اگر خود پرده برگیردزرویش

تو خودبینی و او در گفت وگویش

اگر خود پرده بردارد ز رخسار

وجود خود به بینی بیشکی یار

اگر خود پرده برگیرد تمامت

مر این معنی ابا خاص است و عامت

همه دیدار جانانست در کل

که وی در پرده پنهانست در کل

چو او در پرده باشد خود که بینی

تو او را بین اگر صاحب یقینی

چو او در پرده باشد پس که باشد

بجز او در نظر شاها که باشد

همه دلها ز عشق او پر از خون

که تا کی آید او از پرده بیرون

همه دلها از این حسرت کبابست

کسی کاین یافت اندر بحر بابست

هر آنکو روی جانان دید امروز

یقین شد بیشکی در دید پیروز

سخن از مغز جان میگویم ای شیخ

همه ازجان جان میگویم ای شیخ

اگر این باز دانستی چومائی

من و تو چون یکیم اندر خدائی

جدائی نیست اما فرق اینست

که منصور این زمان مر شاه بین است

بکل شد شاه منصور اندرین راز

بمعنی پرده از رخسار شد باز

زوصلش آنچنان پیداست جانان

که اصل صورت او گشت پنهان

چو اصل صورت او از خدا بُد

هم اندر خود اناالحق گو خدا بُد

همان بودی که اول بود از یار

هم از آن بود شد کلّی پدیدار

هم از آن بود کلی گشت نابود

چو شد آن بود کلی گشت معبود

مرا معبود میبایست دیدم

به معنی حقیقی در رسیدم

مرا معبود میبایست در دید

بدیدم در درون از عین توحید

ز توحیدم چو معبودم عیان است

ز معبودم همه شرح و بیانست

حقیقت هر که چون من یار بیند

یکی اندر یکی اسرار بیند

یقین من کنون عین الیقین است

نمود عشق جانان این چنین است

درین توحید کل شیخانظر کن

همه ذرات خود زیر و زبر کن

ازین وعظی که گفتت ذات منصور

از آن مر فهم کن آیات منصور

درین آیاتها کز لامکانست

نظر میکن که شرح جان جانست

درین آیاتها اینجا خبر یاب

حقیقت جملگی اندر نظر یاب

درین آیاتها بنگر نهانی

ز هر آیاتها شرح و بیانی

فروخوان و بگو با مرد دیندار

که تاگردد چو ما او صاحب اسرار

نهان و آشکارا دیدهام من

نهان از بود کل بگزیدهام من

نهان بگزیدهام اینجا حقیقت

که پیدائی بُدم عین طبیعت

نهان بیشک خدا بود اندر اینجا

که در پیدا رخ او بنمود اینجا

نهان بیشک خدا بُد کس ندانست

نمود بود خود را او بدانست

نمودن بانمود اینجا حقیقت

بدین صورت نهان پیدا حقیقت

نه منصورست او ذاتست بنگر

اناالحق گوی ذراتست بنگر

کنون اینجا حقیقت شد تمامی

کنون پخته شد شیخا ز خامی

ز خامی پخته شو شیخا کنون تو

حقیقت پخته باش و رهنمون تو

ز خامی پختهٔ در کل اسرار

کنون شیخا یکی بینی ز اسرار

ز خامی پختهٔ و نور ذاتی

چه غم داری چو با منصور ذاتی

ز یکرنگی ترا مقصود باشد

ز یک ذاتی ترا معبود باشد

ز یکرنگی رسی در مسکن خویش

ببینی جملگی را بیشکی بیش

ز یکرنگی همه مردان رسیدند

بمنزلگاه و روی یار دیدند

ز یکرنگی زدند اینجایگه دم

نمود جان جان دیدند دمدم

ز یکرنگی رخ جانان خود را

شدند و گم شدند اندر احد را

ز یکرنگی در اینجاگاه جانند

درون بود کل ذات عیانند

ز یکرنگی در اینجا راز بین تو

همان یکرنگی خود بازبین تو

ز یکرنگی خود اندر نشانند

که تا باشد حقائق را ندانند

ز یکرنگی خود داری خبر تو

در آن یکرنگی خود کن نظر تو

ز یکرنگی خود آگاه شو باز

چو اوّل اندر اینجا شاه شو باز

ز یکرنگی بسی اسرار گویند

در این معنی حقیقت یار جویند

ز یکرنگی بسی اینجا زدم دم

ولی کی باز بیند بیشک آن دم

که در لاقربت الّا به بیند

پس آنگه حضرت والا به بیند

اگر یکرنگ خواهی شد درین راه

در آخر شاه خواهی بُد در این راه

اگر یکرنگ خواهی شد چو مردان

بجز لامنگر و اسرار لادان

اگر یکرنگ خواهی شد به لاتو

ز اول بایدت شد کل فنا تو

اگر یکرنگ خواهی شد چو منصور

مبین ظلمت حقیقت این همه نور

اگر یکرنگ خواهی شد تو در ذات

حقیقت محو گردان در یکی ذات

اگر یکرنگ گردی ذات بینی

که کل ذاتی و آنگه راز بینی

اگر یکرنگ گردی بیچه و چون

برت موئی نماید هفت گردون

اگر یکرنگ گردی ذات باشی

تو جان جملهٔ ذرات باشی

دو بینی تو هم اینجا نموده است

نمیدانی کت اینجاگه چه بوده است

دو بینی میکنی زان در بلائی

کجاهرگز رسی در روشنائی

دو بینی میکنی ز آن ماندهٔ باز

خدائی کردهٔ ز انجام و آغاز

دو بینی میکنی اندر بلایت

دمادم مینماید او لقایت

ز تو یک لحظه جانان نیست خالی

ولیکن این چنین افتاده خالی

ز تو یک لحظه جانان نیست فارغ

چه گویم چون نهٔ اینجای بالغ

ز تو یک لحظه جانان نیست بی دید

نمیبینی تو او در عین توحید

گناه آفتاب اینجایگه نیست

ولیکن کور را دیدار ره نیست

رهی بس ناخوش است و منزلی خوش

ولیکن راه بر کور است ناخوش

چو نفس کور اینجا ره نبیند

بمنزل کی رسد کو شه ببیند

چو نفس کور اینجا شد گرفتار

بمنزل کی ببیند او رخ یار

چونفس کور اینجا بازمانده است

یقین در حرص و اندر آزماندست

چو نفس کور را بینا کند شاه

بیابد او بمنزل چون کند راه

همه مقصود ما نفس است اینجا

کزین کوری شود اینجای بینا

همه مقصود ما نفس است غدار

که تا گردد زخواب جهل بیدار

همه مقصود ما نفس است بیشک

کزین عین دوئی بیند همه یک

همه مقصود ما اینست ای شیخ

که جان اینجای یک بین است ای شیخ

اگر شد نفس بینا اندرین سر

نمود باطن او را هست ظاهر

اگر شد نفس بینا سالک آید

پس آنگه هر دو وصل او گشاید

اگر شد نفس بینا در شریعت

بیابد بیشکی پیر حقیقت

اگر شد نفس بینا همچو عشاق

اباجان گردد او اینجایگه طاق

اگر شد نفس بینا در یکی است

بداند گر خداهم بیشکی است

اگر شد نفس بینا گشت واصل

شود مقصود او کلی بحاصل

اگر شد نفس بینا در لقایش

یکی بیند نمود جان بجایش

اگر شد نفس بینا ذات گردد

حقیقت ذات اوذرات گردد

حقیقت ره کند در منزل خویش

به بیند ذات بیشک واصل خویش

اگرچه او بمنزلگه رسیده است

همین جا کو جمال شاه دیده است

هنوز از سرّ کل او نیست آگه

عیانی صورتی دیده است نی شه

بوقتی سر کل باید چو من باز

که گردد محو در انجام و آغاز

بوقتی سرّ کل بیند درونش

که مر منصور آید رهنمونش

بوقتی سر کل بیند حقیقت

که خود را پاک آرد در شریعت

ز بهر صورت اینجا گفتگوی است

که صورت این چنین در جست و جویست

ز بهر صورت اینجا جمله درشور

بوند و میرود یک یک سوی نور

گرفتاری جان در صورت افتاد

مر این معنی ابا منصورت افتاد

چو منصور است شیخا اصل دیده

درین صورت ز جانان وصل دیده

بیان ما همه در صورت و جانست

همی آید دمادم راز پنهانست

نه چندان گفت خواهم تا بآخر

شود جانان ترا اینجای ظاهر

نچندان گفت خواهم من در اسرار

که تا گردد ترا جانان پدیدار

بگویم دمبدم تا رهبری تو

تو پردهٔ راه جانان بنگری تو

جمال او درین پرده حقیقت

که اینجا است گم کرده حقیقت

حقیقت شیخ بینا کن دل و جان

که جان و دل درین نفس است پنهان

مدان ذاتی که جز جان دید در دل

کجا بیجان و دل گردند واصل

اگر بی جان و دل واصل نگردی

تو را هرگز نباشد دید مردی

اگر بیجان و دل اینجا نباشی

یکی اندر یکی یکتا نباشی