در سر کوی وفا با کوه کن هم گام باش
جان شیرین را به شیرین بخش و شیرین کام باش
گر زلیخا نیستی پیراهن یوسف مدر
ور نه در بازارها رسوای خاص و عام باش
یا به دور چشم او لاف نظر بازی مزن
یا به عمر خویشتن قانع به یک بادام باش
سوخت عشق آتشین هم شمع و هم پروانه را
گر نداری تاب این سوزنده آتش خام باش
تا مرید جام شد جمشید کامش را گرفت
گر تو هم جویندهٔ کامی مرید جام باش
تا بیابی خال او جویندهٔ هر دانه شو
تا بگیری زلف او افتاده هر دام باش
پیش روی و موی او سر خط مملوکی بده
تا قیامت مالک اقلیم صبح و شام باش
گر برای سیم باید بندگی کردن گرفت
بندهٔ آن سرو سیمین ساق سیم اندام باش
خستهٔ تیر نگاهش با هزار اصرار شو
بستهٔ زلف سیاهش با هزار ابرام باش
گر به شمشیر کشد ابروی او، تسلیم شو
ور به زنجیرت کشد گیسوی او، آرام باش
هیچ غافل از دعای آن شه خوبان مشو
وز دهانش در عوض آماده دشنام باش
گر مقام از خواجه خواهی بندهٔ چالاک شو
ور نشان از مهرجویی ذره گمنام باش
گر فروغی فخر خواهی بر همایون آفتاب
در همایون ظل ظل الله نیک انجام باش
ناصرالدین شاه فرمانده که در هر دفتری
مدح او را ثبت کن شایستهٔ انعام باش
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره عشق و وفا و همچنین مقام و منزلت در عشق است. شاعر توصیه میکند که در عشق به معشوق خود وفادار باشیم و از دلخوشیهای کوچک راضی باشیم. او میگوید که اگر نمیتوانی مانند زلیخا به یوسف عشق بورزی، بهتر است در جامعه رسوا نشوی. همچنین، به عشق پرشور و سوزان اشاره کرده و میگوید که اگر نمیتوانی این سختی را تحمل کنی، به آرامش تن بده.
شاعر با اشاره به داستان جمشید و جام، از شنونده میخواهد که اگر به دنبال کامی هست، باید خود را به عشق بسپارد. او نهایتاً توصیه به وفاداری، بندگی، و عدم غفلت از دعای محبوب خود دارد و بر اهمیت مقام و محبت در عشق تأکید میکند. در نهایت، اشارهای به ناصرالدین شاه دارد و او را شایستهٔ احترام و انعام میداند.
هوش مصنوعی: در مسیر وفا، با استقامت و استواری پیش برو. به دیگری محبت کن و خود را در دلهای شیرین و خوشحال قرار بده.
هوش مصنوعی: اگر زلیخا نیستی، پس از پیراهن یوسف محافظت نکن؛ وگرنه در بازارها برای همه، خاص و عام، رسوا خواهی شد.
هوش مصنوعی: یا توجه خود را به زیباییهای او معطوف نکن و خودت را در خیال و وهم نگذار، یا اینکه به چیزی ساده و کوچک مانند یک بادام قناعت کن و به زندگیات رضایت بده.
هوش مصنوعی: اگر نمیتوانی تاب تحمل عشق سوزان را داشته باشی، بهتر است که در خاموشی و بیعشقی بمانی، چون این عشق هر دو را - هم شمع و هم پروانه - میسوزاند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که جمشید به مقام و هدفش رسید، دیگران هم به او ملحق شدند و از او بهرهمند شدند. اگر تو هم به دنبال موفقیت و خوشبختی هستی، باید به دنبال راهنمایی باشی که تو را به این هدف برساند.
هوش مصنوعی: برای اینکه به خال معشوق دست پیدا کنی، باید مانند کسی باشی که به دنبال هر دانه میگردد. اینگونه میتوانی زلف او را که افتاده است، به چنگ بیاوری و گرفتار زیباییاش شوی.
هوش مصنوعی: به من گوشهای از موهای او را بده تا همیشه و تا ابد در این دنیای رنگارنگ و پرجنبوجوش، صاحب حکمرانی بر روز و شب باشم.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی برای زیبایی و ثروت ارزش قائل شوی، باید خود را در خدمت آن زیبایی و ثروت قرار دهی. پس بهتر است که خود را شبیه و همراز آن زیبایی فوقالعاده بسازی.
هوش مصنوعی: نگاه او مرا خسته کرده است، اما با هزار کوشش و تلاش، من به زلف پر پیچ و تاب او وابستهام.
هوش مصنوعی: اگر او با ابرویش تو را تهدید کند، تسلیم شو و اگر با گیسویش تو را در زنجیر کند، آرام و بیسر و صدا باش.
هوش مصنوعی: هرگز از دعای آن محبوبان غافل نشو و به جای آن که از دهانشان بدگویی بشنوی، خود را برای شنیدن دشنامهایی که ممکن است به دیگران بگویند، آماده کن.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی در مقام و جایگاه بالایی قرار بگیری، باید به سختکوشی و خدمتگزاری بپردازی. اما اگر به دنبال عشق و محبت هستی، میتوانی با کارهای کوچک و بینام و نشان نیز راه خود را پیدا کنی.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی به دیگران افتخار کنی، باید در سایهی اقبال و رحمت خداوند به زندگی خود معنا بدهی و به خوبیها بپردازی.
هوش مصنوعی: ناصرالدین شاه، که فرماندهای است بزرگ، شایسته است که در هر مکانی ستایشش را بنویسند و به او پاداش دهند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
پیش میخواران سبک چون پنبه مینا مباش
از سبکساری چو کف سیلی خور دریا مباش
دختر زرکیست تا مردان زبون او شوند؟
بیش ازین مغلوب این معشوقه رسوا مباش
از محیط می برون آور گلیم خویش را
[...]
زردرو چون خوشه، بهر روزی فردا مباش
همچو گندم چین پیشانی ز سر تا پا مباش
پشت غیرت خم ز بار منت دونان مکن
گو بنای تن به امداد عصا برپا مباش!
دیده از عالم بپوش و، روی دلگیری مبین
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.