صنع یزدان بیچگونه و چون
داد ما را چهار چیز کنون
که بدان هر چهار بخت بلند
روز ما کرد فرخ و میمون
موسم عید و روزگار بهار
فتح غزنین و موکب خاتون
تاج دنیا و دین خداوندی
که به دولت رسید بر گردون
قبلهٔ سروران ملکآرای
مادر خسروان روزافزون
خانهٔ ملک هر دو خسرو را
از لب دجله تا لب جیحون
دولت و دین و داد او هر سه
سقف و دیوار و قاعده است و ستون
دو پسر دارد او که در شاهی
پیش هر دو رهی سزد هامون
آن برادر گزیده چون موسی
وین برادر ستوده چون هارون
آن یکی در هنر چو اسکندر
وین دگر در ظفر چو اَفریدون
هر دو را نرم آسمان درشت
هر دو را رام روزگار حَرون
ای جهان را ز تو بها و شرف
چون صدف را ز لولو مکنون
کردگار جهان همی سازد
کار تو بیعزایم و افسون
چرخ چون تو به صد هزار قران
ننماید به صد هزار قرون
هرکجا مهد و کوکب تو بود
مملکت را بود قران و سکون
ای بسا قامتا به شکل الف
که شود پیش تو به صورت نون
در سپاهان شدی به طالع سعد
هم بدان طالع آمدی بیرون
دولت اندر شدنت راهنمای
بخت در آمدنت راهنمون
بودی آنجا ز حادثات معاف
هستی اینجا ز نائبات مصون
حضرت و بارگاه سلطانی
از تو شد فخر و جاه را قانون
تهنیت شد به عمر او موصول
عافیت شد به شخص او مقرون
شاه سنجر به دولت تو گشاد
از در بُست تا لب سیحون
پدر و جد او کجا دیدند
آنچه او دید ز ایزد بیچون
هست بر طبع او هنر عاشق
هست بر تیغ او ظفر مفتون
مال قارون به او سپرد خدای
در زمین رفت خصم چون قارون
تا نه بس دیر در ولایت هند
بگشاید همی بلاد و حُصون
زود باشد که از در غزنین
درجهای جواهر مخزون
گلهٔ اسب و بدرهٔ زر و سیم
زنده پیلان و اشتران هیون
جامههای بدیع رنگارنگ
تحفههای غریب گوناگون
من زدم فال و بس عجب نبود
گر به اقبال تو شود ایدون
که به اقبال تو خداوندی
نبود زیر چرخ آینهگون
شادکامی تو از سه فرزندست
که جهان هر سه را شدست زبون
این جهان با شماست یک سر راست
هست با دیگران چو بوقلمون
هرکه خصم شما شود در ملک
ایزد آن خصم را کند ملعون
اجل آن خصم را بسوزد جان
فلک آن خصم را بریزد خون
سپهش را کند زمانه هلاک
علمش را کند ستاره نگون
گرچه باشد عزیز گردد خوار
ورچه باشد شریف گردد دون
زین عجایب خبر دهند همی
کوه و دریا و وادی و هامون
بیش باشد ز قطرهٔ باران
گر کسی شرح این کند موزون
تا بروید بهباغ سوسن وگل
لاله و شنبلید و آذریون
بر تو فرخنده باد عید و بهار
دوستان شاد و دشمنان محزون
به تو نزدیک باد اختر سعد
دور باد از تو اختر وارون
آنچه مقصود و کام و همت توست
کرده حاصل قضای کُنْ فَیَکُون
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به یزدان (خدا) اشاره میکند و نعمتهای چهارگانهای که به انسانها داده است را ذکر میکند. این چهار نعمت شامل بخت و دولت، دین، و شرف است که موجب خوشبختی و فرخندگی میشود. شاعر به قدرت و شکوه حکومتها اشاره کرده و دو پسر را به عنوان ولی عهد و نخبگان معرفی میکند که در شایستگی و هنر شبیه به شخصیتهای تاریخی مانند موسی و هارون، اسکندر و افریدون هستند. این مسأله نشاندهنده نقش و تأثیر آنها در سرنوشت ملت و کشور است.
سپس به قدرت خداوند در هدایت و تقدیر انسانها اشاره میکند و میگوید که هر کسی که دشمن این سرزمین باشد، ملعون و در نهایت شکست خواهد خورد. در پایان، شاعر احساس شادابی و خوشبختی را به مناسبت بهار و عید تبریک میگوید و آرزوی موفقیت و پیروزی برای حکام و سرزمین میکند.
هوش مصنوعی: خالق، بدون هیچ گونه قید و شرطی، به ما چهار نعمت عطا کرده است.
هوش مصنوعی: بخت و شانس ما در چهار جنبه زندگی به حدی بلند و خوب است که روزهای ما را شاد و مبارک میکند.
هوش مصنوعی: زمان بهار و فصل عید است که با فتح غزنین و همراهی خاتون همراه میشود.
هوش مصنوعی: حاکمیت و مقام عظیم الهی که به برکت و خوش یمنی در آسمان برقرار شده است.
هوش مصنوعی: مادر پادشاهان و سروران، که باعث افزایش قدرت و شکوه آنهاست، به عنوان جهتنمای حکمرانی شناخته میشود.
هوش مصنوعی: خانهٔ پادشاهان بزرگ، از کنار رود دجله تا کنار رود جیحون گسترده است.
هوش مصنوعی: نعمت و ایمان و عدالت او همچون سقف و دیوار و پایه و ستون است که ساختار زندگی را ممکن میسازد.
هوش مصنوعی: او دو پسر دارد که هر کدام در جایگاه خود در حکومت، راهی شایسته و مناسب دارند.
هوش مصنوعی: این بیت به مقایسه دو شخصیت اشاره دارد؛ یکی برادر برگزیده و برتر مثل موسی و دیگری برادر ستوده مثل هارون. این دو نفر ویژگیها و نقشهای متفاوتی دارند، اما هر کدام به نوعی در کنار هم اهمیت دارند و در دستگاه الهی و اجتماعی خود وظایف خاصی را انجام میدهند.
هوش مصنوعی: یکی در هنر همانند اسکندر است و دیگری در پیروزی همچون افریدون.
هوش مصنوعی: هر دو نفر به نرمش آسمان و سختی روزگار دچار شدهاند و تحت تأثیر آن قرار گرفتهاند.
هوش مصنوعی: ای جهان، ارزش و شرف تو مانند صدفی است که در خود مروارید پنهان دارد.
هوش مصنوعی: خدای جهان به بهترین شکل کارهای تو را پیش میبرد و هیچ چیز شگفتانگیز یا جادویی در آن وجود ندارد.
هوش مصنوعی: چرخ، که نماد زمان و سرنوشت است، هرگز نمیتواند به اندازهای که تو ارزش داری، به تو بها دهد.
هوش مصنوعی: هر جایی که تو باشید، آنجا سرزمین آرامش و خوشبختی خواهد بود.
هوش مصنوعی: بسیاری از افرادی که در ابتدا به شکل بلند و باریکی مثل حرف "الف" هستند، ممکن است به مرور زمان به شکل دیگری مانند حرف "نون" درآیند. این تصویر به تغییرات و تحولات انسانها و حالات مختلف آنها اشاره دارد.
هوش مصنوعی: در اصفهان به سبب fortuna خوب به دنیا آمدی و بر اساس همان سرنوشت از آنجا خارج شدی.
هوش مصنوعی: فرصت و خوشبختی با ورود تو به زندگی، به مانند راهنمایی برای رسیدن به آینده بهتر به میان آمده است.
هوش مصنوعی: اگر آنجا بودی، از اتفاقات و حوادث در امان بودی، اما اینجا از گرفتاریها و مشکلات در امان نیستی.
هوش مصنوعی: حضرت و جایگاه سلطنتی تو به خودی خود باعث افتخار و اعتبار گردید.
هوش مصنوعی: خوشا به حال آنکه عمرش با سعادت و سلامت همراه است.
هوش مصنوعی: شاه سنجر در دوران حکومتش درهای فرصت و کامیابی را به روی تو گشود تا به سرزمین سیحون برسید.
هوش مصنوعی: پدر و اجداد او هرگز چیزی را که او تجربه کرده، مشاهده نکردهاند؛ این تجربهای است که از خدای بینهایت ناشی میشود.
هوش مصنوعی: طبع او پر از هنر است و عشق در وجودش جلوهگر است، همچنین پیروزی و موفقیت نیز مانند تیغی تیز در دستان او درخشان و برجسته است.
هوش مصنوعی: خداوند ثروت فراوانی را به قارون سپرده بود، اما زمانی که او در زمین به تکبر و خودخواهی پرداخت، دشمنانش به او حمله کردند و به او آسیب رساندند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که دیر نیست، کشورها و قلعهها در سرزمین هند گشوده خواهند شد.
هوش مصنوعی: به زودی از دروازه غزنین، گنجینهای ارزشمند از جواهرات به نمایش گذاشته خواهد شد.
هوش مصنوعی: در اینجا صحبت در مورد موجودات و چیزهایی است که به زندگی و قدرت اشاره دارند. اسبها به نوعی نماد قدرت و سرعتاند، در حالی که طلا و نقره نمایانگر ثروت و دارایی هستند. همچنین، حیواناتی مانند فیل و شتر نیز به بزرگی و اهمیت در زندگی اشاره میکنند. این جمله به انواع ثروتها و موجودات زنده تأکید دارد که هر یک به نوعی نشان دهنده ی حیات و توانمندیاند.
هوش مصنوعی: لباسهای تازه و زیبا با رنگها و طرحهای مختلف از جاهای دور و عجیب به ما هدیه داده شده است.
هوش مصنوعی: من طالعبینی کردم و شگفتی نداشت اگر اینگونه، به خوششانسی تو برکت بخشد.
هوش مصنوعی: خداوندی که شایستهی تو باشد، در زیر آسمان با نقش و طرحش وجود ندارد.
هوش مصنوعی: شادکامی تو به خاطر سه فرزندی است که هر کدام در جهان به نوعی نیکی و افتخار بخشیدهاند.
هوش مصنوعی: این دنیا با تو بسیار منظم و سرراست است، ولی با دیگران مانند بوقلمون شلوغ و بینظم است.
هوش مصنوعی: هر کسی که در مقابل شما قرار بگیرد و با شما دشمنی کند، خداوند او را مورد نفرین قرار میدهد.
هوش مصنوعی: مرگ آن دشمن را به آتش میکشاند و سرنوشت او را تباه و خونش را بر زمین میریزد.
هوش مصنوعی: زمانه سپاه او را نابود میکند و علمش را ستارهای به زمین میآورد.
هوش مصنوعی: هرچند کسی عزیز و محبوب باشد، ممکن است در لحظهای خوار و بیارزش شود و بالعکس، کسی که شریف و نیکوکار است، ممکن است در شرایط خاصی دچار پستی و ذلت گردد.
هوش مصنوعی: از شگفتیها خبر میدهند، حتی کوهها و دریاها و دشتها و باتلاقها.
هوش مصنوعی: اگر کسی بخواهد این موضوع را به زیبایی و به صورت موزون بیان کند، به مراتب بیشتر از قطرههای باران توضیحاتی خواهد داشت.
هوش مصنوعی: به باغ گلهایی مانند سوسن و لاله بروید و از زیبایی و عطر آنها لذت ببرید.
هوش مصنوعی: برای تو عید و بهار خوشی و شادی به ارمغان بیاید، دوستانت شاد و دشمنانت غمگین باشند.
هوش مصنوعی: برای تو نزدیک باشد ستاره خوشبختی و دور باشد از تو ستاره بدشانسی.
هوش مصنوعی: هر آنچه که هدف و آرزو و خواسته توست، به لطف الهی محقق خواهد شد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
بودنی بود، می بیار اکنون
رطل پرکن ، مگوی بیش سخون
ای خرد را به راستی قانون
وی دل تو ز هر هنر قارون
دون طبع تو مایه دریا
زیر قدر تو پایه گردون
فضل را فکرت تو یاری گر
[...]
ماه ملک آمد از خسوف برون
تخت ازو یافت رتبت گردون
برد نورش ز ثابتات شکوه
داد سیرش به حادثات سکون
باز بر برگرفت باطل دست
[...]
صبر کم گشت و عشق روز افزون
کیسه بی سیم گشت و دل پرخون
میدهد درد مینهد منت
یار ما را عجب گرفت زبون
صنعتش سال و ماه عشوه و زرق
[...]
طیبتی نیک گویمت بشنو
رسم مردی مجوی از معنون
هر چه تنگ است دست بخشش او
به همان حد گشاد دارد کون
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.