ناتمام همتی تا عجز سامان نیست سر
حیف این پرگار قدرت پا به دامان نیست سر
بی‌جگر در عرصهٔ غیرت علم نتوان شدن
جز به دوش شمع از این محفل نمایان نیست سر
تحفهٔ تسلیم در هر جا قبول ناز اوست
گر نه‌ای دیوانه درکوه و بیابان نیست سر
در خم هر سجده اوج آبرویی خفته است
همچو اشکم آه بر هرنوک مژگان نیست سر
بر خیالی بسته‌ام دستار نیرنگ حباب
ورنه بر دوشی که دارم غیر بهتان نیست سر
بسکه فکر نیستی می‌بالد از اجزای من
بر هوا چون‌گردبادم بی‌گریبان نیست سر
چون گهر چندی ز موج آزاد باید زیستن
تا به قیدگردن افتاده است غلتان نیست سر
اهل همت دامن ازگرد ندامت شسته‌اند
همچوپشت دست باب زخم دندان نیست سر
در نمد نتوان نهفت آیینهٔ اقبال مرد
زیر مو هرچند پنهان است پنهان نیست سر
وضع راحت در عدم هم مغتنم باید شمرد
ای چراغ‌کشته دایم درگریبان نیست‌سر
دانه را گردنکشی با داس می‌سازد ط‌رف
طعمهٔ تیغ است تا با خاک یکسان نیست سر
یکدم از آب دم تیغی مدارایش‌کنید
آخر ای‌کم‌همتان زین بیش مهمان نیست‌سر
همچو شمعم بر امید نارسا بایدگریست
شور تیغی‌در سر افتاده‌ست و چندان‌نیست سر
بیدل امشب در نثار آباد ذوق نام او
سبحه سودای خوشی کرده‌ست، ارزان نیست سر
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی مفاهیم تلاش، عدم و کامیابی در زندگی می‌پردازد. شاعر از ناتوانی و عجز در دستیابی به اهداف می‌گوید و به نوعی حسرت بر زندگی و احساسات خود را ابراز می‌کند. او می‌گوید که قدرت و اراده در دست انسان نیست و این که باید از لحظات زندگی به خوبی استفاده کرد. همچنین، بر این نکته تأکید می‌کند که هر انسانی باید با فهم درست از وجود خود، از ندامت و پشیمانی دوری کند و به تلاش برای عروج و رشد ادامه دهد. شاعر با تصاویری زیبا، چالش‌های زندگی و سرنوشت را به صورت هنرمندانه‌ای بررسی می‌کند و در انتها به این نکته اشاره می‌کند که امید و اشتیاق در زندگی بسیار ارزشمند است.
هوش مصنوعی: انسانی که در تلاش و کوشش ناتمام است، حتی اگر از نظر امکانات و تلاش به نتیجه‌ای نرسد، متأسفانه در توانایی خود کوتاهی کرده و نمی‌تواند به آنچه که می‌خواهد دست یابد. این وضعیت، نمایانگر کمبود اراده و قدرت است که باید بیشتر بر آن تمرکز کند تا به هدف‌هایش برسد.
هوش مصنوعی: در میدان غیرت، بدون شجاعت و دلیری نمی‌توان به بالاترین علم و مقام دست یافت و مانند شمع، کسی که در این جمع می‌درخشد، تنها به دوش دیگران می‌تواند وجود خود را درخشان کند.
هوش مصنوعی: هدیه‌ی تسلیم در هر جایی، محبوبیت و جاذبه‌اش مورد استقبال است. اگر آدم دیوانه‌ای نباشی، نه در کوه و نه در بیابان، نمی‌توانی احساس کنسرتی در سر داشته باشی.
هوش مصنوعی: در هر سجده، شرافت و عظمت عجیبی نهفته است که به زیبایی و عاطفه، همچون اشک من، بر سر هر مژگان نمایان نیست.
هوش مصنوعی: من بر یک خیال خود، یک دستار از نیرنگ و فریبی بسته‌ام؛ وگرنه بر دوش من چیزی جز عیب و نقص تو وجود ندارد.
هوش مصنوعی: به خاطر اینکه هیچ فکری درباره‌ی وجودم ندارم، اجزای وجودم مانند گردبادی در هوا پرواز می‌کنند و در این حالت، سر بدون گریبان نمی‌توانند خود را نشان دهند.
هوش مصنوعی: انسان باید برای آزادی و رهایی، مدتی از قید و بندها و محدودیت‌ها فاصله بگیرد و زندگی کند، چرا که وقتی در دام مشکلات و مسائل گرفتار می‌شود، نمی‌تواند به راحتی و بدون مانع زندگی خود را ادامه دهد.
هوش مصنوعی: کسانی که دارای عزم و اراده قوی هستند، از ندامت و پشیمانی خود را کنار کشیده‌اند، همان‌طور که نمی‌توان به پشت دست زخم دندان را دید.
هوش مصنوعی: در دنیای زندگی، هیچ‌گاه نمی‌توان موفقیت و خوشبختی را در پس پرده و به دور از چشمان دیگران مخفی کرد. حتی اگر کسی سعی کند به طور مخفیانه عمل کند، در نهایت حقیقت و ویژگی‌هایش آشکار خواهد شد.
هوش مصنوعی: وضع راحت در نبود هم باید ارزشمند دانسته شود، ای کسی که همواره در مشکلات غرق هستی، سر خود را در گریبان نگه‌دار.
هوش مصنوعی: دانه به کمک داس، با گردنکشی و جلوه‌گری خود، در تلاش است تا در برابر تیغ‌ها مقاومت کند و تا زمانی که با خاک یکسان نشده، بر سر خود می‌ایستد.
هوش مصنوعی: مدتی خاص از زندگی را که در کنار یکدیگر هستید، غنیمت بشمارید و نسبت به یکدیگر محبت و لطف داشته باشید؛ زیرا ممکن است زمان زیادی برای همراهی و دوستی وجود نداشته باشد.
هوش مصنوعی: مانند شمعی هستم که بر امیدی نامناسب می‌سوزد. باید بر این حال گریه کرد، چرا که شوری مانند لبه‌ی تیز شمشیری در سرم افتاده و چندان چیزی از سرم نمانده است.
هوش مصنوعی: امشب در محفل بیدل، عشق و شور و حال افرادی گرد هم آمده‌اند تا نام محبوبشان را با عشق و شوق یاد کنند. این احساس و شور و شوق بی‌نهایت ارزشمند است و نمی‌توان بها و ارزشی برای آن تعیین کرد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.