گنجور

 
مجد همگر

فرموده اقتراحی صاحب علاءالدین

آنکو به کلک کار جهان را دهد نظام

آن نیک رای و رسم که رایش بود رهی

وان نیک بخت خواجه که بختش بود غلام

آنکش جهان جافی و ایام شد مطیع

وانکش سپهر سرکش و اجرام گشت رام

از طبع تند و تیز گرفتم به ارتحال

از روی لطف همچو هوا قطره از غمام

آن چار حرف چیست که عقد مبارکش

باشد به حصر چون مور مصحف کلام

حرف نخست نیمه حرف چهارم است

وز حرف چارمش سومش ده یکی تمام

نی نی ز وصف او نبود چاره طبع را

زانسان که نیست چاره ازو در همه مقام

گاه صبی و گاه نمویست خوش لقا

روز شباب و روز مشیب است نیکنام

هر چند هست خرد بزرگ است و بابها

محبوب اهل و جاهل و مقبول خاص و عام

از ابر رجم یابد و از آفتاب مهر

ز آهن درود بیند و از سنگ انتقام

فی الجمله دایه ئیست مربی بوالبشر

فی القصه دانه ئیست که ابلیس راست دام

ماراست زین مطاع گرانمایه مبلغی

در ذمت وکیل وزیر کریم وام

گر داد گشت گردنش آزاد و کرد داد

ورنه به روز عرض مظالم بود غرام

قاضی بود خدای و رسولش بود وکیل

زندان معین است و عدو را بود مقام

باشد خدای ناصر ایام مستقیم

خلقش ز خلق شاکر و اقبال مستدام

 
 
 
فرخی سیستانی

بر شاد گونه تکیه زده شاد و شاد کام

دولت رهی و بخت مطیع و فلک غلام

ناصرخسرو

این روزگار بی‌خطر و کار بی‌نظام

وام است بر تو گر خبرت هست، وام، وام

بر تو موکلند بدین وام روز و شب

بایدت باز داد به ناکام یا به کام

دل بر تمام توختن وام سخت کن

[...]

امیر معزی

منت خدای را که برون آمد از غمام

بدری که هست پیشرو دودهٔ نظام

صدری که هست خادم پایش سر کفات

میری‌ که هست عاشق دستش لب‌ کرام

شایسته زین ملت وبایسته فخر مُلک

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از امیر معزی
سنایی

هر شب نماز شام بود شادیم تمام

کاید رسول دوست هلا نزد ما خرام

خورشید هر کسی که شب آید فرو رود

خورشید ما برآید هر شب نماز شام

روز فراق رفت و برآمد شب وصال

[...]

وطواط

ای از کمال جاه تو ایام را نظام

وی از وفور علم تو اسلام را قوام

هستی حسام دین و ندیدست روزگار

در قمع شرک و نصرة دین چون یک حسام

سلطان اهل علمی و اندر معسکرت

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه