من هجاء چون کنم مطرزک را
که هجاء کردن است کژ خوانی
علت آینه که می گویند
دورقی داندی و شروانی
من نگویم که نیستش دانش
کآن طریقی بود ز نادانی
عاقل انکار حس چگونه کند
خور نگردد به میغ ظلمانی
آنچه من دیده ام ز سیرت او
نه ز مهداری و هجاخوانی
بی تکلف بگویم و نکنم
سخن آرائی و سخندانی
کافه خلق راست او بدخواه
خویش و بیگانه قاضی و دانی
آنچه او از زبان شوم کند
نکند صد خدنگ ماکانی
قصد و غمز و نفاق و خبث کند
سر به سر منطقی و برهانی
وز تکبر چو سر بگرداند
آید اندر کلام نفسانی
گر کسی استراق سمع کند
بشنود صد فسون شیطانی
به ظرافت چو گه خورد حاشا
وآرد آن خنده زمستانی
زیر هر خنده ای چو زهر بود
صد هلاهل ز حقد پنهانی
وز اباطیل پیچ پیچ چو کاف
قاف را بشکند به پیشانی
مردکی کوهی شبانکاره
بغتتاً چون شود خراسانی
لاجرم زین نمط بود فن او
که همی بینی و همی خوانی
کوه پرورده پلنگ نهاد
دور از آئین و رسم انسانی
تازی اش هست و پارسی گه گاه
می درآید به صد پریشانی
چشم شوخش ندیده در همه عمر
حشمت و نعمت و تن آسانی
شره و حرص جاه و مالش داد
چشم پوشیدگی و عریانی
عورت خویش را نمی بیند
از غرور و نشاط شهوانی
شرم بادش ز نور و شمس و عبید
وز کمال و عماد زاکانی
شمس کیشی ز جور آن بدکیش
اشک دارد چو در عمانی
در براق کمال او نرسد
صد از آن ژاژ خای کهدانی
کیست عبداله ابی سلول
حاسد اختصاص سلمانی
علم باقی همی فروشد شیخ
به حطام مزخرف فانی
نخورد بر زمال و جاه چنین
گو شود فیلسوف یونانی
خانه ای کش بنا ز ظلم بود
زود روی آورد به ویرانی
گر توئی اهل علم و فتوی و درس
... انی
نه که علم از تو سفله بیزار است
هم بدین شیوه هستی ارزانی
نی نی از فتنه جوئی و شر و شور
وز هوس های شغل دیوانی
دردهد تن به ننگ سرهنگی
خوش کند دل به عار دربانی
با چنین سیرتی که می بینی
با چنین خصلتی که می دانی
اگر او عالم و مسلمان است
وای بر علم و بر مسلمانی
بد شدم من ز صحبت بد او
نیک گفت آن حکیم روحانی
که نکوکار بد شود ز بدان
خاصه چون جور بیند از جانی
به جوانی ز هجو و غیبت و خبث
توبتم داد لطف رحمانی
کرد هیچی مرا بدین سر زال
این شغاد لعین دستانی
توبه من شکست و بشکندش
گردن از قهر عدل یزدانی
از همه گفته ها پشیمانم
گرچه کردم بسی درافشانی
وندر این قطعه از چنین گفتار
کافرم گر برم پشیمانی
یارب از غیب رحمتی بفرست
بهتر از ابرهای نیسانی
سقطه نخجوانیش نو کن
تا جهان را ز فتنه برهانی
بر چنین دیو و دد دریغ دریغ
نظر لطف آصف ثانی
نفس دیو مردمان مرساد
در چنین سیرت سلیمانی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره نفرین و انتقاد از کسانی است که به علم و دانش می‌بالند اما در واقع دارای روحیات بد و ناپسند هستند. شاعر به عیوب شخصیتی این افراد، مانند تکبر، نفاق، و عدم دیدگاه روشن اشاره می‌کند و بیان می‌دارد که اگر کسی به دانش و علم بپردازد، باید از بدی‌ها و زشتی‌ها دوری کند. همچنین شاعر از تاثیرات منفی معاشرت با این افراد صحبت می‌کند و ابراز ندامت و پشیمانی می‌کند که چگونه ممکن است تحت تأثیر این نوع شخصیت‌ها قرار بگیرد. در نهایت شاعر دعا می‌کند تا رحمت و بخشش الهی شامل حال او و جامعه شود و از فتنه‌ها نجات یابند.
هوش مصنوعی: چگونه می‌توانم شعر را به درستی بخوانم، وقتی که خود هجاء کردن، خواندن نادرست است؟
هوش مصنوعی: آینه به خاطر این که می‌گویند دوتا چهره دارد، به روشنی و شفافیت خود نمایان‌گر تمام زوایای واقعیت است.
هوش مصنوعی: من نمی‌گویم که علم و دانشی وجود ندارد، چرا که این سخن ناشی از نادانی است.
هوش مصنوعی: عاقل چگونه می‌تواند احساسات و واقعیت‌ها را نادیده بگیرد، وقتی که در زیر سایه‌ی تاریکی قرار دارد؟
هوش مصنوعی: آنچه من از شخصیت او مشاهده کرده‌ام مربوط به مراقبت و تربیت نیست، بلکه به رفتار و منش او مربوط می‌شود.
هوش مصنوعی: بی‌پرده و بدون هیچ‌گونه زیور کلامی صحبت می‌کنم و از هر نوع لفاظی و فریب‌کاری پرهیز می‌کنم.
هوش مصنوعی: مردم به طور طبیعی ناپسند کسی هستند که با آنها بی‌صاحب و غریبه است و به نوعی می‌توان گفت که قضاوت نادرستی درباره او دارند.
هوش مصنوعی: هر چیزی که او از زبانش بگوید، تأثیری ندارد و نمی‌تواند به ما آسیب بزند؛ زیرا ما همچون پرندگان آزاد و بی‌نقص هستیم.
هوش مصنوعی: نیت‌های بد، دسیسه‌ها و جنبه‌های منفی همه می‌توانند به طور منطقی و با دلیل بیان شوند.
هوش مصنوعی: وقتی که از روی خودخواهی یا تکبر سرش را بچرخاند، در سخنانش تاثیری از نفس اماره نشان می‌دهد.
هوش مصنوعی: اگر کسی به صدای دیگران گوش دهد، می‌تواند به فریب‌های شیطانی و نیرنگ‌های پنهان پی ببرد.
هوش مصنوعی: وقتی به لطافت و زیبایی برخورد می‌کند، به سختی می‌تواند از خوشحالی‌اش جلوگیری کند و آن خنده سرد و زمستانی را نشان می‌دهد.
هوش مصنوعی: هر خنده‌ای که به نظر شاد و خوشحال‌کننده می‌آید، در حقیقت می‌تواند حاوی تلخی و کینه‌ای پنهان باشد.
هوش مصنوعی: از دروغ‌ها و سخنان بی‌پایه مانند کاف که در پیچ و خم‌های مختلف خود را نشان می‌دهد، با شکستن آن، به حقیقت دست خواهی یافت.
هوش مصنوعی: یک مرد کوه‌نشین به طور ناگهانی و غیرمنتظره به خراسان می‌آید.
هوش مصنوعی: بنابراین، به طور طبیعی او به این شکل و شیوه آموزش دیده است که چیزی را که می‌بینی و می‌خوانی، به خوبی درک می‌کنی.
هوش مصنوعی: پلنگی که در دل کوه‌ها پرورش یافته، به دور از سر و سامان و قواعد انسانی زندگی می‌کند.
هوش مصنوعی: زبان او بیشتر عربی است و گاهی کلماتی از فارسی در آن به شکل آشفته و ناخوشایند دیده می‌شود.
هوش مصنوعی: چشمی که زیبایی‌های دنیا را در طول عمرش ندیده، هیچگاه شیرینی حشمت، نعمت و آسایش را احساس نکرده است.
هوش مصنوعی: اشتیاق و طمع به مقام و ثروت باعث شده است که او از دیدن واقعیت‌های تلخ و عریانی که در زندگی‌اش وجود دارد، چشم‌پوشی کند.
هوش مصنوعی: شخص بر اثر غرور و شادی خود به زیبایی و جذابیت‌های خود توجهی ندارد و نمی‌تواند خود را به درستی ببیند.
هوش مصنوعی: شرم بر او که در برابر نور، خورشید و افراد برجسته‌ای مانند عبید و عماد زاکانی، قرار می‌گیرد.
هوش مصنوعی: شمس با وجود بدی‌ها و ظلم‌هایی که از آن فرد بدذات دیده است، به شدت متاثر و گریان است، مانند فردی که در عمان احساس دل‌نگرانی و غم می‌کند.
هوش مصنوعی: در درخشندگی کمال او، حتی صدها گفته بیهوده و نادرست ارزش و اهمیتی ندارند.
هوش مصنوعی: کیست این عبدالله ابی سلول که حسود است و به دوستی و صلح دیگران حسادت می‌ورزد؟
هوش مصنوعی: شیخ علم پایدار را به خاطر چیزهای بی‌ارزش و زودگذر می‌فروشد.
هوش مصنوعی: این بیت می‌گوید که کسی که به ثروت و مقام علاقه‌ای ندارد، مانند یک فیلسوف یونانی به دانایی و خرد اهمیت می‌دهد و از زندگی مادی دوری می‌کند. در واقع، ارزش‌های معنوی و فکری برای او از ثروت و قدرت مهم‌تر است.
هوش مصنوعی: خانه ای که بر پایه ظلم ساخته شده باشد، به زودی دچار ویرانی و انهدام می شود.
هوش مصنوعی: اگر تو دارای علم، فتوا و دانش هستی...
هوش مصنوعی: علم از کسانی که نادان و بی‌فرهنگ هستند، دوری می‌کند، و این مسئله به همین شکل باقی خواهد ماند.
هوش مصنوعی: در پی فریب و آشوب نباش و از تمایلات شغف‌های دنیوی دوری کن.
هوش مصنوعی: کسی که درد و رنج را می‌پذیرد تا به مقام سرهنگی برسد، دلش را به خفت و شرم نگهبانی راضی می‌کند.
هوش مصنوعی: با چنین رفتار و ویژگی‌هایی که مشاهده می‌کنی و می‌دانی،
هوش مصنوعی: اگر او دانشمند و مسلمان باشد، پس بر علم و مسلمانیش باید تاسف خورد.
هوش مصنوعی: من به خاطر صحبت‌های ناخوشایند او، بد شدنم را احساس می‌کنم. آن حکیم روحانی به خوبی اشاره کرد.
هوش مصنوعی: اگر انسان نیکوکار تحت فشار و ظلم قرار گیرد، ممکن است که او نیز تبدیل به فردی بد شود.
هوش مصنوعی: در جوانی به خاطر زشت‌گویی‌ها و غیبت‌هایی که انجام دادم، از بابت آنها توبه کردم و رحمتی از سوی خداوند شامل حال من گردید.
هوش مصنوعی: من را به هیچ چیز نزد این پیرمرد زال، این شغاد لعنتی نرساند.
هوش مصنوعی: توبه من از بین رفت و اگر بخواهد، خداوند به خاطر قهر و عدالتش آن را در هم می‌شکند.
هوش مصنوعی: من از تمام سخنانم پشیمانم، هرچند که گفته‌های زیادی را با شور و شوق بیان کرده‌ام.
هوش مصنوعی: در این بخش، می‌گوید که اگر از چیزی که گفته‌ام پشیمان شوم، به گمانم کافر هستم. به نوعی نشان‌دهندهٔ اعتقادی راسخ و وفاداری به سخنان و باورهای خود است.
هوش مصنوعی: خدایا، از جانب خودتان رحمت و برکتی را بفرست که بهتر از باران‌های بهاری باشد.
هوش مصنوعی: نخجوانی که در حالت سستی و بی‌حالی است را بیدار کن تا بتوانی دنیا را از آشوب و تباهی نجات دهی.
هوش مصنوعی: بر چنین موجودات خطرناک و شوم، افسوس و حسرت می‌خورم که چرا نگاه مهربان آصف دوم به آنها نیفتاده است.
هوش مصنوعی: دوران دیو و روحی که به انسان‌ها آسیب می‌زند، در چنین رفتار و خصایص سلیمانی نمایان می‌شود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ساخت آنگه یکی بیوگانی
هم بر آئین و رسم یونانی
ما به هر مجلسی ز تو زده ایم
همچو بلبل هزاردستانی
بسته کاری نکرده ای با ما
مردمی کرده ای فراوانی
زود در هر چه خواستیم از تو
[...]
تا کی این لاف در سخن رانی
تا کی این بیهده ثنا خوانی
گه برین بی هنر هنر ورزی
گه بر آن بی گهر درافشانی
با چنین مهتران بی معنی
[...]
ای پناه همه مسلمانی
رافع بن علی شیبانی
تاج دینی و از مکارم تو
همه اصحاب دین بآسانی
در معالی بلند مرتبتی
[...]
من یکی شاعرم نه سامانی
نز نژاد ملوک ساسانی
نه مرا باد حشمت میری
نه مرا اسب و طوق سلطانی
نه غلامان رومی و خزری
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.