فصل زمستان رسید و فصل خزان شد
آب رزان خور که آب روی رزان شد
رخت به کاشانه برکه در چمن باغ
زاغ پدید آمد و تذرو نهان شد
باد ز کهسار تیر برف بینداخت
شاخ درختان ز تیر او چو کمان شد
مرغ عقیقین سر از تنوره برآورد
چِنگل او لعلپاش و مشکفشان شد
شوشهٔ زر دیدهای و دستهٔ لاله
بال و پر او نگاه کن که چنان شد
ای صنم چنگ زن به مجلس عشرت
چنگ سبک زن کنون که جام گران شد
بود پیاله روان به دست حریفان
جام گران از پی پیاله روان شد
داروی ما جز شراب نیست که ما را
قوت دل شد شراب و قوت روان شد
خاصه شرابی که از فروغ و لطافت
درخورِ بزمِ خدایگانِ جهان شد
شاه جهانگیر سنجر بن ملکشاه
آن که به دولت شدست بر ملکان شاه
کوه کنون میغ را گرفت به بر در
چادر کافور گون کشید به سر در
خوشتر و فرخندهتر بود به چنین وقت
باده به سر در مرا و یار به بر در
سلسله زلفی فشانده گل به سمن بر
غالیه جعدی نهفته در به شکر در
شمس و قمر گرچه روشنند و دُرفشان
طعنه زند روی او به شمس و قمر در
زان که حجر چون دلش به کعبه سیاه است
روی بمالند حاجیان به حجر در
هست دل من به زیر حلقهٔ زلفش
همچو میانش به زیر بند کمر در
خواندهام او را ز دوستی پسر خود
تا شدم آسیمه سر به عشق پسر در
بوی دو زلفش همی چو جامهٔ یوسف
روشنی افزون کند به چشم پدر در
حور بهشت است چون سرود سراید
نغمهٔ او خوش بود به گوش بشر در
راست بر آن سان که خوش بود به گه رزم
نعرهٔ کوس ملک بهگوش ظفر در
شاه جهانگیر سنجربن ملک شاه
آنکه به دولت شدست بر ملکان شاه
شهرگشایی که خسروست عجم را
کامروایی که داورست اُمم را
آن که به خوارزم و نیمروز و خراسان
کوتهی از عدل اوست دست ستم را
آنکه به هند و به چین ز هیبت تیغش
کار تبه شد صنمپرست و صنم را
از در و دیوار او همی حسد آید
بیت حرم را و بوستان ارم را
از پس نام خدای و نام پیمبر
مرتبه از نام اوست لوح و قلم را
سیرت او پنج چیز را سبب آمد
دانش و فرهنگ و دین و جود و کرم را
هست شرف پنج چیز را زخطابش
خطبه و منشور و شعر و زر و درم را
فخر به آثار اوست تا به قیامت
مرکب و تیغ و سپاه وکوس و علم را
ملک عجم هست زیر مهر نگینش
زانکه سزاوار گشت ملک عجم را
شاه جهانگیر سنجر بن ملک شاه
آنکه به دولت شدست بر ملکان شاه
پادشهی مال ده که بنده پذیرست
تاجوری داد ده که پاک ضمیرست
چون پدر و جد خویش و عم و برادر
درخور ملک و سپاه و تاج و سریرست
دولت او دایره است خطِّ بقا را
نقطهٔ آن دایره سپهر اثیرست
حاسد او جفت آه و نالهٔ زارست
مادح او جفت جام و نالهٔ زیرست
تیر هلاک است برکمان خلافش
دیدهٔ بدخواه او نشانهٔ تیرست
شاه جوان و وزیر شاه جوان است
بندهٔ فرمان هر دو عالم پیرست
از ملکالعرش بر وزیر نثارست
چون ملک شرق میهمان وزیرست
او ز پدر یادگار شاه جهان است
وز خرد اندر جهان عدیم نظیرست
هست وزیر و مشیر چون پدر خویش
نیک وزیرست و نیک بخت مشیرست
ملک سپهرست و این وزیر مبارک
ماه تمام است و شاه مهر منیرست
شاه جهانگیر سنجر بن ملک شاه
آنکه به دولت شدست بر ملکان شاه
بار خدایا تورا خدای معین باد
دولت عالی ندیم و بخت قرین باد
ملک همه سرورانت زیر علم باد
گنج همه خسروانت زیرنگین باد
ناصر دین خدای وحافظ ملکی
کار تو ترتیب ملک و نصرت دین باد
بر سر دولت مدام و بر سر ملت
فر تو چون پر جبرئیل امین باد
گرچه ز چین تا به مصر راه درازست
ملک تو از حد مصر تا در چین باد
از فلک و از ملک همیشه خطابت
شاه زمان باد و شهریار زمین باد
هرکه دلش در وفای تو چو کمان است
بر تن و جانس ز حادثات کمین باد
از مه و پروین و از مجره و شعری
اسب تو را نعل وتنگ و مقود و زین باد
ساقی تو حور باد و جام تو کوثر
بزم تو از خرمی چو خلد برین باد
از تو دل و خانهٔ وزیر تو امروز
هست خوش و خرم و همیشه چنین باد
شاه جهانگیر سنجر بن ملک شاه
آنکه به دولت شدست بر ملکان شاه
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: فصل زمستان به همراه خزان فرارسید و دنیای طبیعت تغییر کرد. آبها سرد شد و درختان به خواب رفتند. پرندگان به دنبال گرمترین مکانها بودند و زاغها و تذروها در باغ پنهان شدند. باد سرد به درختان آسیب زد و شاخها را مانند تیرهای کمان خم کرد. در این فصل، شراب و شادی در مجالس حکمرانی میدرخشد و عشق به می و مذهب همچنان در دلها زنده است. در این میان، شاه سنجر بن ملک شاه، حکمرانی عالمی است که به عدالت و جود معروف است و کشور را از ستم دور کرده است. او نمونهای از نیکویی و روشنی در عالم است و شایسته تعظیم و ارادت. دعا به سلامت و ثبات او و وزیرش از دیگر مفاهیم کلیدی این شعر است. در نهایت، این دوره نشانهای از بهروزی و خوشبختی به شمار میرود.
هوش مصنوعی: فصل زمستان شروع شده و فصل پاییز به پایان رسیده است. آب جویبارها در این فصل تغییر کرده و به حالت جدیدی درآمده است.
هوش مصنوعی: لباس زاغ در چمن باغ ظاهر شد و تذرو از نظر پنهان گشت.
هوش مصنوعی: باد از کوهستان تیری از برف به زمین افکند و شاخ و برگهای درختان به حالت کمان درآمدند.
هوش مصنوعی: پرندهای از تنوره سر بیرون آورد و صدای دلنشینی را از خود بیرون فرستاد که مانند پاشیدن سنگهای قیمتی و عطر خوشبویی بود.
هوش مصنوعی: درخشش زرین و زیبایی لالهها را دیدهای؛ حالا به بال و پر او نگاه کن که به این زیبایی تبدیل شده است.
هوش مصنوعی: ای محبوب، به جشن و سرور بیفکن و با ساز خود طرب بیاور. حالا که زمان خوشی و شادمانی فرا رسیده، بهتر است با سبکی و شادابی به این مجلس بپردازی.
هوش مصنوعی: پیالهای در دست دوستان بود و جام گرانقیمتی هم از پی آن پیاله روان شد.
هوش مصنوعی: دارویی که ما نیاز داریم تنها شراب است، زیرا شراب به ما نیروی دل و روح میبخشد.
هوش مصنوعی: به ویژه نوشیدنیای که به خاطر نور و لطافتش مناسب جشن و سرور بزرگان جهان گردید.
هوش مصنوعی: شاه جهانگیر سنجر، پسر ملکشاه، کسی است که به مقام و قدرت رسیده و بر پادشاهان فرمانروایی میکند.
هوش مصنوعی: کوه اکنون ابر را در آغوش گرفته و بر روی در چادر مانند کافور، سایه افکنده است.
هوش مصنوعی: در زمانهایی که خوشحالی بیشتری در فضا وجود دارد، برای من نوشیدنی لذیذتر و دوست محبوبم در کنارم بسیار دلپذیرتر است.
هوش مصنوعی: زلفی مانند رشتهای به زیبایی در هم پیچیده است که گل را بر چیدمان نسیم نرم و لطیف قرار داده و در آن زیبایی خاصی نهفته است.
هوش مصنوعی: خورشید و ماه هرچند روشن و درخشاناند، اما زیبایی چهرهاش به آنها طعنه میزند و از آنها فراتر است.
هوش مصنوعی: چون دل سنگ خداوند متعال به کعبه تیره است، زائران به سنگ سیاه میمالند و احترام میگذارند.
هوش مصنوعی: دل من زیر حلقه موهای او است، مانند اینکه در وسط کمرش قرار داشته باشد.
هوش مصنوعی: من از دوستی پسرم به او توجه کردهام و به خاطر عشق به او دچار درهم برهمی و سردرگمی شدهام.
هوش مصنوعی: بوی عطر موهای او مانند چادر زیبای یوسف باعث میشود که چشم پدرش بیشتر روشنایی بگیرد.
هوش مصنوعی: اگر حور بهشت آواز بخواند، نغمهاش برای انسانها خوشایند خواهد بود.
هوش مصنوعی: درست مانند زمانی که شادی و خوشحالی در میان است، در هنگام جنگ و نبرد، صدای طبل پیروزی به گوش میرسد.
هوش مصنوعی: شاه جهانگیر، فرزند ملک شاه، کسی است که به خاطر قدرت و مقامش در میان شاهان و فرمانروایان مشهور و بزرگ شناخته میشود.
هوش مصنوعی: شهرگشایی که فرمانروای بزرگ و با قدرتی است، باعث موفقیت ملت عجم میشود، و داوری عادل و توانمند، به مردم اُمم برکت و خوشبختی میبخشد.
هوش مصنوعی: کسی که در خوارزم، نیمروز و خراسان از عدالت او بهرهای نمیبرد، نشاندهندهی ستمی است که بر او رفته است.
هوش مصنوعی: کسی که با قدرت و ترس تیغش، مردم را در هند و چین نابود کرد، عبادتکنندگان بت و خود بتها را نیز به زانو درآورد.
هوش مصنوعی: حسادت از هر سو به سوی او میآید، حتی از دیوارها و درها، به حرم و باغی که در آنجا وجود دارد.
هوش مصنوعی: پس از ذکر نام خدا و پیامبر، جایگاهی درخور و مقدس برای نام اوست، مانند ارزش لوح و قلم.
هوش مصنوعی: خصلتهای او باعث ایجاد پنج چیز مهم در انسان میشود: علم، فرهنگ، دین، بخشندگی و نیکوکاری.
هوش مصنوعی: شرافت پنج چیز به خاطر این است که از سمت خداوند آمدهاند: خطبه، منشور، شعر، طلا و نقره.
هوش مصنوعی: افتخار به دستاوردهای او تا روز قیامت ادامه دارد، چه در زمینههایی مانند سلاح و تجهیزات نظامی و چه در پرچم و نشانها.
هوش مصنوعی: سلطنت ایران زیر سلطنت و فرمانروایی او قرار دارد، چرا که شایستگی و لایق بودن این حکمرانی را دارد.
هوش مصنوعی: شاه جهانگیر سنجر، پسر ملک شاه، سلطانی است که بر سرزمینها فرمانروایی میکند و در میان دیگر پادشاهان، مقام بلندی دارد.
هوش مصنوعی: پادشاهی را برگزین که ثروتش را با بندگانش تقسیم کند و از کسی که دلش پاک است، بهخوبی استقبال کند.
هوش مصنوعی: آنها به اندازه پدر، جد، عم و برادر خود شایسته ملک، سپاه، تاج و تخت هستند.
هوش مصنوعی: سرنوشت و خوشبختی او همچون دایرهای وسیع است و خط بقا، تنها نقطهای در این دایره محسوب میشود. آسمان و جهان مادی هم بخشی از آن دایرهی بزرگ است.
هوش مصنوعی: شخص حسود همیشه با غم و افسوس زندگی میکند، در حالی که کسی که به آنچه که ستایش میکند، شادی و لذت را تجربه میکند و به خاطر آن سرمست و شاداب است.
هوش مصنوعی: تیر و کمان سمبلی از سرنوشت و قدرت افراد بدخواه هستند. زمانی که کسی خلاف ما نیت بد داشته باشد، نشان آن بدخواهی مانند نشانه تیر در کمان است و میتواند به سوی ما پرتاب شود. این بیت اشاره دارد به این که در برابر خطرات و دشمنان باید هوشیار بود، چرا که آنها ممکن است برای آسیب رساندن به ما اقدام کنند.
هوش مصنوعی: پادشاه جوان و وزیر او نیز جوان هستند، اما من به فرمان هر دو عالم که پیر و باتجربهاند، خدمت میکنم.
هوش مصنوعی: این جمله به این معنی است که در آسمانها و نزد خداوند، توجه و لطف ویژهای به وزیر وجود دارد، زیرا او مانند یک مهمان ارزشمند در سرزمین شرق به حساب میآید.
هوش مصنوعی: او یادگاری از پدرش است که شاه جهان بوده و از نظر خرد و دانایی در جهان همتا ندارد.
هوش مصنوعی: در اینجا به خوبی بیان شده است که هر پدر، در نقش خود به عنوان وزیر (راهنما) و مشیر (یار و مشاور)، دارای ویژگیهای مثبت و خوش شانسی است. این نشان میدهد که افراد در نقشهای مهم زندگی، اگر از حسن نیت و نیک خواهی برخوردار باشند، میتوانند به خوبی عمل کنند.
هوش مصنوعی: فردی در آسمان وجود دارد که مقام و منزلت بالایی دارد و این وزیر خوشبخت مانند ماه کامل است. همچنین، پادشاه از نور و محبت خاصی برخوردار است.
هوش مصنوعی: شاه جهانگیر سنجر، پسر ملک شاه، کسی است که به دلیل قدرت و تواناییاش در حکومت بر دیگر پادشاهان، مورد احترام و اعتبار قرار گرفته است.
هوش مصنوعی: خدای بزرگ، دعا میکنم که نعمتهایت همیشه با من باشد و خوشبختی و شانس در کنارم به خوبی قرار گیرد.
هوش مصنوعی: همه فرمانروایان تو تحت حمایت و پرچم تو هستند و تمام داراییهای گرانبها و ارزشمند آنها زیر سیستم و نظارت تو قرار دارد.
هوش مصنوعی: ناصر دین خدا و حافظ ملک، تو به ساماندهی امور کشور و یاری دین مشغول هستی.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که همیشه باید بر سر کار و مسئولیتها و در کنار مردم مانند پر جبرئیل، که نماد پاکی و خدمت است، حضور داشته باشی.
هوش مصنوعی: هرچند که فاصلهی بین چین تا مصر بسیار زیاد است، اما سرزمین تو از مرز مصر تا دروازههای چین گسترده است.
هوش مصنوعی: از آسمان و از سرزمین، همیشه خطاب تو باد، ای پادشاه زمان و فرمانرواي زمین!
هوش مصنوعی: هر کسی که قلبش در محبتی به تو مانند کمان کشیده شده است، از چالشها و مشکلاتی که در زندگی ممکن است پیش بیاید، ایمن خواهد بود.
هوش مصنوعی: از زیباییها و نجابتهای آسمانی چون ماه و ستارهها، تو را توشهای فراهم آید که نعل و زین و افسار اسب را برآن بستهاند.
هوش مصنوعی: ای ساقی، تو مانند حوری هستی و جامی که در دست داری چون کوثر است. بزم و دورهمی تو باید از شادی و خوشی همانند بهشت باشد.
هوش مصنوعی: امروز دل و دلمشغولی من به خاطر تو و خانهات پر از خوشحالی و شادابی است و همیشه چنین باشد.
هوش مصنوعی: شاه جهانگیر سنجر، پسر ملک شاه، کسی است که با قدرت و سلطهاش، بر دیگر kings و حکام حکومت میکند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.