:

((ای دردمند مرد، مشو خیره به طبیب

زیرا نشسته بردر عیسی بن مریمی)) 

با مهر

 

مرتضی در ‫۲ سال و ۲ ماه قبل، چهارشنبه ۲۲ دی ۱۴۰۰، ساعت ۰۰:۲۸ دربارهٔ نظامی » خمسه » خسرو و شیرین » بخش ۱ - سرآغاز:

درود، 

چنانچه جناب فخری زاده اشاره کرده اند در بیت آخر‌: "بیار اِی کانِ معنی، تا چه داری" صحیح می باشد، به این مضمون کلی که حالا ای منشا معنا خود را نمایان کن تا درخشش ات را نظاره گر باشیم. 

بیارای پیش از هرچیز اشکال وزنی را سبب ساز می گردد.

با مهر

 

sunny dark_mode